Ο Ανατόλ Καλέτσκι δεν είναι απλώς ένας κορυφαίος οικονομολόγος αλλά εκείνος – ίσως ο μοναδικός – που προέβλεψε την απρόσμενη στροφή του πρωθυπουργού λίγο πριν από το Grexit.

Ο αρθρογράφος του Project Syndicate είχε γράψει λίγες ημέρες πριν από την καθοριστική Σύνοδο Κορυφής «…Από τη στιγμή που ο Τσίπρας θα συνειδητοποιήσει ότι οι κανόνες του παιχνιδιού ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ευρώπη έχουν αλλάξει, θα είναι θέμα χρόνου να συνθηκολογήσει».

 

Σε νέο του άρθρο εκτιμά ότι – παρά τις δυσοίωνες εκτιμήσεις – η συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα και τους Ευρωπαίους θα μετατραπεί από δυσβάσταχτη σε επωφελής: 

 

 

«…Υπάρχουν και κάποια άλλα επιχειρήματα που δεν έχουν λάβει τόσο μεγάλες διαστάσεις στις πολιτικο-οικονομικές αναλύσεις.

 

Αυτά τα επιχειρήματα ξεκινούν από άλλη βάση και εκτιμούν ότι η συμφωνία της Ελλάδας με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς είναι πολύ καλή και για τις δύο πλευρές..

 

Είναι γεγονός ότι η ένταξη της Ελλάδας στην ευρωζώνη αποδείχθηκε καταστροφική για τη χώρα. Πάντα όμως υπάρχει «ο βαθμός καταστροφής που μπορεί να υποστεί ένα έθνος», όπως πρώτος ο Άνταμ Σμιθ είχε γράψει στα συγγράμματά του πριν από 250 χρόνια, την εποχή που η Βρετανία θεωρούσε μεγάλη οικονομική καταστροφή το γεγονός ότι έχασε τις αποικίες της.

 

Η μεγάλη αρετή του καπιταλισμού είναι ότι μπορεί να προσαρμοστεί σε «καταστροφικές συνθήκες» αλλά και να βρει τον τρόπο να τις μετατρέψει σε πλεονέκτημα.

 

Το ερώτημα ποτέ δεν ήταν εάν θα διαλυθεί η ευρωζώνη αλλά ποιες πολιτικές ανατροπές, οικονομικές θυσίες και νομικά τεχνάσματα θα λειτουργήσουν για να παραμείνει ενωμένη.

 

 

Τα καλά νέα είναι ότι η Ευρώπη έχει κάποιες πειστικές απαντήσεις καθώς έχει ξεπεράσει αυτό που περιγράφεται ως «προπατορικό αμάρτημα» του σχεδιασμού του ευρωπαϊκού ενιαίου νομίσματος: Tο να μην επιτρέπεται – όπως υπαγορεύει η Συνθήκη του Μάαστριχτ – η οικονομική χρηματοδότηση των ελλειμμάτων κράτους – μέλους της ευρωζώνης από την ΕΚΤ, αλλά και η σχετική απαγόρευση της αμοιβαίας υποστήριξης εκ μέρους των εθνικών κυβερνήσεων των επιβαρύνσεων του χρέους. Και τα δύο εμπόδια ξεπεράστηκαν από τη μαγική κίνηση που έκανε ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, τον περασμένο Ιανουάριο με τη δρομολόγηση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, τόσο μεγάλο που ουσιαστικά ισοδυναμεί με την κάλυψη των ελλειμμάτων όλων των κυβερνήσεων της ευρωζώνης 

 

Επιπλέον, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις καθυστερημένα κατανόησαν την πιο βασική αρχή των δημόσιων οικονομικών: Tο χρέος μιας κυβέρνησης δεν επιστρέφεται και δεν αποπληρώνεται, αλλά επεκτείνεται χρονικά ή αγοράζεται με χρήματα που μόλις δημιουργήθηκαν από αξιόπιστη κεντρική τράπεζα. Το χρέος της Ελλάδας, άλλωστε, δεν είναι μεγαλύτερο από της Ιταλίας ή της Ιαπωνίας.

 

Τέλος, η Γερμανία, η Ισπανία, η Ιταλία και αρκετές χώρες της Βόρειας Ευρώπης απαίτησαν για λόγους εθνικής πολιτικής μια « τελετή» ταπείνωσης της ριζοσπαστικής αριστεράς, η οποία αψήφησε ανοιχτά θεσμικά όργανα της Ε.Ε. και τις απαιτήσεις λιτότητας. Έχοντας επιτύχει αυτό, οι ηγέτες της Ε.Ε. δεν έχουν πλέον κανέναν λόγο να επιβάλουν νέα λιτότητα στην Ελλάδα, δηλαδή να εφαρμόσουν αυστηρά τους όρους της τελευταίας διάσωσης. 

 

Στα χαρτιά, η ελληνική διάσωση θα επιβάλει δημοσιονομική λιτότητα, επιδεινώνοντας έτσι την οικονομική ύφεση της χώρας. Στην πράξη, όμως, οι Ευρωπαίοι θα κάνουν τα στραβά μάτια εάν οι στόχοι του προϋπολογισμού δεν πετύχουν απόλυτα, υπό την προϋπόθεση ότι η κυβέρνηση πραγματοποιεί τις υποσχέσεις της σχετικά με τις ιδιωτικοποιήσεις, την αγορά εργασίας και τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος.

 

Αυτές οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι πολύ πιο σημαντικές από τους δημοσιονομικούς στόχους, τόσο σε συμβολικό επίπεδο για την υπόλοιπη Ευρώπη όσο και για την ελληνική οικονομία.

 

Για αυτό δεν πρέπει να μας πιάνει απελπισία από την σχεδόν παγκόσμια πεποίθηση ότι η Ελλάδα δεν θα ανακάμψει, γιατί οι συνθήκες την ευνοούν για να το πράξει».

 

 

Πηγή: http://www.project-syndicate.org/commentary/why-the-greek-deal-will-work-by-anatole-kaletsky-2015-07#bJA24qMX8jefFAHb.01