Πρόκειται για μια κίνηση ισχυρού φλερτ με τη Μόσχα, τη στιγμή που η Ρωσία αποτελεί κόκκινο πανί για Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες στο παγκόσμιο ενεργειακό παιχνίδι και η χώρα μας θεωρείται το «κακό παιδί» της ευρωζώνης.

 

Το πρώτο βήμα έκανε ο Παναγιώτης Λαφαζάνης με την επίσκεψή του στη Μόσχα, τη συνάντησή του με τον Ρώσο ομόλογό του Αλεξάντερ Νόβακ και την ξεκάθαρη δήλωσή του ότι η επέκταση στο ελληνικό έδαφος του νέου αγωγού φυσικού αερίου που σχεδιάζει η Ρωσία, στη βάση της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας υπηρετεί το εθνικό μας συμφέρον και βοηθάει στη συνεργασία στην περιοχή μας.

 

Η δήλωση αυτή αναμένεται να προκαλέσει… delirium tremens σε Κομισιόν και ΗΠΑ, με δεδομένο ότι στις 8 Απριλίου (ημέρα κατά την οποία η Ελλάδα θα πασχίζει να καλύψει κενό 750 εκατ. ευρώ σε δημοπρασία εντόκων γραμματίων με… κλειστή τη στρόφιγγα της ΕΚΤ) έχει προγραμματιστεί η επίσημη επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στη Μόσχα. Κατά την επίσκεψη αυτή δεν αποκλείεται η πρόταση των Ρώσων για συμμετοχή της χώρας μας στον νέο αγωγό φυσικού αερίου να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα, αλλά και να πιστοποιηθεί το ζωηρό ελληνικό ενδιαφέρον.

 

Γιατί καίγονται, όμως, ΗΠΑ και Βρυξέλλες; Τι ζόρι τραβάνε με το ελληνικό φλερτ με τη Μόσχα και την ενδεχόμενη συμμετοχή της Ελλάδας – και όχι μόνον – στο νέο ενεργειακό mega project του Πούτιν;

 

 

Το πρώτο δεδομένο που ενοχλεί σφόδρα τις Βρυξέλλες είναι η διατυπωμένη θέση της ελληνικής κυβέρνησης ότι διαφωνεί πλήρως με τις κυρώσεις της Δύσης στη Ρωσία και το δεύτερο ότι η Αθήνα καλοβλέπει τη συμμετοχή της στο mega project του Πούτιν προκειμένου να απαγκιστρωθεί από τον σφικτό ενεργειακό εναγκαλισμό που επιβάλλει η Κομισιόν.

 

Το σχέδιο Πούτιν για έναν νέο ρωσικό αγωγό φυσικού αερίου, που θα φτάνει μέχρι τα ελληνοτουρκικά σύνορα, δρομολογείται με σκοπό την αντικατάσταση του αγωγού South Stream, αλλά κυρίως με την πλήρη κατάργηση της μεταφοράς φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας μέχρι το τέλος του 2019.

 

Το σχέδιο για τον αγωγό South Stream και τις συμφωνίες της Ρωσίας με Ελλάδα, Αυστρία, Βουλγαρία, Κροατία, Ουγγαρία και Σλοβενία «τίναξε» στον αέρα, όμως, πριν από δυο χρόνια η Κομισιόν, υποστηρίζοντας ότι οι συμφωνίες παραβιάζουν το ευρωπαϊκό δίκαιο.

 

Στην πραγματικότητα η απόφαση της Κομισιόν ήταν ένα δώρο προς το Κίεβο, αφού ο αγωγός South Stream παρέκαμπτε την Ουκρανία και επί της ουσίας την έθετε εκτός ενεργειακού παιχνιδιού. 

 

Έτσι τώρα το ότι η Μόσχα σχεδιάζει έναν νέο αγωγό, που παρακάμπτει, επίσης, την Ουκρανία και έχει έρθει, μάλιστα, σε συμφωνία με την Τουρκία, μια χώρα εκτός Ε.Ε., έχουν προκαλέσει σφοδρή ενόχληση στις Βρυξέλλες. Η ενόχληση αυτή αναμένεται να πάρει άλλες διαστάσεις μετά τη δήλωση του αρμόδιου Έλληνα υπουργού Παναγιώτη Λαφαζάνη ότι ο λεγόμενος Turkish Stream εξυπηρετεί τα ελληνικά συμφέροντα και ότι το να υψώνει η Ε.Ε. ενεργειακά τείχη στη Ρωσία είναι λάθος για ολόκληρη την Ευρώπη.

 

Ο υπουργός ΠΑΠΕΝ δεν παρέλειψε να αφήσει αιχμές και κατά της Γερμανίας, επισημαίνοντας ότι δεν μπορεί το ρωσικό φυσικό αέριο να φτάνει στην Ευρώπη μόνο από τον βόρειο διάδρομο, με αποτέλεσμα η Γερμανία να έχει το μονοπώλιο της εισόδου του φυσικού αερίου και τονίζοντας ότι θα πρέπει να ανοίξει και ο νότιος διάδρομος μέσω Τουρκίας και Μαύρης Θάλασσας.

 

 

Η Ουάσιγκτον θα είναι ο δεύτερος πόλος που αναμένεται να ασκήσει ισχυρές πιέσεις στην ελληνική κυβέρνηση, και μάλιστα δεν αποκλείεται να δώσει ένα πρώτο μήνυμα εκτοξεύοντας δηλητηριώδεις δηλώσεις όσο βρίσκεται σε εξέλιξη η σκληρή διαπραγμάτευση της Αθήνας με τους δανειστές.

 

Οι ΗΠΑ φιλοδοξούν να γίνουν ο νέος μεγάλος παίκτης στην «ενεργειακή» Ευρώπη, αφού μπαίνουν δυναμικά στο παιχνίδι των εξαγωγών με δεδομένο ότι το σχιστολιθικό αέριό τους προσφέρει πολύ μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου σε σχετικά χαμηλή τιμή παραγωγής.

 

Οι κυρώσεις στη Ρωσία και η διατυπωμένη θέση της Ε.Ε. ότι θέλει να αυτονομηθεί ενεργειακά και να «απεξαρτηθεί» από τη Μόσχα έδειξαν στις ΗΠΑ τον δρόμο για μια πολλά υποσχόμενη νέα αγορά.

 

Η προοπτική, όμως, ενός νέου ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου τινάζει στον αέρα τα αμερικανικά σχέδια για ενεργειακή επιδρομή στη Γηραιά Ήπειρο. Δεν είναι τυχαίο ότι, ήδη πριν από λίγες ημέρες, ο Αμερικανός εκπρόσωπος για την ενέργεια στην Ευρασία Άμος Χόκσταϊν, κατά την επίσκεψή του στην Τουρκία, προειδοποίησε τους Τούρκους αξιωματούχους να μην συνεργαστούν με τη Ρωσία για την κατασκευή του νέου αγωγού που θα φτάνει μέχρι τα ελληνοτουρκικά σύνορα.

 

Ο Χόκσταϊν, σε συνέντευξή του στη «Χουριέτ», έκανε και… μαθήματα προς την Ευρώπη υποστηρίζοντας ότι δεν μπορεί να εξαρτάται από έναν μόνο προμηθευτή, ο οποίος, μάλιστα, έχει την τάση να χρησιμοποιεί τις εξαγωγές ως πολιτικό όπλο.

 

Το θέμα των ενδεχόμενων αμερικανικών αντιδράσεων από μια ελληνική συμμετοχή στον νέο ρωσικό αγωγό τέθηκε στον Παναγιώτη Λαφαζάνη, ο οποίος απάντησε ότι η κάθε χώρα εκτιμά τα δικά της συμφέροντα και την ευρωπαϊκή προοπτική της, συμπληρώνοντας: «Ακούμε όλες τις απόψεις, αλλά δεν είμαστε υποτελείς κανενός». 

 

 

Καλά πληροφορημένες πηγές επισήμαναν στο «Ποντίκι» ότι η επίσκεψη Τσίπρα στη Μόσχα θα είναι κομβική και θεωρούν ότι ο χρόνος που επιλέχθηκε δεν είναι ασύνδετος με τις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους και δανειστές. Εκτιμούν, μάλιστα, ότι η σταθερή θέση της κυβέρνησης κατά των κυρώσεων στη Μόσχα αποτελεί μια πολύ καλή βάση διαλόγου προκειμένου να επιτευχθούν κάποια θετικά βήματα στο θέμα του εμπάργκο στα ελληνικά προϊόντα αλλά και στην τιμή του φυσικού αερίου. 

 

Ο υπουργός ΠΑΠΕΝ στη συνάντηση που είχε με τον επικεφαλής της Gazprom Aλεξέι Μίλερ έθεσε θέμα μείωσης της τιμής του φυσικού αερίου αλλά και του λεγόμενου take or pay, δηλαδή της ρήτρας που πληρώνει η χώρα μας όταν μειώνει την κατανάλωση φυσικού αερίου. Η ρήτρα είναι ύψους περίπου 100 εκατ. ευρώ και καταβάλλεται στην Gazprom όταν η Ελλάδα δεν παραλάβει μια ποσότητα αερίου που έχει συμφωνηθεί.

 

Οι εκτιμήσεις των παραγόντων είναι ότι θα υπάρξει δραστική μείωση, τουλάχιστον κατά 50%, στο take or pay, αλλά και στην τιμή του φυσικού αερίου, με δεδομένο ότι η σύμβαση που έχει υπογράψει η Ελλάδα λήγει στο τέλος του χρόνου, οπότε έτσι κι αλλιώς θα υπάρξουν νέες διαπραγματεύσεις. Καλά πληροφορημένες πηγές επισήμαιναν ότι η μείωση της τιμής είναι εφικτή, με δεδομένο ότι η Ελλάδα πληρώνει πολύ ακριβότερα το φυσικό αέριο από άλλες χώρες, ενώ για την Gazprom η χώρα μας δεν είναι μεγάλος πελάτης, οπότε μια μείωση της τιμής δεν επιφέρει σημαντικές απώλειες.