Η δεύτερη οικονομική κατάρρευση – μέσα σε λίγα χρόνια – της χώρας μας, που προσεβλήθη από τον νέο κορωνοϊό και βρίσκεται ήδη στην εντατική, είναι προ των πυλών… Τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ που προανήγγειλε ο πρωθυπουργός για τη στήριξη της οικονομίας δεν φτάνουν ούτε για «ζήτω».

Σε μία κίνηση ενδεικτική της κατάστασης η κυβέρνηση επέλεξε να αναβάλει την καταβολή του δώρου Πάσχα των ιδιωτών για το καλοκαίρι ή και αργότερα, αν χρειαστεί – μαζί με το επίδομα αδείας ενδεχομένως, το οποίο επιτρέπεται να καταβληθεί, υπό προϋποθέσεις, έως τις 31 Δεκεμβρίου…
Είναι φανερό ότι η Ελλάδα δεν έχει κρατικό χρήμα να διαθέσει, γι’ αυτό και η αντιπολίτευση ζητά να χρησιμοποιηθεί το μαξιλαράκι των 35 δισ. ευρώ (τα οποία βέβαια είναι… δανεικά).

Ο υπουργός Οικονομικών μάλιστα αναγνώρισε ότι το διάστημα Μάρτιος – Απρίλιος – Μάιος θα επηρεαστεί η πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, καθώς θα υπάρξει απώλεια εσόδων (φορολογικών και ασφαλιστικών), ενώ ταυτόχρονα έχουν αυξηθεί οι δαπάνες. Σύμφωνα με τον Χρήστο Σταϊκούρα, τα ταμειακά διαθέσιμα επαρκούν έως τις αρχές Ιουνίου, χωρίς να χρειαστεί να αξιοποιηθεί το λεγόμενο «μαξιλάρι ασφαλείας». 
Πρέπει βεβαίως να σημειωθεί πως υπάρχουν και άλλα «μαξιλάρια». Ένα μέρος από το κόστος που επωμίζεται αυτή τη στιγμή ο κρατικός προϋπολογισμός επιχειρείται (πανευρωπαϊκά) να περάσει στο ΕΣΠΑ.
Υπάρχουν ακόμη τα 1,8 δισ. ευρώ τα οποία αναλογούν στην Ελλάδα από το πακέτο που ανακοίνωσε η Κομισιόν πριν από λίγες μέρες. Πρόκειται για κονδύλια τα οποία έμειναν στο «ράφι» και δόθηκε το «ΟΚ» στις χώρες της Ε.Ε. ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για δαπάνες στους τομείς προτεραιότητας που ενέκρινε και το Eurogroup: για στήριξη της υγείας, των επιχειρήσεων, της εργασίας και της κοινωνικής συνοχής.

Ανάλογα με την πορεία αυτής της διαδικασίας θα δημιουργηθεί επιπλέον δημοσιονομικός χώρος.
Όσον αφορά τον ESM και τις συζητήσεις που γίνονται για τη χρήση των 410 δισ. ευρώ που μπορεί να δώσει με τη μορφή δανείων, αυτό που επιχειρείται να συζητηθεί στο επόμενο Eurogroup είναι ο μετασχηματισμός του πακέτου. Δηλαδή πώς τα χρήματα αυτά, αν τα χρειαστούν τα κράτη – μέλη, θα τα λάβουν μέσω ενός διαφορετικού τρόπου δανειοδότησης.
Ωστόσο δεν είναι λίγοι οι διεθνείς οργανισμοί, μεταξύ των οποίων ο ΟΟΣΑ, που βγάζουν συνεχώς εκθέσεις οι οποίες περιλαμβάνουν όλο και χειρότερες προβλέψεις.
«Για την ελληνική οικονομία ειδικότερα, πράγματι, υπάρχουν προβλέψεις για αυτό το σενάριο αβεβαιότητας και για σενάριο 0% ανάπτυξη, στο οποίο αναφέρθηκε και η Τράπεζα της Ελλάδος. Κατά τη γνώμη μου θα είμαστε τυχεροί ακόμη και αν καταφέρουμε να πιάσουμε 0%» εκτίμησε ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Πάνος Τσακλόγλου.

Σχετικά με το σενάριο μηδενικής ανάπτυξης ή και ύφεσης και για το αν θα χρειαστεί να ληφθούν επιπλέον μέτρα στην οικονομία, ο Τσακλόγλου τόνισε ότι πρόκειται για ένα παγκόσμιο πρόβλημα που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν όλα τα κράτη που έχουν πληγεί. Για το αν θα αντέξει η ελληνική οικονομία τόνισε ότι αυτό είναι σχετικό και με το πόσο θα αντέξει η ευρωπαϊκή οικονομία. Η κρίση είναι συμμετρική, και μας πιάνει όλους, πρόσθεσε.

Την ίδια στιγμή Γαλλία, Γερμανία και ΗΠΑ ρίχνουν πακέτα «μαμούθ» πολλών δισ. ευρώ και δολαρίων (οι ΗΠΑ ρίχνουν 1 τρισ. δολάρια). Τα μέτρα ωστόσο δεν μπορεί να είναι μόνο φοροαπαλλαγές και ελαφρύνσεις, διότι η παρούσα κρίση έχει χτυπήσει τόσο την προσφορά όσο και τη ζήτηση – με λίγα λόγια δεν δουλεύει τίποτα. Αυτό που χρειάζεται είναι στα πρότυπα των ΗΠΑ μαζικές επιδοτήσεις για να υπάρξει ουσιαστικά ένα μαζικό «restart».
Από την άλλη πλευρά, η Ισπανία βιώνει ήδη τις οικονομικές επιπτώσεις από την επέλαση του κορωνοϊού στη χώρα. Τουλάχιστον 33.000 επιχειρήσεις έχουν προχωρήσει σε προσωρινές – μόνιμες απολύσεις εργαζομένων εξαιτίας απουσίας έργου. Σε αριθμούς αυτό αφορά περί τους 270.000 εργαζομένους, ενώ οι 2,6 εκατομμύρια θέσεις εργασίας εποχικών στον τουριστικό τομέα είναι τώρα μηδέν!

Δραματικές προβλέψεις
Στη χώρα μας μόνο τα – δηλωμένα – έσοδα από τον τουρισμό για το 2019 έφτασαν τα 19 δισ. ευρώ, κάτι που σημαίνει πως για να μείνει ζωντανή η ελληνική οικονομία θα χρειαστούν τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ. Οι απώλειες θέσεων εργασίας επηρεάζουν κάθε επίπεδο της βιομηχανίας και αυξάνονται καθώς όλο και περισσότερες χώρες μπαίνουν σε «καραντίνα».
Το μαζικό κλείσιμο ξενοδοχείων, η αναστολή των περισσότερων πτήσεων εξωτερικού και εσωτερικού, η παύση λειτουργίας στην κρουαζιέρα και οι αυξανόμενες απαγορεύσεις στα ταξίδια σε όλο τον κόσμο, προκαλούν ντόμινο καταστροφής στους παρόχους ταξιδιωτικών υπηρεσιών σε όλο τον κόσμο.
Μικρομεσαίες επιχειρήσεις από κάθε επίπεδο του τουρισμού, όπως τουρ οπερέιτορ, ταξιδιωτικά γραφεία και μεμονωμένοι πωλητές ταξιδιών, είναι ιδιαίτερα ευπαθείς.

Στα κάγκελα…
Το δραματικό σκηνικό αποτυπώνεται σε έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), που δόθηκε στη δημοσιότητα και μεταξύ άλλων καταγράφει απώλειες μέχρι τώρα 522 εκατ. ευρώ στα ξενοδοχεία από ακυρώσεις δωματίων και συνεδρίων, όπως και εκτίμηση των ξενοδόχων για μείωση τζίρου κατά 51% το 2020.
Σημειώνεται ότι τα στοιχεία του τουρισμού θα επιδεινώνονται όσο παρατείνεται η κρίση του κορωνοϊού, ενώ βεβαίως εντείνεται η ανησυχία για δεκάδες χιλιάδες θέσεις μόνιμης και εποχικής εργασίας στον κλάδο. Με βάση τα σημερινά δεδομένα, το 91% των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας εκτιμά πως θα έχει ποσοστιαία απώλεια τζίρου το 2020 κατά 51%, ενώ το 83% των ξενοδοχείων εποχικής λειτουργίας υπολογίζει ποσοστιαία απώλεια τζίρου κατά 36% για το σύνολο του έτους.

Από την έρευνα προκύπτει επίσης η εκτίμηση πως λόγω του Covid-19 κινδυνεύουν άμεσα 38.234 θέσεις εργασίας, που αντιστοιχούν στο 20,5% της συνολικής απασχόλησης στα ξενοδοχεία, εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα που να απαντάνε στην καθολική μείωση της ζήτησης.
Βέβαια η κυβέρνηση φαίνεται να τα έχει υπόψη της όλα αυτά, γι’ αυτό και σχεδίασε παράταση των μέτρων που ήδη ανακοινώθηκαν, με επίκεντρο το επίδομα των 800 ευρώ σε 1,4 εκατ. μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες – επιτηδευματίες για έναν επιπλέον μήνα, τον Μάιο, αλλά και την προσπάθεια ενίσχυσης του δημοσιονομικού χώρου και των ταμειακών διαθεσίμων που ξεδιπλώνει το οικονομικό επιτελείο της. Επιχειρεί να αντιμετωπίσει την κρίση του κορωνοϊού έχοντας ως μεγάλο άγνωστο «Χ» τον χρόνο ολοκλήρωσής της.