Στη χώρα μας συντελούνται ακόμα σπουδαίες πνευματικές εκδηλώσεις, που δυστυχώς τα ΜΜΕ δεν τους δίδουν την παραμικρή σημασία. Μία από αυτές είναι η τρέχουσα περιοδεία ανά την Ελλάδα της ομάδας του Δήμου Αβδελιώδη, που ερμηνεύει θεατρικά τη «γυναίκα  της Ζάκυθος» του Διονυσίου Σολωμού. Πρόκειται για ένα θεατρικό μονόπρακτο που αναδεικνύει  το ποιητικό αυτό έργο, με την καθοριστική συνδρομή  της  Κατερίνας Γκατζόγια, κατόπιν της διδασκαλίας του από τον Δήμο Αβδελιώδη και  με εξαιρετική δραματοποιημένη σκηνογραφία. Ξεκίνησε από το θέατρο Κολωνού, συνεχίστηκε στην Αίγινα και στο Ξυλόκατρο και έπεται συνέχεια. Ενδεχομένως να το ξαναδούμε στην Αθήνα. 

Ονομάσαμε «ποιητικό»  το αφηγηματικό αυτό κείμενο του Σολωμού, καθόσον επικαλείται νοήματα από τον «σκεπτόμενο αναγνώστη»,  riflesivo lettore όπως έγραψε ο ίδιος, με εξάρσεις του πραγματικού και υποβαλλόμενες δραματικοποιημένες εικόνες, δηλαδή με τα εργαλεία έκφρασης των ρομαντικών του 19ου αιώνα.  Νοήματα που εκκινούν από το ορατό και αυτό που θεωρούμε σήμερα ως  πραγματικό, και φτάνουν σε φαντασιακά ανοίγματα της Σκέψης και σε ανώτερες Αλήθειες.  

Θεωρούμε  πως η επιλογή του έργου αυτού από τον Δήμο Αβδελιώδη είναι εξαιρετικά σημαντική, ως στοχεύοντας σε επίκαιρα και σε ανοικτά ακόμα ζητήματα. Το   έργο αυτό του Σολωμού είναι διαδοχή αλληγοριών, που ως τέτοιες είναι «ποιητικές», καθόσον καλούν τον αναγνώστη σε πολλαπλές ερμηνείες πέραν του όποιου «πραγματικού» τους στοιχείου. 

Η επικαιρότητά του για μας, είναι πως δραματικοποιεί τις δύο απόψεις της εποχής του για την Επανάσταση  των Ελλήνων του 1821:  αυτήν των ρομαντικών, της οποίας η Επανάσταση αυτή υπήρξε τρόπος εξόδου της Ευρώπης από το οντολογικό κενό στο οποίο είχε περιπέσει εξ αιτίας της επικράτησης της νεωτερικότητας και αυτή των πιστών στις νεωτερικές προτάξεις. 

Στην αφήγηση του Διονυσίου του Ιερομονάχου, οι ρομαντικοί εκφράζονται  στο «Μισολόγγι», οι άλλοι στη «γυναίκα της Ζάκυθος», που εκπροσωπεί το φανερό αλλά και το εγκρυπτόμενο «κακό» των ευγενών της Ζακύνθου, για τους οποίους προέχουν οι απολαύσεις και οι οποίοι απορούν με το  «..τι σας έλειπε και τι κακό είδατε από τον Τούρκο; Δεν σας άφηνε φαητά, δούλους, περιβόλια, πλούτια;..», επικαλούμενοι δηλαδή τις νεωτερικές προτεραιότητες του βίου. 

Τελικώς όμως η «Γυναίκα της Ζάκυθος πνίγηκε από τα ίδια της τα χέρια και επήλθε η κάθαρση: «όξω από δώ, όξω από δώ» πρόσταξε ο Διονύσιος Ιερομόναχος  αυτούς που «χωρίς ν’ αγαπάν τη γυναίκα εσυχνάζανε στο σπίτι της» και  «ετότε τους είδα να πισωπλατίσουν όλους, σπρώχνοντας ο ένας τον άλλο ποιος να πρωτοφύγει, και εροβολούσαν τες σκάλες με μια ταραχή που μου φάνηκε πως οι περσότεροι εγκρεμιζόντανε». 

Η «Γυναίκα της Ζάκυθος» γράφτηκε το 1829, όταν ο νεαρός Σολωμός ήταν έμπλεος ενθουσιασμού για το μέλλον της Επανάστασης και για το όραμα των ρομαντικών που τη στήριξαν. Όμως λίγα χρόνια αργότερα  απογοητευμένος φαίνεται πως σχεδίαζε να την αφήσει ζωντανή, χωρίς πάντως να προχωρήσει στην οριστικοποίηση αυτής της αλλαγής του κειμένου. 

Ο Ούγο Φώσκολο άλλωστε, όπως μας επισημαίνει η Μ.Δεληβοριά  – «Η γυναίκα της Ζάκυθος, Διον. Σολωμού»,εκδ. Άγρα 2012- θα διαπιστώσει και αυτός πως «η Επανάσταση τελείωσε μα δεν ολοκληρώθηκε». Το ίδιο πιστεύουμε και μείς….

Η Μουσική Σύνθεση είναι του Βαγγέλη  Γιαννάκη, ο Σχεδιασμός Ενδύματος και Μακετών του Αριστείδη Πατσόγλου και οι Φωτογραφίες του Φοίβου Αβδελιώδη. Η ηθοποιός Κατερίνα Γκατζόγια είναι συγκλονιστική. Αν «ηθοποιός σημαίνει φώς», όπως μας βεβαίωνε ο Χατζιδάκις ή «ηθοποιός σημαίνει φωνή», όπως μας βεβαίωνε ο Μυράτ, η Γκατζόγια τα έχει και τα δύο, με διδασκαλία Αβδελιώδη.

Η  προφορά του Δήμου Αβδελιώδη στο θέατρο είναι τεράστια. Με το έργο του αυτό γίνεται και εξαιρετικά επίκαιρος, δίνοντάς μας τροφή για Σκέψη….