Το 1941 σε editorial το περιοδικό «Life» προέτρεπε την Αμερική να μπει στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο για να υπερασπιστεί τις δημοκρατικές αξίες και να δημιουργήσει τον πρώτο αμερικανικό αιώνα. Έκτοτε ο όρος «ο αιώνας της Αμερικής» έμεινε για να σηματοδοτεί τη γεωπολιτική κυριαρχία των ΗΠΑ, που άρχισε αμέσως μετά το τέλος του πολέμου. Ωστόσο, όπως μας έχει διδάξει η παγκόσμια Ιστορία, τίποτα δεν κρατάει για πάντα. 

 

Η κυριαρχία της Αμερικής ήδη δοκιμάζεται πλέον, για πρώτη φορά μετά την πτώση του ανατολικού μπλοκ, με την Κίνα και τη Ρωσία να θέλουν να παίξουν ηγετικό ρόλο, αμφισβητώντας, έστω κι όχι πάντα ανοιχτά, την πλανηταρχία. Είτε σε οικονομικό επίπεδο, όπως η Κίνα, είτε ακόμα και σε στρατιωτικό, όπως εσχάτως η Ρωσία διά της Κριμαίας. 

 

 

Η απροθυμία ή κατ’ άλλους αδυναμία των ΗΠΑ να παίξουν πιο δυναμικό ρόλο στη διεθνή σκακιέρα έχει συνέπεια την εσωστρέφεια και την γκρίνια για τον Μπάρακ Ομπάμα, ειδικά εντός των τειχών. 

Ωστόσο, η Αμερική, καθώς έχει να κλείσει προσεχώς σοβαρά ζητήματα, όπως αυτά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, την ενίσχυση κι εδραίωση των τζιχαντιστών, αλλά και το ανοιχτό μέτωπο – αγκάθι στην Ουκρανία με τη Ρωσία, έσπευσε να περάσει μηνύματα τα τελευταία 24ωρα, κυρίως σε επικοινωνιακό επίπεδο:

 

◆ Οι παρεμβάσεις στη Μέρκελ από τον ίδιο τον Ομπάμα, αλλά και συνεργάτες του, για το θέμα της Ελλάδας έχουν το τελευταίο δίμηνο μεγαλύτερη συχνότητα από ποτέ. Ακόμα και πριν από την τελευταία Σύνοδο Κορυφής ο Αμερικανός πρόεδρος είχε επικοινωνία με τη Γερμανίδα καγκελάριο προκειμένου να της διαμηνύσει την επιθυμία του να βρεθεί μια ρεαλιστική λύση για την Ελλάδα, ώστε να αποφευχθούν πολυεπίπεδες παρενέργειες. 

◆ Τον Μάιο, εφόσον επανεκλεγεί ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ντερβίς Έρογλου, θα επαναληφθούν, όπως όλα δείχνουν, οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, ύστερα από οκτάμηνη διακοπή, έστω κι αν το όποιο αποτέλεσμα παραμένει αμφίβολο. 

◆ Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι δεν αναγνωρίζουν τη νομιμότητα της συνθήκης που υπέγραψαν την περασμένη εβδομάδα ο Πούτιν και ο επικεφαλής της Νότιας Οσετίας, αποσχισθείσας επαρχίας της Γεωργίας, με την οποία η τελευταία γίνεται ρωσικό έδαφος. Για την Αμερική «οι κατεχόμενες επαρχίες αποτελούν οργανικά τμήματα της Γεωργίας». Παράλληλα, Ομπάμα και Μέρκελ επανέλαβαν την κοινή θέση τους να μην υπάρξει καμία χαλάρωση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία, λόγω Ουκρανίας. 

◆ Μετά τη νίκη Νετανιάχου στο Ισραήλ οι ΗΠΑ έσπευσαν να διευκρινίσουν ότι παραμένουν προσηλωμένες στη γραμμή για δύο κράτη στην ιστορική Παλαιστίνη, ένα εβραϊκό και ένα αραβικό.

 

Είναι φανερό ότι οι ΗΠΑ ανησυχούν μεν για όσα γίνονται στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής, ωστόσο η παντοδυναμία τους, σε επίπεδο άμεσης και σκληρής παρεμβατικότητας, όπως αυτές του παρελθόντος, με απόλυτο έλεγχο της σκακιέρας, μάλλον έχει παρέλθει. Ο Νετανιάχου εξελέγη πανηγυρικά, το Κυπριακό έχει βαλτώσει και δεν φαίνεται φως στο τούνελ παρά τις όποιες απόπειρες έγιναν ή θα γίνουν, η Μέρκελ εξακολουθεί ουσιαστικά να εφαρμόζει τη δική της πολιτική στην Ευρώπη, ο Πούτιν συνεχίζει να αποδεικνύεται πολύ σκληρό καρύδι και το κεφάλαιο «Ρωσία» δεν προβλέπεται να κλείσει σύντομα έτσι κι αλλιώς για τη Δύση. 

 

 

Όσον αφορά το ελληνικό ζήτημα, οι ΗΠΑ προφανώς επιθυμούν να αποτελεί η χώρα μας παράγοντα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή και γι’ αυτό δεν θέλουν σε καμία περίπτωση να συμβεί κάποιο «ατύχημα». Ο γεωπολιτικός ρόλος της Ελλάδας ήταν και παραμένει σημαντικός, ειδικά τούτη την εποχή, έστω κι αν δεν θα είναι αυτός ο σημαντικότερος παράγοντας που θα κρίνει τις διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους. 

 

Από την άλλη θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο στην παρούσα φάση ΗΠΑ – Γερμανία να έρθουν σε ρήξη. Η σχέση τους μπορεί να δοκιμάστηκε στο Ουκρανικό, όπου η Γερμανία είχε πιο ήπια στάση απέναντι στη Ρωσία σε σχέση με τους «σκληρούς» Αμερικανούς, όμως στο συγκεκριμένο τάιμινγκ προέχει και για τις δυο πλευρές η «Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων», η οποία μάλιστα ήταν ένα από τα σημαντικότερα θέματα της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες. 

 

Η Διατλαντική Συμφωνία, της οποίας η υλοποίηση μέχρι τώρα προχωράει με μάλλον γοργούς ρυθμούς, αποτελεί το μεγαλύτερο deal στον κόσμο, αφού θα αφορά το 50% των παγκόσμιων συναλλαγών ετησίως.

Με αυτήν την προτεραιότητα – χρυσωρυχείο, είναι δεδομένο ότι η Ουάσιγκτον θα ενισχύει τις σχέσεις της με το Βερολίνο σ’ αυτήν τη φάση. Όπως, βέβαια, και τα συμφέροντα της Γερμανίας είναι ισχυρά από μια τέτοια προοπτική συνεργασίας με τις ΗΠΑ. 

 

Ο Ομπάμα, παρά ταύτα, επιδίδεται σε ασκήσεις ισορροπίας, προκειμένου να υπάρξει μια «τακτοποίηση» των χωρών στις οποίες η Αμερική έχει επιρροή στην ευρύτερη περιοχή, έτσι ώστε, αφού κλείσει τις όποιες εκκρεμότητες, να στρέψει μετά το βλέμμα του απερίσπαστος στα αγκάθια προς Ανατολάς, που είναι και πολλά και μεγάλα και δυσεπίλυτα.