Ο δικτυωμένος εαυτός / Πολίτες στην Ευρώπη / Η Ιερά Εξέταση / Η ανάσα τους πίσω μας / Τζικμάζ

Ντέιβι Γουάιντερ

Ο δικτυωμένος εαυτός

Ποιος πραγματικά είσαι online;

Μετάφραση: Βασίλιος Δόλιος

Εκδόσεις: Τόπος

Σελ.: 324

Αν και οι εξελίξεις στον χώρο των κοινωνικών κατακτήσεων στις μέρες μας θα λέγαμε ότι μας γυρίζουν δεκαετίες πίσω και οι «πραγματικές ζωές μας» κινδυνεύουν άμεσα από ένα πλήθος περικοπών που αγγίζουν επίσης πραγματικές ανάγκες, οι τεχνολογικές εξελίξεις προχωρούν μπροστά προσφέροντας όλες τις λύσεις, ως… εικονική πραγματικότητα, ωστόσο. Σήμερα, λοιπόν, μέσω του ιντερνέτ, είναι πιο εύκολο από ποτέ, να γίνεις ο πρωταγωνιστής των πιο απίθανων και άπιαστων ονείρων σου. Σ’ αυτούς τους φανταστικούς κόσμους μάς οδηγεί ο συγγραφέας του βιβλίου, εκεί όπου η πραγματική ζωή γίνεται ζήτημα δευτερευούσης σημασίας, μιας και έχεις τη δυνατότητα να φτιάξεις σύμπαντα κατ’ εικόνα και ομοίωσή σου. «Βλασφημία!» θα ισχυρίζονταν οι άνθρωποι του Θεού, «ύβρις!» θα βροντοφώναζαν οι κάθε είδους ηθικολόγοι. Ωστόσο, από την άλλη, κάθε απίθανο επίτευγμα του τεχνολογικού πολιτισμού δεν αποτελεί αυτοδικαίως Αξία, η οποία στέκει υπεράνω κάθε κριτικής αντιμετώπισης. Η νέα και πρωτοφανής πραγματικότητα που μας εισάγει στο μη πραγματικό, σ’ έναν κόσμο εικονικό, όπου όλα γίνονται, δημιουργεί ταυτόχρονα και μια νέα ηθική αντίληψη του κόσμου και νέα δεδομένα αντιμετώπισης της ζωής και των αξιών της. Ο θαυμαστός νέος κόσμος, λοιπόν, πέρα από το μεγάλο ενδιαφέρον που έχει, δεν είναι ανάγκη να γίνεται άκριτα αποδεκτός, για το λόγο ότι και η εικονική κοινωνία, πέρα από μια κοινωνία εντυπωσιασμού, είναι και μια κοινωνία που φέρνει στο φως νέα προβλήματα, απέναντι στα οποία πρέπει να είμαστε έτοιμοι να απαντήσουμε σοβαρά από τη μεριά του πραγματικού κόσμου. Ως εκ τούτου, το βιβλίο αυτό του Ντέιβι Γουάιντερ είναι μια καλή αρχή για να μάθουμε όσα δεν ξέραμε…

Πολίτες στην Ευρώπη

Επιμέλεια: S.G Ellis, G Halfdanarson, A.K. Isaacs

Μετάφραση: Παρασκευή Αράπογλου

Εκδόσεις: Επίκεντρο

Σελ.: 632

Το πώς και πότε διαμορφώθηκε στα μήκη και πλάτη της Ευρώπης η έννοια του πολίτη είναι το βασικό θέμα στο οποίο καλούνται να απαντήσουν περισσότεροι από τριάντα ερευνητές από δεκαεννέα χώρες. Ποιο λοιπόν είναι το παρελθόν της ιδιότητας του πολίτη στην Ευρώπη και κυρίως, ποιο είναι το μέλλον της; Την απάντηση, σε πρακτικό αλλά και θεωρητικό επίπεδο, επιδιώκει να δώσει αυτή η έρευνα με την εκ των προτέρων άποψη ότι μια πολιτική στάση απέναντι σε ένα τόσο ζωτικό πολιτικό και ηθικό ζήτημα -όπως συνιστά η ιδιότητα του πολίτη- στηρίζεται περισσότερο σε γενικές εντυπώσεις παρά σε μια κριτικά θεμελιωμένη γνώση. Η εμβέλεια της ιδιότητας του Ευρωπαίου πολίτη φαίνεται προς το παρόν να περιορίζεται εντός των συνόρων του έθνους-κράτους. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, παρά την εξέλιξή του, δεν είναι ακόμα σε θέση να εκφράσει αυτό που θα μπορούσαμε να ορίσουμε ως Ευρωπαίο πολίτη, έτσι ώστε αυτή η ιδιότητα να είναι αντίστοιχη με αυτή του Γερμανού πολίτη ή του Γάλλου πολίτη κτλ. Βεβαία η Ευρώπη, καιρό τώρα, εμπεδώνει τη φωτισμένη εκείνη αντίληψη που την ονειρεύεται ως μια καινοτόμα πολιτεία, συγκροτημένη από πολλές χώρες, όπου θα αμβλύνονται οι αντιθέσεις και οι αντιπαλότητες και θα αποφεύγονται οι τόσο καταστροφικοί πόλεμοι που βίωσε στο παρελθόν της. Πρόκειται για μια μελέτη που υπηρετεί μιαν ευχή: την ουσιαστική ενοποίηση της Ευρώπης όπως αυτή θα προκύπτει από την απρόσκοπτη εφαρμογή της ιδιότητας του Ευρωπαίου Πολίτη σε όλη την Ευρωπαϊκή Ήπειρο.

Γκερντ Σβέρχοφ

Η Ιερά Εξέταση

Μετάφραση: Ηλίας Τσιριγκάκης

Εκδόσεις: Εστία

Σελ.: 202

Εκτός από τα αισθήματα φρίκης που μας προκαλεί, η Ιερά Εξέταση ακόμα και στις μέρες μας, εξακολουθεί να εξάπτει τη φαντασία μας. Εύστοχα λοιπόν, ο συγγραφέας της μελέτης αυτής έχει σαν βασικό του μέλημα να ορίσει την ιστορικότητα αυτής της περιόδου για την οποία η Δύση δεν νιώθει ιδιαίτερη υπερηφάνεια, και κυρίως να τη διαχωρίσει από τους μύθους που τη συνοδεύουν. Είναι φυσικό ένα τέτοιας εμβέλειας ιστορικό γεγονός κατά το οποίο η ανθρωπότητα έζησε περιόδους απόλυτης φρίκης, να αντιμετωπίζεται με κάποιαν ένταση. Ωστόσο, με τα χρόνια αποκτά κανείς την απαραίτητη εκείνη νηφαλιότητα η οποία είναι βασικό εργαλείο αποτίμησης ιστορικών γεγονότων. Ο Γκερντ Σβέρχοφ σε αυτή του τη μελέτη βασίζεται σε νεότερες έρευνες οι οποίες έρχονται να αμφισβητήσουν πιθανές αβασάνιστες κρίσεις που έχουν διατυπωθεί. Η Ιερά Εξέταση για παράδειγμα ταυτίζεται με τη σκοτεινή περίοδο του Μεσαίωνα, πράγμα εν μέρει αληθινό, γιατί καλύπτει μόνο ένα μέρος αυτής της περιόδου. Έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν ένα νεοτερικό φαινόμενο, ενταγμένο στο πλαίσιο της εποχής του. Οι νεότερες αυτές έρευνες ασχολούνται ωστόσο και με επιμέρους θέματα όπως με το να αποδείξουν ότι κάποιες φρικαλεότητες κακώς αποδίδονται στην Ιερά Εξέταση. Ανεξάρτητα από το αν αυτό ισχύει ή όχι, δεν παραγράφεται η εγκληματική της δράση, η αποτρόπαιη αντίληψη προσηλυτισμού, τα απάνθρωπα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράχτηκαν στο όνομα της Εκκλησίας και της ορθής πίστης. Παρά τα όποια καινούρια στοιχεία, η Ιερά Εξέταση παραμένει άγος για τον δυτικό πολιτισμό, ντροπή για την ανθρωπότητα, μέγα όνειδος για την Εκκλησία του Χριστού.

Περιχάν Μαγκντέν

Η ανάσα τους πίσω μας

Μετάφραση: Ιώ Τσάκωνα

Εκδόσεις: Μελάνι

Σελ.: 370

Στην καταιγιστική πλοκή αυτού του μυθιστορήματός της, όπου από σελίδα σε σελίδα ο αναγνώστης αντί να ξεκαθαρίζει την υπόθεση, όλο και περισσότερα ερωτήματα αποκτά, η Τουρκάλα συγγραφέας Περιχάν Μαγκντέν εκμεταλλεύεται τα ταξίδια της και τη διαμονή της σε διάφορες πόλεις του κόσμου με τον καλύτερο τρόπο. Η ψυχολογία παίζει καθοριστικό ρόλο σε μιαν άκρως ιδιαίτερη σχέση και ατμόσφαιρα όπως αυτή αναπτύσσεται μεταξύ μάνας και κόρης από πόλη σε πόλη, από ξενοδοχείο σε ξενοδοχείο. Μια μάνα σέρνει -θαρρείς σαδιστικά- το παιδί της σε μια περιπέτεια που δεν έχει λογική, δίχως καμιά εξήγηση, δίχως καμιά δικαιολογία. Σε πρώτο επίπεδο, ωστόσο, η σχέση τους δεν δείχνει να σκιάζεται από το γεγονός της απίστευτης ταλαιπωρίας που υφίσταται η κόρη σ’ αυτό το αέναο ταξίδι, το οποίο κάποια στιγμή μοιάζει να αποκτά τα χαρακτηριστικά ενός ανηλεούς κυνηγητού. Τι είναι αυτό που τις κάνει να μετακινούνται από πόλη σε πόλη; Πώς άραγε ζουν, με τι χρήματα, και από πού προέρχονται αυτά, είναι ερωτήματα που παίρνουν διαστάσεις απορίας έως ότου η συγγραφέας αποφασίσει να μας ξεδιαλύνει αυτή τη σχέση και αυτόν τον τρόπο ζωής. Με αργό, βασανιστικό αλλά και γοητευτικό τρόπο μαθαίνουμε τελικά πως η στοργική μητέρα είναι μια κανονική δολοφόνος, μια σίριαλ κίλερ που σέρνει ξοπίσω της αναγκαστικά την κόρη της η οποία δεν καταφέρνει -ούτε βέβαια και προσπαθεί- να ξεφύγει από τη μοίρα που της επιφύλαξε αυτή… η σπάνια μητέρα της .

Ευάγγελος Αρεταίος

Τζικμάζ

Ένα αδιέξοδο στην Πόλη

Εκδόσεις: Εξάντας

Σελ.: 160

Ο Ερντάλ μπέη, καθηγητής Ιστορίας στο Πολυτεχνείο του Γιλντίζ, συνήθιζε από τα φοιτητικά του ακόμα χρόνια να έρχεται στην Ελλάδα για διακοπές. Αργότερα πήρε μια υποτροφία με θέμα την ανταλλαγή των πληθυσμών το ’22 και έμεινε ένα χρόνο στην Ελλάδα ψάχνοντας στις βιβλιοθήκες. Στη χώρα μας γνωρίστηκε με τον πατέρα του Πέτρου που είναι ο ένας από τους βασικούς ήρωες αυτής της ερωτικής ιστορίας. Αργότερα, όταν ο Πέτρος εγκαθίσταται στην Πόλη, ο Ερντάλ τού γνωρίζει έναν Έλληνα, τον Σάββα Βέρτοβιτς, από τους πιο καλλιεργημένους ανθρώπους που συνάντησε ποτέ. Μεταξύ τους αναπτύσσεται μια βαθύτατη φιλία. Στο μεταξύ, στη διάρκεια της παραμονής του στην Πόλη, ο Πέτρος γνωρίζεται με μια Τουρκάλα ισλαμίστρια δημοσιογράφο, τη Νουρχαγιάτ, με την οποία ζουν έναν παράφορο έρωτα. Ο Πέτρος επιστρέφει στην Ελλάδα για να ξανασυναντηθεί μαζί της στην κηδεία του φίλου του Σάββα. Εκεί, μέσα από μια διήγηση που όσον αφορά στους στοχασμούς των πρωταγωνιστών γίνεται σε πρώτο πρόσωπο, ενώ η εξέλιξή της οργανώνεται σε τρίτο, οι δυο ερωτευμένοι επανεξετάζουν τον παράφορο έρωτα που έζησαν, μέσα από μια νέα οπτική που αυτή τη φορά γεφυρώνει τις αντιθέσεις εκείνες που τους χώρισαν. Στο βιβλίο του αυτό, ο συγγραφέας επιδιώκει μια ελληνοτουρκική προσέγγιση, που στοχεύει να καταδείξει ότι μεταξύ δυο τόσο διαφορετικών πολιτισμών οι οποίοι έχουν και υπαρκτούς λόγους να αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλο υπό το πρίσμα αξεπέραστων προκαταλήψεων, υπάρχει τρόπος επικοινωνίας και είναι αυτός που βασίζεται στην πανανθρώπινη αρχή του έρωτα.

Ξενοφών Μπρουντζάκης [[email protected]]