Ένα ασυνήθιστο περιστατικό κυριαρχεί στην κυπριακή επικαιρότητα τις τελευταίες δυο εβδομάδες, με τις εξελίξεις να τρέχουν καταιγιστικές. 

 

Όλα άρχισαν την περασμένη εβδομάδα με την αποκάλυψη ότι ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι έκανε ευθεία – και πρωτοφανή στα χρονικά – παρέμβαση για τις έρευνες της αστυνομίας στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. 

 

Πώς άρχισαν όλα; Στις 28 Μαΐου ο εκπρόσωπος Τύπου του αρχηγείου της κυπριακής Αστυνομίας Ανδρέας Αγγελίδης γνωστοποίησε ότι η διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου Χρυστάλλα Γιωρκάτζη έδωσε κατάθεση στους ανακριτές στο πλαίσιο των ερευνών σχετικά με την υπόθεση της διαρροής της λίστας με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια βουλευτών.

 

Ο Αγγελίδης είπε επίσης ότι «συνεχίζεται τάχιστα η εξέταση και η αξιολόγηση του περιεχομένου των σκληρών δίσκων που έχουν παραληφθεί από την Τράπεζα, παράλληλα με τη λήψη των καταθέσεων».

 

Η κατάσχεση των σκληρών δίσκων ήταν ο λόγος αντίδρασης του Ντράγκι, ο οποίος, με δυο επιστολές του, η τελευταία εκ των οποίων στις 12.6, προς τον Πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη έβαλε θέμα… αυτοδιοίκητου της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου επικαλούμενος και το σχετικό ευρωπαϊκό πλαίσιο. 

 

Ο Ντράγκι, με την πρώτη επιστολή του (1.6), ζήτησε την παρέμβαση του Αναστασιάδη για να επιστραφούν αμέσως στην Τράπεζα τα έγγραφα και τα αντίγραφα των σκληρών δίσκων, όπως και οτιδήποτε άλλο κατασχέθηκε, υπενθυμίζοντας ότι η έρευνα «παραβιάζει τη συνθήκη λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης», ενώ στη δεύτερη επισήμανε ότι «η ΕΚΤ ζητεί τη διασφάλιση των αρχείων της στο πλαίσιο της κατοχυρωμένης προστασίας των προνομίων και ασυλιών».

 

Ο Κύπριος Πρόεδρος απάντησε στις 3 Ιουνίου στον Ντράγκι ενημερώνοντάς τον «για τη σαφή διάκριση εξουσιών που υπάρχει στην Κύπρο» και τονίζοντας ότι «η εκτελεστική εξουσία δεν έχει οποιαδήποτε εμπλοκή στο θέμα».

 

 

Οι έρευνες του γενικού εισαγγελέα άρχισαν ύστερα από καταγγελία κατά της Χρυστάλλας Γιωρκάτζη σχετικά με τη διαρροή λίστας που περιελάμβανε τα κόκκινα δάνεια βουλευτών. 

 

Σύμφωνα με κυπριακά δημοσιεύματα, στόχος της Δικαιοσύνης είναι να εντοπιστεί ο άνθρωπος που έκανε τη διαρροή. Όπως αναφέρουν, «μέλη του Δ.Σ., που παραιτήθηκαν, κατήγγειλαν ότι η κ. Γιωρκάτζη φέρεται να ανέμιζε στους διαδρόμους της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου λίστα με κόκκινα δάνεια βουλευτών λέγοντας: Τους έχω στο χέρι!».

 

Η Γιωρκάτζη είναι διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου από τον Απρίλιο του 2014, ενώ από το 1993 μέχρι το 1998 διετέλεσε αναπληρώτρια πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς της Κύπρου. Την 1η Δεκεμβρίου 1998 διορίστηκε από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Γλαύκο Κληρίδη ως Γενική Ελεγκτής του κυπριακού κράτους.

 

Η επόμενη κίνηση Αναστασιάδη, μετά την πρώτη προειδοποίηση Ντράγκι, ήταν να επιδώσει στον γενικό εισαγγελέα γραπτές οδηγίες προκειμένου να προχωρήσει σε αίτημα προς το αρμόδιο συμβούλιο ώστε να παυθεί από τα καθήκοντά της η Γιωρκάτζη.

 

Ωστόσο, ο γενικός εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης, ύστερα από σύσκεψη με τη Νομική Υπηρεσία, έδωσε εντολή στις 10 Ιουνίου για το προσωρινό πάγωμα των αστυνομικών ερευνών στην Κεντρική Τράπεζα! Κι αυτό μέχρι να ολοκληρωθεί ο κύκλος της ανταλλαγής επιστολών μεταξύ γενικού εισαγγελέα και Μάριο Ντράγκι, ώστε εν συνεχεία να δοθούν νέες οδηγίες! Η επίδειξη ισχύος από πλευράς ΕΚΤ είχε ασφαλώς αποτέλεσμα σε αυτήν τη φάση. Μάλιστα, ο Ντράγκι αμέσως μετά απέστειλε και τη δεύτερη επιστολή του…

 

 

Ίσως ακόμα μεγαλύτερη σημασία, πάντως, για τις χώρες της ευρωζώνης έχει η επίκληση εκ μέρους του Ντράγκι της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, κυρίως, η ευθεία παρέμβασή του στα εσωτερικά μιας χώρας. Είναι, όμως, εσωτερικά ζητήματα αυτά τελικά; Μια προσεκτική ανάγνωση της «Συνθήκης» θα καταδείξει πως μάλλον δεν είναι.

 

Αν ανατρέξει κάποιος στη Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα βρει ενδιαφέροντα άρθρα, τα οποία μάλλον αγνοεί ο περισσότερος κόσμος. Για παράδειγμα, στο άρθρο 130 αναφέρεται ξεκάθαρα ότι:

«Κατά την άσκηση των εξουσιών και την εκτέλεση των καθηκόντων και υποχρεώσεων που τους ανατίθενται από τις Συνθήκες και το καταστατικό του ΕΣΚΤ (Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών) και της ΕΚΤ, ούτε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ούτε οι εθνικές Κεντρικές Τράπεζες, ούτε κανένα μέλος των οργάνων λήψης αποφάσεων των ιδρυμάτων αυτών ζητάει ούτε δέχεται υποδείξεις από τα θεσμικά ή λοιπά όργανα ή οργανισμούς από την κυβέρνηση κράτους – μέλους ή από άλλο οργανισμό».

 

Και προστίθεται: «Τα θεσμικά και λοιπά όργανα ή οργανισμοί της Ένωσης, καθώς και οι κυβερνήσεις των κρατών – μελών, αναλαμβάνουν την υποχρέωση να τηρούν την αρχή αυτή και να μην επιδιώκουν να επηρεάζουν τα μέλη των οργάνων λήψης αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ή των εθνικών Κεντρικών Τραπεζών κατά την άσκηση των καθηκόντων τους».

 

Προφανώς, αυτός ήταν ο λόγος που ο Αναστασιάδης έσπευσε να απαντήσει στον Ντράγκι πως «η εκτελεστική εξουσία δεν έχει οποιαδήποτε εμπλοκή στο θέμα». Ο Ντράγκι, πάντως, δεν πείστηκε, όπως φάνηκε… 

 

Η αυτονομία των Κεντρικών Τραπεζών των χωρών – μελών διασφαλίζεται με σαφήνεια στη Συνθήκη. Όπως και η άμεση σύνδεσή τους με τη «μαμά» ΕΚΤ. Και μόνο μ’ αυτήν. Είναι κάτι που αναφέρεται ρητώς. 

 

Κι έτσι, παρεμπιπτόντως, εξηγείται ευκολότερα και το δημοσίευμα του Bloomberg στις 13 Μαΐου ότι «η ΕΚΤ στέλνει μήνυμα στήριξης προς τον επικεφαλής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννη Στουρνάρα δείχνοντας τη δυσφορία της για τις πιέσεις και την κριτική που ασκείται από στελέχη της κυβέρνησης, καθώς μ’ αυτόν τον τρόπο αμφισβητείται η ανεξαρτησία της ΤτΕ». Το άρθρο 130 δηλαδή. Και όχι μόνο, αφού όλη η Συνθήκη είναι δομημένη πάνω ακριβώς σ’ αυτήν τη λογική για τον ρόλο των εθνικών Κεντρικών Τραπεζών…