Την αίσθηση αυτήν όξυνε ακόμη περισσότερο το άρθρο – σχόλιο του Γιάννη Πανούση με τίτλο «Νοείται Αριστερά του Τίποτα;», το οποίο… «κόσμησε» το πρωτοσέλιδο των «Νέων» την περασμένη Παρασκευή και έμοιαζε με προειδοποίηση προς όσους στον ΣΥΡΙΖΑ και την κυβέρνηση είναι υπέρ της ανοχής στο φαινόμενο των καταλήψεων, ενώ προκάλεσε αφορμή για σχόλια και αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό του κόμματος και της κυβέρνησης.

 

Το Μαξίμου πήρε αποστάσεις τόσο από χαρακτηρισμούς όπως «Αριστερά του Τίποτα» όσο και από τον γενικότερο χειρισμό του υπουργού, που είχε συνέπεια οι επιθετικές προς τμήμα της Αριστεράς απόψεις του να γίνουν πρωτοσέλιδο σε έντυπο του ΔΟΛ, με τον οποίο η κυβέρνηση – τώρα, αλλά και πριν, ως αξιωματική αντιπολίτευση – διατηρεί τρικυμιώδεις σχέσεις. 

 

Για το Μαξίμου το θέμα έκλεισε εκεί (παρ’ ότι ο Πανούσης επανήλθε με νεότερες δηλώσεις του) ύστερα και από τον διαχωρισμό του χαρτοφυλακίου της Προστασίας του Πολίτη από το υπουργείο Εσωτερικών και την υπαγωγή του στο υπουργείο Δικαιοσύνης. 

 

Το ζήτημα των αρρυθμιών και του κακού ενδοκυβερνητικού συντονισμού υπογράμμισε η «Αυγή» στο κύριο άρθρο της το Σάββατο με αφορμή την παρέμβαση Πανούση. Υπό τον τίτλο «Κυβέρνηση, όχι ομοσπονδία» το άρθρο σημειώνει μεταξύ άλλων ότι «δεν μπορεί η κυβέρνηση να δίνει την εικόνα ομοσπονδίας υπουργών, οι οποίοι πορεύονται όχι με άξονα την κυβερνητική πολιτική και τις απαιτήσεις της συγκυρίας, αλλά με βάση τις ιδιαίτερες απόψεις και προτεραιότητές τους».

 

«Τέτοιου είδους φαινόμενα» συνεχίζει το άρθρο «ακόμη κι αν δεν αφορούν τα πολύ βασικά της κυβερνητικής πολιτικής, συχνά μεγεθύνονται από τους πολιτικούς αντιπάλους της κυβέρνησης και δημιουργούν μια αίσθηση έλλειψης σοβαρότητας κι ευθύνης».

 

 

Να σημειωθεί, πάντως, ότι είναι λεπτό το όριο μεταξύ τού τι αποτελεί κυβερνητική «αρρυθμία» και τι τακτική, ειδικά όσον αφορά το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, με αποτέλεσμα να επιτείνεται η σύγχυση και η αίσθηση παραφωνιών ή και συγκρούσεων μεταξύ υπουργών που σοβούν στο παρασκήνιο. 

 

Ειδικότερα, τις τελευταίες εβδομάδες, η «απειλή» μη αποπληρωμής από ίδιους πόρους των επικείμενων δόσεων του ΔΝΤ, αν δεν υπάρξει εξέλιξη με τη χρηματοδότηση και τη ρευστότητα (η οποία πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε από τον πρωθυπουργό, αλλά πριν από το ταξίδι στο Βερολίνο), μπαίνει σε στόματα υπουργών και «τρυπώνει» στα ανεπίσημα σημειώματα του γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού για να ανασκευαστεί στη συνέχεια με επίσημες δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου ή με διευκρινιστικά non paper.

 

Ωστόσο, πέρα από ό,τι συνιστά τακτική, αναρίθμητα είναι τα παραδείγματα έλλειψης συντονισμού μεταξύ υπουργών με τους αναπληρωτές εντός του ίδιου υπουργείου ή μεταξύ υπουργείων και Μαξίμου, τα οποία άλλοτε αποκαλύπτουν προσωπικές απόψεις ή «στρατηγικές» και άλλοτε οφείλονται σε αβλεψίες, απειρία, κακή συνεννόηση κ.λπ. Σε αυτά προστίθενται διάφορες διαρροές από το ΥΠΟΙΚ αναφορικά με τα ζητήματα της διαπραγμάτευσης και το περιεχόμενο της λίστας των μεταρρυθμίσεων, με το Μαξίμου να σπεύδει εκ των υστέρων να διορθώσει ή να δώσει διευκρινίσεις.

 

Όλα τα παραπάνω, τα οποία αντιμετωπίζονται προσωπικά από τον πρωθυπουργό ή από το γραφείο του (παρά τη σύσταση υπουργείου Επικρατείας για τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου υπό τον Αλέκο Φλαμπουράρη), προσθέτουν επιπλέον βάρος στον ίδιο τον Τσίπρα σε μια στιγμή που ξετυλίγεται το κρίσιμο σκέλος των διαπραγματεύσεων για τη χρηματοδότηση. Ο πρωθυπουργός μπορεί να προβληματίζεται για τις αρρυθμίες και να τις συζητάει με το στενό του περιβάλλον, αλλά σε αυτήν τη φάση δείχνει να είναι επικεντρωμένος στη διαπραγμάτευση και να μην επιθυμεί να ανοίξει μέτωπα στο εσωτερικό. 

 

Το τίμημα της πολυσυλλεκτικότητας

Στο σημείο αυτό, κάτι που μπορούμε να παρατηρήσουμε είναι το εξής:

♦ Από τη μία, χρειάζεται να υπάρξει αποτελεσματικός συντονισμός, ώστε η κυβέρνηση να παρουσιάσει κάποια στιγμή μια πιο «σφιχτή» εικόνα, προκειμένου να επικεντρώνεται περισσότερο στο κυβερνητικό έργο και λιγότερο στην επικοινωνιακή διαχείριση των παραφωνιών.

♦ Από την άλλη, δύο είναι τα τινά: όσο διαρκεί η διαπραγμάτευση και καθυστερεί η αποσαφήνιση της κεντρικής πολιτικής σε διάφορα επιμέρους ζητήματα (ενδεικτικά: ιδιωτικοποιήσεις, ΦΠΑ στα νησιά), διαμορφώνεται πεδίο δόξης λαμπρό για αντιφατικές ή «δημιουργικά ασαφείς» δηλώσεις, που επιτρέπουν κάθε είδους «ερμηνείες».                         

Επιπλέον οι αρρυθμίες και η πολυφωνία σε έναν βαθμό αποτελούν το «τίμημα» της πολυσυλλεκτικότητας, η οποία αποτελεί το σήμα κατατεθέν όχι μόνο τού τότε αντιπολιτευτικού και τώρα «κυβερνητικού» ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛΛ, στον βαθμό που:

♦ Καταλαμβάνουν τους υπουργικούς θώκους πρόσωπα με έως και αντιδιαμετρικές πολιτικές διαδρομές και απόψεις.

♦ Στο εσωτερικό της «δρουν» δυνάμεις από διαφορετικά πολιτικά μετερίζια: από τον «στενό» ΣΥΡΙΖΑ του 4% έως τον διευρυμένο ΣΥΡΙΖΑ του 27% και του 36%, από τους διάφορους ΠΑΣΟΚογενείς ή τους ΠΑΣΟΚους που πήδησαν στο πλοίο τελευταία στιγμή ή αξιοποιήθηκαν λόγω πρότερης κυβερνητικής εμπειρίας ή ακόμη επιβλήθηκαν ως σύμβουλοι υπουργών από τους ΑΝΕΛΛ, από τη ΔΗΜΑΡ και πάει λέγοντας. 

♦  Η κυβέρνηση απευθύνεται σε πλειοψηφικές κοινωνικές ομάδες και παράλληλα στο παραδοσιακό αριστερό ακροατήριο ή σε κοινωνικές ομάδες που αντιλαμβάνονται ως απόλυτη προτεραιότητα τα θέματα κοινωνικών, πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Το σύνθημα «λιγότερα λόγια – περισσότερη δουλειά» έχει ακουστεί ουκ ολίγες φορές από τις 25 Ιανουαρίου, αλλά φαίνεται προς το παρόν να παραμένει κενό γράμμα. 

Το ζητούμενο παραμένει το πώς η κυβέρνηση, μέσω καλύτερου συντονισμού, θα μειώσει τις αφορμές για χτυπήματα στο εσωτερικό, θα παραγάγει έργο και θα διευκολύνει την καθημερινότητα των πολιτών στο μέτρο του δυνατού (όσο οι διαπραγματεύσεις το επιτρέπουν σε αυτήν τη φάση), αλλά και το πώς θα εδραιώσει τη θέση της στο εσωτερικό πολιτικό σύστημα, ώστε να ακυρώσει τους όποιους σχεδιασμούς ανατροπής ή μνημονιακής προσαρμογής της καταγγέλλει ότι εξυφαίνονται εις βάρος της εντός κι εκτός της χώρας.