Πολλά άτομα με αυτισμό έχουν εξαιρετικές διανοητικές ικανότητες, αγγίζοντας τα όρια της ιδιοφυίας. Σε πολλές περιπτώσεις όμως αντιμετωπίζουν προβλήματα κοινωνικοποίησης και συμπεριφοράς.

Αναδημοσίευση από Deutsche Welle

Πολλά άτομα με αυτισμό έχουν εξαιρετικές διανοητικές ικανότητες, αγγίζοντας τα όρια της ιδιοφυίας. Σε πολλές περιπτώσεις όμως αντιμετωπίζουν προβλήματα κοινωνικοποίησης και συμπεριφοράς.

Η 2η Απριλίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Αυτισμού. Σύμφωνα με επιστήμονες, ο αυτισμός αποτελεί μια αναπτυξιακή και μαθησιακή διαταραχή, η οποία μπορεί να εμφανιστεί υπό διαφορετικές μορφές. Μια από τις περιπτώσεις αυτισμού εμφανίζεται με τη μορφή εξαιρετικών μαθησιακών δυνατοτήτων ή πιο απλά εξαιρετικής ευφυΐας. Πολλοί από τους ανθρώπους με αυτισμό παρουσιάζουν εξαιρετικές επιδόσεις στα μαθηματικά, τη μουσική και γενικότερα τις φυσικές επιστήμες και τις τέχνες.

Έτσι και ο Ματ Σάβατζ, ο οποίος από έξι χρονών άρχισε να παίζει πιάνο εντελώς αυτοδίδακτος, μιμούμενος απλά τους ήχους από κομμάτια τζαζ μουσικής. Ο Ματ παρά το σπάνιο ταλέντο του στη μουσική, αντιμετώπιζε έντονα προβλήματα συμπεριφοράς και κοινωνικοποίησης. Σύντομα οι γιατροί του διέγνωσαν ότι πάσχει από αυτισμό.

Δεν είναι όλοι οι αυτιστικοί ιδιοφυίες

Κάθε περίπτωση αυτισμού είναι μοναδική. Όπως αποδεικνύουν εγκεφαλογραφήματα σε άτομα με αυτισμό, οι περιοχές του εγκεφάλου τους που σχετίζονται με την εκφορά της γλώσσας και των συναισθημάτων παρουσιάζουν μειωμένη δραστηριότητα. Ωστόσο στις περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τα λεγόμενα συστήματα ταυτοποίησης αντικειμένων, αριθμών ή γεγονότων η εγκεφαλική δραστηριότητα εμφανίζεται εντονότερη. Σύμφωνα με τον Τόρστεν Φερ από το Κέντρο Γνωσιακών Επιστημών της Βρέμης πολλά άτομα με αυτισμό παρουσιάζουν αυξημένες ικανότητες συστηματοποίησης εξωτερικών πληροφοριών.

Ωστόσο όλοι οι αυτιστικοί δεν σημαίνει κατ´ ανάγκην ότι είναι και ιδιοφυίες. Σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 100 γνωστές περιπτώσεις αυτιστικών που διακρίνονται για τις διανοητικές τους επιδόσεις. Οι μισές από αυτές τις περιπτώσεις έχουν διαγνωσθεί ως αυτισμός εξολοκλήρου, ενώ στις άλλες μισές συνυπάρχουν στοιχεία αυτισμού και νευρολογικών διαταραχών ή ακόμη και σπάνιων εγκεφαλικών βλαβών. Το παράδοξο με αυτές τις περιπτώσεις, σύμφωνα με τον Τόρστεν Φερ, είναι ότι παρά το γεγονός ότι ένα τμήμα του εγκεφάλου υπολειτουργεί, ένα άλλο τμήμα του εξασκείται στο να λειτουργεί με αυξημένες ικανότητες.

Στον κόσμο μιας ιδιοφυίας με αυτισμό

Ο Κιμ Πικ από το Σολτ Λέικ Σίτι των ΗΠΑ είναι αυτιστικός και συγκαταλέγεται στις 100 σπάνιες περιπτώσεις ατόμων με εξαιρετικές διανοητικές δεξιότητες. Ο Κιμ Πικ είναι σε θέση να απομνημονεύει με εντυπωσιακή ευκολία αμέτρητες ιστορικές ημερομηνίες, τοποθεσίες στο χάρτη αλλά ακόμη και λίστες τηλεφώνων από τους καταλόγους των ΗΠΑ. Μπορεί επίσης να αποστηθίσει ολόκληρα βιβλία, με τον ίδιο τρόπο που αποθηκεύει πληροφορίες ο σκληρός δίσκος ενός υπολογιστή. Μπορεί να απομνημονεύσει 8 σελίδες ανά 53 δευτερόλεπτα, λέξη προς λέξη. Ωστόσο ο Κιμ Πικ στην καθημερινότητά του αντιμετωπίζει προβλήματα και μετά βίας μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί.

Ο Κιμ Πικ ήταν διαφορετικός από μωρό. Όταν γεννήθηκε, το κεφάλι του ήταν ελαφρώς μεγαλύτερο σε σχέση με τα υπόλοιπα νεογνά. Σύμφωνα με τον γερμανό γνωσιολόγο ο εγκέφαλος του Κιμ Πικ παρουσίαζε μια ιδιαιτερότητα ως προς τον διαχωρισμό των εγκεφαλικών ημισφαιρίων. Μεγαλώντας, αυτή η ιδιαιτερότητα εξελίχθηκε σε μια σπάνια ικανότητα διαχωρισμού και απομνημόνευσης εξωτερικών πληροφοριών

«Πρόκειται για ένα εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο. Είμαστε σε θέση να υποθέσουμε ότι αυτή η μοναδική ικανότητα απομνημόνευσης μεγάλου όγκου πληροφοριών σχετίζεται με τον ασυνήθιστο τρόπο, με τον οποίο συνδέονται τα δύο εγκεφαλικά του ημισφαίρια», εκτιμά ο Τόρστεν Φερ. Ωστόσο ο γερμανός ειδικός υπογραμμίζει ότι οι ιδιοφυίες με αυτισμό παρά τις σπάνιες νοητικές τους δεξιότητες δυσκολεύονται να οργανώσουν και να διαχειριστούν απλές πτυχές της καθημερινής ζωής. Πολλοί δυσκολεύονται να μαγειρέψουν ή ακόμη και να ντυθούν, ενώ συχνότερα είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στις σχέσεις με άλλους ανθρώπους. Αλλά και πάλι, δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα στη ζωή…