Δευτέρα, 31 Οκτωβρίου 2011. Έχει περάσει ήδη ένας χρόνος και τρεις μήνες από την ψήφιση του πρώτου Μνημονίου.

Δευτέρα, 31 Οκτωβρίου 2011. Έχει περάσει ήδη ένας χρόνος και τρεις μήνες από την ψήφιση του πρώτου Μνημονίου.

Ένας χρόνος μεγάλων διαδηλώσεων και απεργιακών κινητοποιήσεων, και το καλοκαίρι των «πλατειών», ενάντια στο Μεσοπρόθεσμο.

Λίγες μέρες πριν είχε εκδηλωθεί ένα ογκώδες κύμα λαϊκής αγανάκτησης στις παρελάσεις της 28^ης Οκτωβρίου.

Παράλληλα η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, του Γιώργου Παπανδρέου, είχε καταλήξει σε συμφωνία με την τρόικα για νέα δανειακή σύμβαση και νέο μνημόνιο.

Θεωρώντας ότι η – μονοκομματική – κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να αντέξει το βάρος του νέου μνημονίου, ο Γιώργος Παπανδρέου, μιλώντας στην ΚΟ του ΠΑΣΟΚ, προανήγγειλε τη διενέργεια δημοψηφίσματος με ερώτημα «ναι ή όχι στη νέα Σύμβαση», ενώ παράλληλα ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή.

Όμως ο τότε πρωθυπουργός λογάριαζε χωρίς… τον ξενοδόχο.

Στις 2 Νοεμβρίου πραγματοποιείται σύνοδος των G20 στις Κάννες της Γαλλίας, στις οποίες προσκλήθηκε και η ελληνική κυβέρνηση.

Όσο βρισκόταν σε εξέλιξη η σύνοδος, έφταναν στην Ελλάδα πληροφορίες για πιέσεις που δέχεται η ελληνική αντιπροσωπεία προκειμένου να αποσύρει το δημοψήφισμα.

Μόνο δύο χρόνια μετά όμως μάθαμε τι ακριβώς διαδραματίστηκε στην κοσμική πόλη της Γαλλίας:

Τον Μάιο του 2014 οι Financial Times αποκάλυπταν:

«Στη συνάντηση, πολλοί από τους συμμετέχοντες έμειναν άναυδοι. Στο ημερολόγιό του, ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Φρανσουά Μπορουάν, έκανε λόγο για ψυχολογικό πόλεμο. Άλλοι, ειδικότερα οι δύο πρόεδροι της Ε.Ε., είπαν στη συνέχεια στους συνεργάτες τους ότι ένιωθαν πολύ άβολα με το γεγονός πως μία μικρή ομάδα Ευρωπαίων ηγετών πίεζαν τον εκλεγμένο πρωθυπουργό μιας χώρας. «Ποτέ δεν είδα μία συνάντηση τόσο έντονη και τόσο δύσκολη» είπε ένας εκ αυτών των συνεργατών.

Από τη στιγμή που ο Γ. Παπανδρέου με τον Ε. Βενιζέλο έφτασαν στην αίθουσα, ο Ν. Σαρκοζί ξεκίνησε αυτό που ένας αξιωματούχος χαρακτήρισε «the full Sarkozy»: μία στοχευμένη, οργισμένη αποκήρυξη της απόφασης του Παπανδρέου για δημοψήφισμα.

«Σαφέστατα το συναίσθημα ήταν: κάναμε τα πάντα για να σας βοηθήσουμε, κάναμε τα πάντα για να σας κρατήσουμε στην ευρωζώνη, πήραμε οικονομικό και πολιτικό κίνδυνο» είπε μέλος της γαλλικής αποστολής. «Είναι η μεγαλύτερη αναδιάρθρωση χρέους του κόσμου, στην Ιστορία, και τώρα το μόνο που κάνετε είναι να μας προδίδετε».

Ο Παπανδρέου αιφνιδιάστηκε. «Έρχεται και αρχίζει να μιλά έξαλλος για το δημοψήφισμα», λέει για τον Σαρκοζί. «Η θέση του Σαρκοζί ήταν πολύ επιθετική. Δεν ήταν ευγενική. Πολύ-πολύ ισχυρή και πολύ επιθετική, ώστε να μπει η Ελλάδα στο δίλημμα: εντός ή εκτός» είπε ο Ε. Βενιζέλος.

Οι Έλληνες προσπάθησαν να αντεπιτεθούν. Ο Παπανδρέου παρουσίασε το σχέδιό του: το δημοψήφισμα θα γινόταν σε έναν μήνα και θα ανάγκαζε τον Σαμαρά και τους εσωκομματικούς του αντιπάλους να ευθυγραμμιστούν, δεδομένου ότι ακόμη και οι πιο δηλητηριώδεις επικριτές του δεν θα μπορούσαν να αντιταχθούν στη μόνη σωτηρία για την παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη. Τότε ο Παπανδρέου διάβασε την προτεινόμενη διατύπωση για το δημοψήφισμα. «Ήταν μία κάπως μεγάλη παράγραφος» παραδέχθηκε ο Έλληνας πρωθυπουργός.

(…)

«Η Μέρκελ ήταν στη γωνία. Ο Ομπάμα υποστήριξε ότι η ιδέα της προσφυγής της Ιταλίας στο ΔΝΤ ήταν κακή. Ο Σαρκοζί προσπάθησε να πετύχει έναν συμβιβασμό. Οι ΗΠΑ ήθελαν η Γερμανία να συνεισφέρει με τα SDRs, αλλά η Γερμανία προσέφερε «μερική» δέσμευση αν η Ιταλία έμπαινε σε πρόγραμμα του ΔΝΤ. Ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών Giulio Tremonti ήταν ξεκάθαρος: η Ιταλία δέχεται παρακολούθηση του ΔΝΤ, αλλά όχι πρόγραμμα.

Θα μπορούσε το ιταλικό σχέδιο για παρακολούθηση της οικονομίας από το Ταμείο, συν δέσμευση της Γερμανίας να βοηθήσει με διμερή δάνεια να ήταν αρκετό; Αυτό αναρωτήθηκε ο Γάλλος πρόεδρος.

«Όχι. Η Γερμανία έχει το 1/4 από όλες τις τοποθετήσεις της ευρωζώνης σε SDRs», απάντησε ο Ομπάμα. «Αν έχεις όλες τις χώρες της ευρωζώνης, αλλά όχι τη Γερμανία αρχίζει να χάνεται η αξιοπιστία».

Τότε ήρθε το ξέσπασμα δακρύων της Μέρκελ. «Δεν είναι δίκαιο. Δεν μπορώ να αποφασίσω ενάντια στην Bundesbank. Δεν μπορώ να το κάνω αυτό».

Το ξέσπασμα μετρίασε τις αμερικανικές και τις γαλλικές απαιτήσεις για συμφωνία εδώ και τώρα. «Είδε ότι το παρατράβηξε», σχολιάζει για τη στάση του Ομπάμα Ευρωπαίος που ήταν στον χώρο.

Ο Αμερικανός πρόεδρος ρώτησε αν η Μέρκελ μπορούσε να λύσει το θέμα με την Bundesbank ως τη Δευτέρα, ενώ επίσης αναρωτήθηκε αν μπορεί να υπάρξει αναφορά στην απόφαση της Συνόδου. Αμφότεροι δεν είχαν καταλάβει την καγκελάριο. «Δεν πρόκειται να πάρω τόσο μεγάλο ρίσκο χωρίς να λάβω κάτι από την Ιταλία. Δεν πρόκειται να αυτοκτονήσω».

Έτσι, έληξε η συνάντηση.»

Αργότερα, ο τότε πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, είπε στον Ευ. Βενιζέλο – υπουργό Οικονομικών τότε – σε κατ’ ιδίαν συνάντησή τους:

«Πρέπει να σκοτώσουμε αυτό το δημοψήφισμα». Ο υπουργός Οικονομικών συμφώνησε σχεδόν αμέσως. Το τέλος του δημοψηφίσματος θα ήταν επίσης το τέλος του Παπανδρέου.

Μετά από κάποια σύντομα σχόλια στον Τύπο όπου είπε ότι «το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα κρίνει την παραμονή ή μη της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ», ο Παπανδρέου πήρε τον δρόμο της επιστροφής προς το αεροδρόμιο της Νίκαιας. Στο αυτοκίνητο, γύρισε στον Ε. Βενιζέλο και του είπε ότι τα πράγματα δεν είχαν πάει τόσο άσχημα όσο φοβόταν. Ο Ε. Βενιζέλος ήταν δύσπιστος. Κατά την πτήση προς Αθήνα, ενώ ο Γ. Παπανδρέου κοιμόταν, ο Βενιζέλος ενθαρρύνθηκε από την παραίνεση του Μπαρόζο και είπε σε έναν βοηθό του να συντάξει μία δήλωση που θα κοινοποιούσε με την προσγείωση του αεροπλάνου, στις 4:45 π.μ. της Πέμπτης. «Η θέση της Ελλάδας μέσα στο ευρώ είναι μια ιστορική κατάκτηση της χώρας που δεν μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση. Το κεκτημένο αυτό του ελληνικού λαού δεν μπορεί να εξαρτηθεί από τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος».

Το δημοψήφισμα του Παπανδρέου είχε πεθάνει. Όπως και η πρωθυπουργία του.

Λίγες μέρες αργότερα σχηματίστηκε η κυβέρνηση Παπαδήμου, με τη συμμετοχή της ΝΔ, που εγκατέλειψε εν μία νυκτί την αντιμνημονιακή της ρητορεία, και το ΛΑΟΣ του Γ. Καρατζαφέρη, υπό τον τραπεζίτη Λουκά Παπαδήμο.

Τα υπόλοιπα, είναι ιστορία…