Καμία λέξη δεν είναι ικανή να περιγράψει τις συνθήκες κράτησης των μεταναστών στην Αμυγδαλέζα

Καμία λέξη δεν είναι ικανή να περιγράψει τις συνθήκες κράτησης των μεταναστών στην Αμυγδαλέζα

Μοιάζει με… ειρωνεία της τύχης το ότι, ανήμερα της έκδοσης της διαταγής από τον υποστράτηγο Γεώργιο Νίτσα, αρμόδιο κλαδάρχη του Τομέα Αλλοδαπών και Προστασίας Συνόρων της ΕΛ.ΑΣ. – η οποία ερμηνεύτηκε από κάποιους ως ελεύθερη άδεια εισόδου σε όσους μετανάστες στερούνται ταξιδιωτικών εγγράφων –, κλιμάκιο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα επισκέφθηκε, την Τρίτη, τους κρατούμενους μετανάστες στο κέντρο κράτησης της Αμυγδαλέζας.

Η επίσκεψη έγινε λίγες ημέρες ύστερα από μια ακόμη αυτοκτονία ενός νεαρού πρόσφυγα από το Ιράκ, η οποία προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση των υπόλοιπων μεταναστών, οι οποίοι παραμένουν επί μήνες φυλακισμένοι σε άθλιες συνθήκες κράτησης, υποβαλλόμενοι σε εξευτελιστικές ρατσιστικές συμπεριφορές μιας ελάχιστης μειοψηφίας αστυνομικών.

Ο θάνατος του 28χρονου πρόσφυγα από το Ιράκ και τα όσα διαπίστωσε ιδίοις όμμασι ο υπουργός Γιάννης Πανούσης στον επιτόπιο έλεγχο στο κέντρο κράτησης ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της εθελοτυφλίας της πολιτείας για τα ελληνικά Γκουαντάναμο.

Ο Πανούσης προανήγγειλε τη σταδιακή διακοπή λειτουργίας των κέντρων κράτησης στην υπάρχουσα μορφή τους και τη ριζική αναδιάρθρωση του θεσμού με τη μετατροπή των φυλακών σε κέντρα πρώτης υποδοχής και φιλοξενίας προσφύγων και ασυνόδευτων ανηλίκων.

Η σταδιακή αποχώρηση των μεταναστών, οι οποίοι τηρούν όλες τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση ασύλου ή δεν έχουν προβεί σε παραβατική συμπεριφορά που θα εγείρει λόγους κράτησης, άρχισε πριν από λίγες ημέρες κατά ομάδες των είκοσι ή τριάντα ατόμων.

Παρ’ όλα αυτά, για όσους παραμένουν στην Αμυγδαλέζα, οι συνθήκες κράτησης παραμένουν απάνθρωπες.

Κατά τη διάρκεια της παρέμβασης του κλιμακίου των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο κέντρο κράτησης της Αμυγδαλέζας οι ΓΧΣ διαπίστωσαν ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης, όπως τραγική έλλειψη χώρου, ελλιπείς συνθήκες υγιεινής και ακατάλληλο φαγητό.

«Είδαμε ποντίκια και αρουραίους να περιφέρονται ανάμεσα στους ανθρώπους. Κατά τη διάρκεια της παρέμβασής μας στην Αμυγδαλέζα διαπιστώσαμε ενεργή επιδημία ψώρας σε τουλάχιστον τρεις πτέρυγες», δήλωσε ο Στάθης Κυρούσης, γιατρός και επικεφαλής της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ελλάδα.

Υπό κράτηση

Η κράτηση εφαρμόζεται αδιακρίτως. Ευάλωτα άτομα, συμπεριλαμβανομένων άρρωστων και ασυνόδευτων παιδιών, δεν αναγνωρίζονται ως τέτοια και πολλές φορές τίθενται υπό κράτηση. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Αμυγδαλέζα διαπιστώθηκε ότι 43 ασυνόδευτοι ανήλικοι διέμεναν σε πτέρυγα στο κέντρο κράτησης, ενώ επιπλέον ανήλικοι εντοπίστηκαν να διαμένουν διάσπαρτοι ανάμεσα στους ενήλικους στους υπόλοιπους θαλάμους.

Επίσης, άτομα με βεβαιωμένη, ιδιαίτερα βεβαρημένη, ψυχική ασθένεια και άλλες ασθένειες που επιδεινώνονται με τον εγκλεισμό κρατούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα, ακόμα και για αρκετούς μήνες. Η διάγνωση και η παραπομπή των ανθρώπων σε μονάδες υγείας επαφίεται στους αστυνομικούς, οι οποίοι, όπως είναι φυσικό, είτε αδιαφορούν είτε δεν είναι σε θέση να κρίνουν τη σοβαρότητα της κατάστασης παθολογικά ή ψυχικά του ασθενούς.

Χειρότερη είναι η κατάσταση στα αντίστοιχα κέντρα στον Έβρο, την Κόρινθο, το Παρανέστι Δράμας και την Ξάνθη, όπου η ιατροφαρμακευτική κάλυψη και οι εξετάσεις για τους πρόσφυγες είναι ανύπαρκτες.
Ακόμα χειρότερη είναι η κατάσταση στα περισσότερα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα, όπου ο αριθμός των προσφύγων έχει τετραπλασιαστεί μετά τη δημιουργία του φράκτη στον Έβρο το 2012.

Αλλαγή πολιτικής

Η οικτρή κατάσταση των μεταναστών και προσφύγων προφανώς δίνει από μόνη της το σήμα για αλλαγή πολιτικής σε ό,τι αφορά τα κέντρα κράτησης και τη μετατροπή τους σε ανθρώπινα καταλύματα φιλοξενίας, η οποία έχει ήδη προγραμματιστεί από την κυβέρνηση.

Ωστόσο η παράξενη – και μέχρι στιγμής επισήμως ανεξήγητη – βιασύνη του υποστρατήγου να υποδείξει στην ΕΛ.ΑΣ. «νέα πολιτική» βασιζόμενος μόνο σε πολιτικές διακηρύξεις που ακόμη δεν έχουν λάβει τη μορφή νόμου είναι ένα καμπανάκι και προς τους υπηρεσιακούς παράγοντες και προς τους ένστολους να μην παίρνουν βιαστικές πρωτοβουλίες.

Είναι γνωστό ότι θα συσταθεί υπουργείο αρμόδιο για θέματα μετανάστευσης, όμως η δημιουργία, η στελέχωση και το οργανόγραμμά του ίσως χρειαστεί πολύ καιρό για να ολοκληρωθούν. Ενδιαμέσως ακόμη και οι πολιτικές διακηρύξεις που έχουν ήδη γίνει δεν θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι θα περάσουν αυτούσιες στον νέο νόμο και στη νέα πολιτική.

Ως εκ τούτου καλά θα κάνουν – τουλάχιστον όσοι εμπλέκονται με το αντικείμενο – να μην βιάζονται. Και μόνο το ότι πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν πάρα πολλοί παράγοντες, όπως για παράδειγμα η εθνική σύνθεση και το καθεστώς των εισερχόμενων στη χώρα μεταναστών – πόσοι π.χ. από αυτούς είναι πρόσφυγες πολέμου –, καταδεικνύει ότι ο σχεδιασμός πολιτικής δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση.
Ψυχραιμία, λοιπόν, διότι το μεταναστευτικό είναι ένα από τα θέματα στα οποία η προχειρότητα και τα αστήρικτα ιδεολογήματα… απαγορεύονται διά ροπάλου.