Απόλυτη εξαθλίωση και αίσθημα ντροπής. Πώς αλλιώς να περιγράψει κάποιος όσα συμβαίνουν στην Κω, όπου παραμένουν εγκλωβισμένοι περισσότεροι από 7.000 μετανάστες;

Το κέντρο του νησιού έχει μετατραπεί σε καταυλισμό, με αμέτρητες σκηνές και τέντες ακόμα και μπροστά στα αρχαιολογικά μνημεία, δίχως τη στοιχειώδη υποδομή. Οι εικόνες από τα σοβαρά επεισόδια της περασμένης Δευτέρας μεταξύ μεταναστών και αστυνομικών, καθώς και τα φαινόμενα βίας και αυθαιρεσίας από κάποιους – ελάχιστους ευτυχώς – αστυνομικούς και λιμενικούς εις βάρος μεταναστών έκαναν τον γύρο του κόσμου διασύροντας τη χώρα μας διεθνώς.

 

Τη γενική κατακραυγή από ΜΚΟ και διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις προκάλεσε και η απόφαση της δημοτικής αρχής να προχωρήσει σε «επιχείρηση – σκούπα» για την απομάκρυνση των προσφύγων από το κέντρο της πόλης και τη μεταφορά τους στο γήπεδο ποδοσφαίρου του νησιού. Επιπλέον υπάρχουν καταγγελίες για «φουσκωτούς» εταιρείας σεκιούριτι, οι οποίοι προσελήφθησαν από καταστηματάρχες του νησιού με σκοπό να εμποδίζουν όσους πρόσφυγες επιχειρούν να μείνουν σε πλατείες και πάρκα του νησιού.

 

 

Η Κως θυμίζει καζάνι έτοιμο να εκραγεί. Το μοναδικό πρόχειρο κατάλυμα, το εγκαταλειμμένο και μισοερειπωμένο ξενοδοχείο «Κάπταιν Ηλίας», το μόνο μέρος όπου επιτρέπεται να μείνουν οι πρόσφυγες αυτήν τη στιγμή, φιλοξενεί 600 ανθρώπους, ενώ η συνολική του χωρητικότητα δεν υπερβαίνει τους 200…

 

Οικογένειες με μωρά κοιμούνται όπου βρουν. Στον δρόμο, στις πλατείες, κάτω από υπόστεγα, στην προβλήτα του λιμανιού και στον προαύλιο χώρο του αστυνομικού τμήματος. Δίχως καμιά πρόβλεψη, καμιά υποδομή, καμιά προετοιμασία όσον αφορά την εξασφάλιση υποτυπωδώς ανθρώπινων συνθηκών διαμονής για αυτούς τους ανθρώπους.

 

Χαρακτηριστικές είναι οι εικόνες που έστειλε στο «Ποντίκι» κάτοικος του νησιού, που εργάζεται στην κεντρική πλατεία Πλατάνου, δύο από τις οποίες δημοσιεύουμε…

 

Ο κρατικός μηχανισμός είναι προκλητικά απών. Μετά τη διεθνή κατακραυγή που προκάλεσε η εικόνα του νταή αστυνομικού, ο οποίος χαστούκισε και προκάλεσε με μαχαίρι πρόσφυγες έξω από το Α.Τ. της Κω, και τα σοβαρά προβλήματα που προκλήθηκαν την Τρίτη έξω από το γήπεδο της πόλης, όπου γίνεται η ταυτοποίηση των μεταναστών, το αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ. έδωσε εντολή να ενισχυθούν οι αστυνομικές δυνάμεις στο νησί με δύο διμοιρίες ΥΜΕΤ και έκτακτες μεταθέσεις αστυνομικών στην υπηρεσία ταυτοποίησης.

 

Όμως δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για το πώς θα βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης για τους χιλιάδες πρόσφυγες, αφού, όπως πολύ εύστοχα αναφέρουν μέλη του κλιμακίου των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» που βρίσκονται τους τελευταίους μήνες στην Κω, πραγματοποιώντας ιατρικούς ελέγχους στους μετανάστες, «οι πρόσφυγες δεν θα σταματήσουν να έρχονται επειδή δεν τους προσφέρουμε βοήθεια». 

 

 

Ας δούμε τι λέει για όσα συμβαίνουν στην Κω η υπεύθυνη επικοινωνίας του κλιμακίου των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, που βρίσκεται τους τελευταίους μήνες στην Κω προσφέροντας εθελοντικά προληπτικό ιατρικό έλεγχο στους πρόσφυγες:

 

«Στη διάρκεια των δύο τελευταίων ημερών η αστυνομία έχει διεξαγάγει επιχειρήσεις για να εκδιώξει τους ανθρώπους από τους δημόσιους χώρους, κατευθύνοντάς τους στο δημοτικό γήπεδο Ανταγόρας, στο οποίο υπάρχουν ελάχιστες τουαλέτες, ελάχιστο νερό και δεν γίνεται καμία παροχή τροφίμων. Η πρωτοβουλία αυτή των τοπικών αρχών διεξήχθη χωρίς καμία προσπάθεια δημιουργίας μιας οποιαδήποτε υποδομής για την υποδοχή των προσφύγων στον χώρο του γηπέδου.

 

Παράλληλα, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έχουν γίνει μάρτυρες περιστατικών κακομεταχείρισης μεταναστών και προσφύγων σε δημόσιους χώρους, όπως για παράδειγμα της απαγόρευσής τους από προσωπικό ιδιωτικής ασφάλειας να χρησιμοποιούν τα παγκάκια σε πάρκα στο κέντρο της πόλης. Χθες το πρωί περίπου 2.000 άτομα βρίσκονταν στο γήπεδο, μεταξύ των οποίων και πολλές οικογένειες με μωρά και μικρά παιδιά, κάνοντας ουρές κάτω από τον δυνατό ήλιο, περιμένοντας να δώσουν το όνομά τους στην αστυνομία, με την ελπίδα να πάρουν τα χαρτιά τους.

 

Η κατάσταση γρήγορα ξέφυγε από τον έλεγχο και η αστυνομία, αδυνατώντας να διαχειριστεί τον μεγάλο αριθμό των ανθρώπων, κατέφυγε στη χρήση πυροσβεστήρων. Από εχθές το απόγευμα περίπου 1.000 άτομα βρίσκονται κλεισμένα μέσα στο στάδιο και δεν τους επιτρέπεται η έξοδος από το στάδιο».

 

Ακόμα πιο βαρείς για τη χώρα μας χαρακτηρισμούς χρησιμοποίησε ο Μπρις ντε λε Βιν, διευθυντής Προγραμμάτων του Βελγικού Τμήματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα: «Η κρατική αδράνεια των προηγούμενων μηνών σήμερα έχει εξελιχθεί σε κακοποίηση από τις αρχές, καθώς η αστυνομία έχει επιδοθεί σε χρήση βίας κατά των ευάλωτων αυτών ανθρώπων».

 

 

Σοκ προκαλούν οι αριθμοί των προσφύγων που έχουν φθάσει στη Λέσβο τους επτά τελευταίους μήνες (61.636 έναντι 5.178 το 2014).

 

Τα δύο κέντρα υποδοχής στο Καρά Τεπέ και τη Μόρια καθημερινά βουλιάζουν από ταλαιπωρημένους ανθρώπους, οικογένειες, ηλικιωμένους, μητέρες με μωρά και πολλά ασυνόδευτα μικρά παιδιά που έχασαν τους γονείς του στον πόλεμο ή στο μακρύ ταξίδι από την πατρίδα τους.

 

Οι χώροι υποδοχής δεν επαρκούν για την κάλυψη των στοιχειωδών αναγκών ως προς τη σίτιση, τη στέγαση, την υγιεινή και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των προσφύγων, που κατά διαστήματα αγγίζουν τους 5.000, ενώ το ανώτατο όριο που μπορούν να αντέξουν οι δύο καταυλισμοί δεν ξεπερνά τα 2.000 με 2.500 άτομα.

 

Η Πολιτεία είναι απούσα και η όποια βοήθεια στους πρόσφυγες στηρίζεται στην αλληλεγγύη του απλού κόσμου, τη ΜΚΟ «Η Αγκαλιά» και τον μεγάλο αγώνα που δίνει ο «Παπαστρατής Δήμου» αλλά και οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, οι οποίοι μαζί με τους Γιατρούς του Κόσμου και τον Ερυθρό Σταυρό προσπαθούν να καλύψουν τα τεράστια κενά που υπάρχουν κυρίως στην υγειονομική κάλυψη των ευπαθών ομάδων (μητέρες με μωρά, παιδιά, ηλικιωμένοι, πάσχοντες από χρόνια νοσήματα, και ασθενείς) ώστε να προλάβουν το ενδεχόμενο εκδήλωσης μεταδοτικών ασθενειών.

 

 

«Ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει ένα συνολικό πλαίσιο ρεαλιστικής μεταναστευτικής πολιτικής, στηριγμένο στην αναγνώριση και την καταγραφή των προβλημάτων, αλλά και στην υπεράσπιση των αξιών της αλληλεγγύης και της ισότητας δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων». Η δέσμευση αυτή περιλαμβανόταν στον πολυσέλιδο «κυβερνητικό σχεδιασμό για το μεταναστευτικό» που είχε παρουσιάσει το 2013 ο ΣΥΡΙΖΑ.

 

Για τους πρόσφυγες υποσχόταν άμεση λειτουργία κέντρων πρώτης υποδοχής, παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών από εξειδικευμένο προσωπικό, ειδική μέριμνα για τις ευάλωτες ομάδες, συγκρότηση ανοιχτών δομών φιλοξενίας, κατάργηση των ειδικών κέντρων κράτησης, αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων για τη φιλοξενία των προσφύγων, εξασφάλιση πλήρους και αποτελεσματικής πρόσβασης όλων των αιτούντων άσυλο στη διαδικασία ασύλου.

 

Ήδη από τότε, με αφορμή τις απάνθρωπες συνθήκες που επικρατούσαν στα κέντρα κράτησης της συγκυβέρνησης Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ και τα πολύνεκρα ναυάγια στα παράλια της Νότιας Ιταλίας (σ.σ.: με σημείο αναφοράς την τραγωδία στη Λαμπεντούζα), είχε αρχίσει μια μεγάλη συζήτηση σχετικά με τη «μεταναστευτική βόμβα» που απειλούσε να πλήξει την Ευρώπη τα αμέσως επόμενα χρόνια. Το θέμα έθεταν με μεγάλη ένταση η συνεχιζόμενη εμφύλια σύγκρουση στη Συρία και η έκρυθμη κατάσταση σε πολλά άλλα κράτη της Μέσης Ανατολής και της υποσαχάριας Αφρικής. 

 

Δύο χρόνια μετά, με τον ΣΥΡΙΖΑ ήδη επτά μήνες στην κυβέρνηση, η κατάσταση στο μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα είναι έκρυθμη:

 

♦   Χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες καταλήγουν καθημερινά στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.

 

♦  Οι αριθμοί των προσφύγων και μεταναστών που πέρασαν το τελευταίο επτάμηνο από τα παράλια της Μικράς Ασίας στη χώρα μας αποτυπώνουν την «έκρηξη» στις μεταναστευτικές ροές, που σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. παρουσιάζει αύξηση 388% συγκριτικά με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα το 2014.

 

♦  Ο κρατικός μηχανισμός αδυνατεί να αντεπεξέλθει στην πραγματικότητα εξαιτίας ενός ανύπαρκτου συστήματος πρώτης υποδοχής των προσφύγων. Ανύπαρκτες οι υποδομές, οι συνθήκες υγιεινής, σίτισης και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.

 

♦   Στην Ευρώπη φουντώνει ένα πρωτοφανές τα τελευταία χρόνια ρατσιστικό μένος εναντίον των «πλιατσικολόγων μεταναστών», όπως τους χαρακτήρισε την περασμένη Κυριακή ο υφυπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Φίλιπ Χάμοντ.

 

Η τραγικότητα της κατάστασης αυτής αποτυπώνεται στη φράση του Τζον Νταλχούιζεν, διευθυντή της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία: «Η ανθρωπιστική κρίση στο Αιγαίο δεν είναι απλά μια ελληνική τραγωδία, αλλά παράγωγο ενός ευρωπαϊκού συστήματος που αποτυγχάνει».

 

Το ευρωπαϊκό σύστημα βλέπει άπραγο τους μετανάστες να πεθαίνουν στη Μάγχη, να πνίγονται στο Αιγαίο και να εγκλωβίζονται στα Βαλκάνια, αφού η μία μετά την άλλη οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης – με πρώτη την Ουγγαρία, που χτίζει φράχτη μήκους 172 χλμ. στα σύνορα – κλείνουν όλες τις «πύλες εισόδου».