Κάθε καλοκαίρι έχει τη δική του μουσική. Ένα τραγούδι, που μπορεί να συνδέεται μ’ ένα ταξίδι, ένα νησί, έναν άνθρωπο, ένα συναίσθημα. Ακόμα κι έναν φόβο…

 

Καλοκαίρι του ’70, στο κατάστρωμα ενός πλοίου, 36 ώρες για τον Πειραιά. Κάποιος βάζει συνέχεια στο τζουκ μποξ ένα τραγούδι, έξω από την Κρήτη, στο λιμάνι της Σαντορίνης, στ’ ανοιχτά της Μήλου, το ίδιο. Ένα παιδί τ’ ακούει συνέχεια και δεν το ξεχνά ποτέ. 

 

Αυτό το παιδί ευχαριστεί τον συνθέτη Μιχάλη Κουμπιό για την παρακάτω ιστορία… 

 

«Ντιρλαντά. Η παγκόσμια επιτυχία που έσωζε τους δύτες κι έσυρε τον Σαββόπουλο στα δικαστήρια. Το τραγούδι ηχογράφησε σε 45άρι δίσκο τη δεκαετία του ’60 ο καπετάνιος Παντελής Γκίνης, γνωστός στο νησί της Καλύμνου ως Ντιρλαντάς. Την επιμέλεια του δίσκου είχε η Δόμνα Σαμίου, φίλη του Διονύση Σαββόπουλου. Λέγεται ότι από αυτήν έμαθε το τραγούδι ο “Νιόνιος” και έτσι το κυκλοφόρησε στον δίσκο του “Το περιβόλι του τρελού” το 1969. Η επιτυχία όμως έφτασε στις δικαστικές αίθουσες για τα πνευματικά δικαιώματα. Ο Σαββόπουλος έλεγε ότι η εκτέλεσή του ήταν προϊόν παραδοσιακού άσματος και ο Γκίνης ότι ήταν δικό του. Στη δίκη κλήθηκε να καταθέσει και ο γνωστός λαϊκός δημιουργός Γιάννης Παπαϊωάννου. “Το τραγούδι δεν είναι κανενός, δεν έχει αφεντικό, το λέγανε στα ψαράδικα”. “Και πού το ξέρετε αυτό;» ρωτήθηκε ο Παπαϊωάννου από τον συνήγορο. Αντί για απάντηση έδειξε την ταυτότητά του. Το επάγγελμα έγραφε “αλιεύς”. Τελικά, δικαιώθηκε ο Γκίνης. Το 1970, η πασίγνωστη Νταλιντά ερμηνεύει το “Ντιρλαντά” στα γαλλικά και το τραγούδι εκτοξεύεται. Τραγουδιέται και χορεύεται παντού. Η τραγουδίστρια το λέει και στα ιταλικά και σημειώνει παρόμοια επιτυχία. Οι στίχοι όμως δεν είχαν καμία σχέση με τους αρχικούς των σφουγγαράδων. Ήταν ερωτικοί και μιλούσαν για μια πληγωμένη και προδομένη γυναίκα που χώριζε το αμόρε της. Ακολούθησαν εκτελέσεις σε Ρουμανία, Ολλανδία, Φινλανδία, Κροατία, Σκόπια, Δανία, Πολωνία, Ισραήλ, στην Αλβανία του Χότζα και αλλού. Στον κινηματογράφο ακούστηκε στην ταινία “Τρελός, παλαβός και Βέγγος”, στη σκηνή με τους αναστενάρηδες. Το παραδοσιακό κομμάτι “Ντιρλαντά” της Καλύμνου είναι διεθνώς ίσως το πιο γνωστό ελληνικό τραγούδι. Στην Κάλυμνο το τραγούδι υπάρχει και σε δεύτερη εκτέλεση, ακριβώς με τον ίδιο ρυθμό, αλλά αντί για “Ντιρλαντά” λέγεται “Πέντε και τέσσερα εννιά”. Η λαϊκή παράδοση το κατατάσσει στα τραγούδια της Μπαρμπαριάς, ότι δηλαδή προέρχεται από λαούς της Βόρειας Αφρικής. Το παραδοσιακό τραγούδι “Ντιρλαντά” το τραγουδούσαν στα σφουγγαράδικα. Ιδιαίτερα το τραγουδούσαν στον άνδρα που γύριζε τον τροχό της αντλίας και έστελνε αέρα στον δύτη, κάτω στον βυθό της θάλασσας. Ο τροχός αυτός ήθελε πολλή δύναμη για να γυρίσει και οι άλλοι τραγουδούσαν το τραγούδι για να του δίνουν ρυθμό και κουράγιο να συνεχίσει, καθώς δεν μπορούσε να σταματήσει ούτε στιγμή. Με λίγα λόγια, η σχέση του τροχαλητή με τον σφουγγαρά ήταν σχέση ζωής και θανάτου.

 

Όταν ανέβαινε ο δύτης από τον βυθό, τραγουδούσαν το τραγούδι χτυπώντας παλαμάκια για να βεβαιωθούν ότι δεν είχε χτυπηθεί από τη νόσο. Το ακούσαμε και με τον Νίκο Ξυλούρη, ο οποίος το τραγούδησε με αλλαγμένους τους μισούς στίχους, ενώ τραγουδήθηκε με επιτυχία και από τη Μαρινέλλα. Oι djs της δεκαετίας του ’90 διασκεύασαν το “Ντιρλαντά” σε trance και πρόσφατα σε chill ή up tempo house». 

 

Καλό καλοκαίρι…

 

ΥΓ.: Δυστυχώς το «Πρεβέλη», που με πάει στην Κάσο, δεν έχει τζουκ μποξ…