Η έννοια της «δεδηλωμένης» εισήχθη εις τα καθ’ ημάς, ως όρος της κοινοβουλευτικής λειτουργίας, για να ανατρέψει την «αρχή του κηπουρού», σύμφωνα με την οποία ο Βασιλιάς μπορούσε να ορίσει όποιον θέλει για πρωθυπουργό και κυβέρνηση.

 

Η έννοια της «δεδηλωμένης» εισήχθη εις τα καθ’ ημάς, ως όρος της κοινοβουλευτικής λειτουργίας, για να ανατρέψει την «αρχή του κηπουρού», σύμφωνα με την οποία ο Βασιλιάς μπορούσε να ορίσει όποιον θέλει για πρωθυπουργό και κυβέρνηση[i]. Επιβάλλεται πλέον η Κυβέρνηση να έχει τη στήριξη της Βουλής, η ύπαρξη δηλαδή της Κυβέρνησης προϋποθέτει η Νομοθετική εξουσία (Βουλή) να αποδέχεται τη στελέχωση της Εκτελεστικής εξουσίας (Κυβέρνηση).

Αυτό όμως δεν σημαίνει πως υποχρεούται η Βουλή να νομοθετεί όλες τις απόψεις/προτάσεις της Κυβέρνησης, πολύ δε περισσότερο δεν σημαίνει πως η Κυβέρνηση είναι αυτή που ουσιαστικώς νομοθετεί και η Βουλή απλώς επικυρώνει τα «νομοσχέδιά» της (βουλευτής είχε ομολογήσει δημοσίως πως δεν είχε διαβάσει τι ψήφισε, στη μετα-Καστελόριζο εποχή, κάτι το οποίο όμως αποτελεί μάλλον τον κανόνα). Αυτός που θεσμικώς νομοθετεί, είναι η Βουλή.

Ούτε βέβαια αλλοιώνεται η δημοκρατική διαδικασία όταν μια πρόταση κάποιου υπεύθυνου της Εκτελεστικής εξουσίας δεν καταστεί νόμος, δεν τύχει δηλαδή νομοθέτησής της από την αρμόδια προς τούτο Βουλή[ii]. Αντιθέτως, η απαίτηση η Βουλή να νομοθετεί όλα τα «σχέδια» των Υπουργών, επί ποινή διαλύσεώς της, της αφαιρεί το δικαίωμα και την υποχρέωση να «βουλεύεται» και να νομοθετεί αυτή και όχι οι Υπουργοί, αλλοιώνει το Σύνταγμα και τη δημοκρατική διαδικασία όπως αυτή περιγράφεται από το Σύνταγμα του Κράτους.

Αυτοί που διατείνονται πως, αν η Βουλή δεν καταστήσει νόμο ένα βασικό στοιχείο του προεκλογικού προγράμματος της κυβερνώσας παράταξης ή δεν εγκρίνει κάποια συμφωνία απόψεων που διατύπωσε εγγράφως η Εκτελεστική εξουσία με άλλους πολιτικούς (ή τραπεζικούς) εξωτερικούς της χώρας παράγοντες, καθιστά την Κυβέρνηση σαν απολέσασα τη «δεδηλωμένη» και γι’ αυτό εκπεσούσα, δημαγωγούν και παραπληροφορούν.

Θα έλεγα πως ενδεχομένως έχουν οι ίδιοι ελλιπή γνώση του Συντάγματος της χώρας ή, όπως νομίζω πως ισχύει, συμβαίνουν και τα δύο αυτά στις περισσότερες των περιπτώσεων. Η Βουλή έχει τη δυνατότητα πραγματικής έκφρασης της «δεδηλωμένης», τη δυνατότητα δηλαδή να δηλώσει την άρση της εμπιστοσύνης της στην Κυβέρνηση, υπάρχουν ειδικοί μηχανισμοί προς τούτο.

Ουαί και αλίμονο όμως αν απώλεια «δεδηλωμένης» σημαίνει κάθε διαφωνία της Νομοθετικής εξουσίας (Βουλής) προς τις απόψεις της εκάστοτε Εκτελεστικής εξουσίας, δηλαδή των εκάστοτε Υπουργών (που δεν πρέπει να αποτελούν μέλη της, ειδάλλως αλλοιώνεται η συνταγματικώς κατοχυρωμένη διάκριση των εξουσιών). Αυτό θα σήμαινε τη μετατροπή της σε όργανο της εκάστοτε Κυβέρνησης και αυτό δεν είναι συνταγματικώς αποδεκτό. Αλλοιώνεται η υφή του πολιτεύματος, συνιστά δολιοφθορά των δημοκρατικών θεσμών, αυτό δηλαδή που δυστυχώς γίνεται τώρα και με ζέση υποστηρίζεται από τους ιδιοτελώς δρώντες, επιχειρηματολογούντες ή απλώς φωνασκούντες, στα τηλεοπτικά κανάλια.

Η σημερινή Πρόεδρος της Βουλής φαίνεται πως λειτουργεί – θα λέγαμε καλύτερα, θέλει να λειτουργήσει – ως Πρόεδρος της συνταγματικώς διακριτής της Κυβερνήσεως Νομοθετικής εξουσίας και προσπαθεί να αναγάγει τη Βουλή στην πραγματική θεσμική της διάσταση. Το γεγονός ότι όλα τα ΜΜΕ διακωμωδούν ασμένως ή «μετά χαράς και ανακουφίσεως», όπως θα έλεγε ο Χάρρυ Κλυνν, αλλά και με αρκετή δόση υπερβολής και παραπληροφόρησης, ατυχείς ενέργειες και συμπεριφορές της, οφειλόμενες στην κατάδηλη επικοινωνιακή αδυναμία της – αδυναμία που εγγίζει ενίοτε τα όρια της αλαζονείας και της χονδροκοπιάς – προέρχεται από την άρνηση του υφιστάμενου φαύλου πολιτικού συστήματος να προσαρμοστεί προς τις επιταγές του Συντάγματος του Κράτους και τη στοιχειώδη δημοκρατική δεοντολογία.

Θα πρότεινα έτσι στην κα Κωνσταντοπούλου, αφ’ ενός να μην υποστείλει την προσπάθειά της να καταστεί η Βουλή πραγματικός διακριτός (όχι ανεξάρτητος, αλλά διακριτός και εξ ίσου ισχυρός με τους άλλους δύο) πυλώνας του δημοκρατικού μας πολιτεύματος, δηλαδή ο μόνος Νομοθέτης του, αφ’ ετέρου να προσαρμοστεί η ίδια προς ευπειθέστερους τρόπους συμπεριφοράς.

 

 

[i] Μέχρι τότε ίσχυε η «θεωρία του κηπουρού», κατά τη ρήση του Βασιλιά Παύλου ότι «μπορεί να διορίσει πρωθυπουργό ακόμη και τον κηπουρό του» .

[ii] Στις ΗΠΑ, π.χ., βασικές προτάσεις του Προέδρου δεν μπόρεσαν να νομοθετηθούν, δεν έγινε όμως πρώτιστο ζήτημα αυτό, ούτε κανείς έθεσε θέμα πολιτικής δυσαρμονίας.

 

Νικήτας Χιωτίνης, Δρ Αρχιτέκτων/Msc Φιλοσοφίας Πολιτισμού, Καθηγητής ΤΕΙ