Tου φορτώνουν την ευθύνη για την πτώση του F-16 στα Γιάννενα

«Μη φας, έχουμε… γύπα». Από τις 4 Ιουνίου που η Π.Α. έχασε ένα F-16, οκτώ μίλια νοτιοανατολικά των Ιωαννίνων, με τον πιλότο ευτυχώς να γλιτώνει, οι εμπειρογνώμονες της αεροπορίας αναζητούν…τον γύπα, ο οποίος σύμφωνα με την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του Πενταγώνου…συγκρούστηκε με το μαχητικό και το οδήγησε στη συντριβή.

Δεν βρήκαν…ούτε πούπουλο και στο απόρρητο πόρισμά τους, το οποίο αποκαλύπτει το «Π», λένε όλη την αλήθεια, που δεν είναι καθόλου ευχάριστη για την ιεραρχία, η οποία σαφώς και θα προτιμούσε …την εκδοχή του γύπα. Επειδή δεν της κάθισε ακολούθησε τη γνωστή πρακτική: να τα φορτώσει όλα στον πιλότο!

Σύμφωνα με το πόρισμα των εμπειρογνωμόνων, το μαχητικό αεροσκάφος χτύπησε σε καλώδιο υψηλής τάσης της ΔΕΗ σε ύψος περίπου 300 ποδών. Ο χειριστής που ένιωσε το τράνταγμα υπέθεσε – όπως ήταν λογικό – ότι ο κινητήρας του «ρούφηξε» κάποιο πουλί, κι αυτή ήταν η πρώτη αναφορά του μέσω κινητού τηλεφώνου προς τη μονάδα του μόλις προσγειώθηκε με το αλεξίπτωτο.

Η εκδοχή του ιπταμένου έγινε αμέσως δεκτή από τους ανωτέρους του, αφού δεν είναι σπάνιο για τα F-16 να «καταρρίπτονται» από πτηνά! Η θέση του αεραγωγού είναι τέτοια που η εισρόφηση πτηνών είναι πολύ πιθανή. Ακόμη και πριν την απογείωση ενός F-16 ο διάδρομος απογείωσης καθαρίζεται εξονυχιστικά για να μην «ρουφήξει» κάποιο αντικείμενο ο κινητήρας.

Επιπλέον ο πιλότος του μαχητικού είχε στο ενεργητικό του 1.200 ώρες πτήσης, εκ των οποίων οι 600 σε F-16, και είχε και παλαιότερα εμπειρία εναέριας σύγκρουσης με πτηνό.

Το κομμένο καλώδιο

Ωστόσο από τις πρώτες ημέρες της διερεύνησης του ατυχήματος οι εμπειρογνώμονες άρχισαν να έχουν αμφιβολίες. Αιτία ένα καλώδιο υψηλής τάσης της ΔΕΗ που βρέθηκε κομμένο. Από το υπουργείο Άμυνας έγινε προσπάθεια να αποκλειστεί οποιαδήποτε άλλη εκδοχή πλην αυτής της σύγκρουσης με πουλί. Υποστήριζαν ότι «το καλώδιο κόπηκε κατά τη διάρκεια της πτώσης του αεροσκάφους κι αφού αυτό είχε συγκρουστεί με το πουλί»,το οποίο προσδιόριζαν μάλιστα: «πρόκειται για γύπα», έλεγαν. Η εκδοχή αυτή ήταν η πιο βολική.

Έπειτα από έρευνες που διήρκησαν πάνω από δύο μήνες η επιτροπή διερεύνησης του ατυχήματος κατέθεσε το απόρρητο πόρισμά της, το οποίο αποδεικνύει ότι μοναδική αιτία της συντριβής ήταν το καλώδιο της ΔΕΗ, το οποίο βρέθηκε στην πορεία του μαχητικού επειδή ο χειριστής για να αποφύγει έναν ορεινό όγκο άλλαξε πορεία και προσπάθησε να πετάξει σε χαμηλό ύψος, μέσα σε χαράδρα.

Στις κύριες διαπιστώσεις του πορίσματός τους οι εμπειρογνώμονες επισημαίνουν:

«1Ο ιπτάμενος δεν αντιμετώπιζε πρόβλημα υγείας και η ψυχοσωματική του κατάσταση ήταν φυσιολογική.

2Οι επισφαλείς πράξεις του ιπταμένου (στη σχεδίαση, εκτέλεση της αποστολής και τήρησης των προβλεπόμενων ως αρχηγού σχηματισμού) συνετέλεσαν στην πρόκληση του ατυχήματος.

3Το τεχνικό προσωπικό δεν εκτέλεσε επισφαλείς πράξεις που να συνετέλεσαν στην πρόκληση του ατυχήματος.

4Το αεροσκάφος δεν συνετέλεσε στην πρόκληση του ατυχήματος.

5Ο παράγοντας επίβλεψης σε επίπεδο Μοίρας και Πτέρυγας συνετέλεσαν στην πρόκληση ατυχήματος.

6Η μη τοποθέτηση των προβλεπόμενων οπτικών βοηθημάτων σήμανσης εμποδίων από αγωγούς υψηλής τάσης της ΔΕΗ ή στους αντίστοιχους πυλώνες, συνετέλεσαν στην πρόκληση του ατυχήματος.

7Σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε από τον ιπτάμενο διαδικασία TERRAIN MASKING (SADDLE RIDGE CROSSING – παράκαμψη ορεινού όγκου),ενώ δεν ήταν προγραμματισμένο το αντίστοιχο EVENT στο πρόγραμμα πτήσεων, αλλά και χωρίς να είναι διαθέσιμος ο νούμερο 2 του σχηματισμού στο συγκεκριμένο EVENT.

8Σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε είσοδος σε χαράδρα σε ύψος 300 ποδών, αν και απαγορεύεται…».

Tα συμπεράσματα του πορίσματος

Όπως γίνεται κατανοητό από την απλή ανάγνωση των συμπερασμάτων του πορίσματος, όλο το βαρύ φορτίο για την απώλεια του αξίας 60 εκατομμυρίων δολαρίων αεροσκάφους το ρίχνουν στον πιλότο. Μόνο σ’ ένα σημείο οι εμπειρογνώμονες αφήνουν να γίνει αντιληπτό ότι ο χειριστής δεν ήταν σώνει και καλά βέβαιος ότι η αιτία της πτώσης ήταν ένας… ανύπαρκτος γύπας. Γράφουν συγκεκριμένα:

«Τη στιγμή που το αεροσκάφος προσκρούει στα καλώδια υψηλής τάσης της ΔΕΗ, λόγω της μεγάλης ταχύτητάς του και της αντίστασης που βρίσκει σ’ αυτά, υφίσταται ισχυρό “κραδασμό-χτύπημα”,τον οποίο ο ιπτάμενος, σύμφωνα με την κατάθεσή του, αντιλαμβάνεται σαν ένα δυνατό τράνταγμα. Χαρακτηριστικά για να δώσει το μέγεθος του θορύβου αναφέρει ότι ήταν πολύ πιο δυνατός από θόρυβο BIRDSTRIKE στην καλύπτρα του αεροσκάφους, περιστατικό για το οποίο είχε εμπειρία».

Είχε λοιπόν εμπειρία ο πιλότος και είπε ότι ο ήχος που άκουσε ήταν σαφώς πιο δυνατός από αυτόν μιας σύγκρουσης με πουλί. Άρα γιατί τα… παπαγαλάκια του Πενταγώνου συνέχιζαν να μιλούν για γύπες; Διότι, όπως απέδειξε η πραγματικότητα, όλοι ετοιμάζονταν για τις κρίσεις των Ενόπλων Δυνάμεων που ουσιαστικά προανήγγειλαν τις εκλογές! Και σε μια τέτοια περίοδο δεν θα ήταν καθόλου ευχάριστα κάποια θέματα, όπως η εκπαίδευση των πιλότων μας και οι διαθεσιμότητες των μαχητικών αεροσκαφών της Π.Α.! Τι σχέση έχουν αυτά με την παράκαμψη για την οποία έκανε ο χειριστής του F-16,με αποτέλεσμα να βρεθεί μέσα στη χαράδρα και να χτυπήσει στο καλώδιο της ΔΕΗ; Μεγάλη!

Τόσο η πολιτική όσο και η στρατιωτική ηγεσία του Πενταγώνου μπορεί να αισθάνονται άνετα, ρίχνοντας όλο το βάρος στον πιλότο, λες και ο ίδιος ήθελε να παίξει κορώνα-γράμματα τη ζωή του, αλλά ίσως θα έπρεπε να απαντήσουν σε κάποια ερωτήματα:

Πόσες ώρες τον μήνα εκπαιδεύονται οι πιλότοι μας; Πιάνουν το αποδεκτό όριο που προβλέπει το ΝΑΤΟ ή όχι; Να σημειώσουμε ότι οι αναχαιτίσεις στο Αιγαίο δεν είναι εκπαίδευση, συνεπώς δεν προσμετρώνται στις ώρες εκπαίδευσης των πιλότων.

Ποιες είναι οι διαθεσιμότητες των μαχητικών αεροσκαφών πρώτης γραμμής, πάνω στα οποία πρέπει να «βάζουν» και ώρες εκπαίδευσης οι πιλότοι μας;

Η απάντηση στο δεύτερο ερώτημα έχει άμεση σχέση με το πρώτο. Οι τεράστιες ελλείψεις σε διαθέσιμα αεροσκάφη έχει ρίξει στο μίνιμουμ τις εκπαιδευτικές πτήσεις των πιλότων μας. Και γιατί έχουμε ελλείψεις σε αεροσκάφη θα αναρωτηθείτε, αφού έχουμε πληρώσει τα μαλλιοκέφαλά μας σε εξοπλισμούς; Μα γιατί ο υπουργός Άμυνας και το επιτελείο του αρνούνταν πεισματικά να υπογράψουν ό,τι είχε σχέση με ανταλλακτικά αεροσκαφών, με αποτέλεσμα πολλά αεροσκάφη να καθηλώνονται στα αεροδρόμια! Στα ανταλλακτικά των μαχητικών πραγματικά κινήθηκαν… σεμνά και ταπεινά!

Πριν λοιπόν ρίξουν όλο…το ανάθεμα στον πιλότο του F-16, ας δουν λίγο πιο σφαιρικά το θέμα, μήπως και αποφύγουμε τα χειρότερα.