Το ζήτημα της κυβερνητικής συνεργασίας είχε διχάσει όσους στήριξαν από την αρχή τη Φώφη Γεννηματά, αφού κάποιοι εκτιμούσαν ότι το κόμμα δεν πρέπει να λείψει από το προσκλητήριο ευθύνης για τη σωτηρία του τόπου, ενώ άλλοι επέμεναν ότι μόνο σε οικουμενικό σχήμα θα μπορούσε να συμμετάσχει και όχι ως μόνιμος κυβερνητικός νεροκουβαλητής. 

 

Οι φήμες για πρόταση κυβερνητικής συνεργασίας από τον Αλέξη Τσίπρα το βράδυ της Κυριακής προκάλεσαν κύματα εκνευρισμού στη Χαριλάου Τρικούπη. 

 

 

Η αλήθεια, όπως λένε από το ΠΑΣΟΚ, είναι ότι ο Τσίπρας πολύ απλουστευτικά ευχήθηκε την εξομάλυνση των σχέσεων των δύο κομμάτων και τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ στο πλαίσιο των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, που είναι και η μόνη (υπολογίσιμη) πολιτική δύναμη στην Ευρώπη που στήριξε τον ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στις σκληρές απαιτήσεις των νεοφιλελεύθερων. 

 

Επίσης συζητήθηκε το ενδεχόμενο το ΠΑΣΟΚ να δείξει μια θετική στάση στα ζητήματα προοδευτικής κατεύθυνσης της χώρας, στα οποία ενδεχομένως καταψηφίζουν οι ΑΝΕΛΛ. 

 

Αυτή η συζήτηση συγχαρητηρίων, στο πλαίσιο πολιτικής αβρότητας και πολιτικού πολιτισμού, όπως λενε με ένταση στη Χαριλάου Τρικούπη, μεταβλήθηκε σε πρόταση κυβερνητικής συνεργασίας, με φήμες που διαχύθηκαν τη Δευτέρα στην πολιτική πιάτσα. 

 

Μάλιστα ο Πάνος Καμμένος φρόντισε να επαναδιατυπώσει δημοσίως το προεκλογικό επιχείρημα του Τσίπρα ότι μπορεί να στηρίξει την κυβέρνηση το ΠΑΣΟΚ, αρκεί να απαλλαγεί από τον Ευάγγελο Βενιζέλο. 

 

Επ’ αυτού το ΠΑΣΟΚ, στην οργισμένη ανακοίνωση – διάψευσή του, απαξίωσε να απαντήσει, ενώ και η ίδια η Γεννηματά, μιλώντας στα «Νέα», διέψευσε οποιαδήποτε συζήτηση κυβερνητικής συνεργασίας, σημειώνοντας ότι, όταν συνομίλησε με τον Τσίπρα το βράδυ της Κυριακής, είχε ήδη ανακοινωθεί η κυβερνητική σύμπραξη ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛΛ, κάτι που απέκλειε εκ των πραγμάτων μια τέτοια συνεργασία, ενώ υπήρχε ήδη άνετη κυβερνητική πλειοψηφία. 

 

 

Η φημολογία περί κυβερνητικής συνεργασίας αναλύθηκε διεξοδικά στο ΠΑΣΟΚ και τα συμπεράσματα που προέκυψαν για τα κίνητρα της συγκεκριμένης σπερμολογίας είναι τα εξής: 

 

1 Επιχειρήθηκε, με τη δημιουργία ενός κλίματος άρνησης του ΠΑΣΟΚ, να αιτιολογηθεί στους Ευρωπαίους σοσιαλιστές η εκ νέου σύμπραξη του ΣΥΡΙΖΑ με τον Καμμένο, ο οποίος αποτελεί κόκκινο πανί για την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία. Μάλιστα ο Μάρτιν Σουλτς διατύπωσε δημόσια τη διαφωνία του.

Οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές, εκτός του Φρανσουά Ολάντ, που είπε δημόσια καλές κουβέντες για τον Τσίπρα, χαιρέτισαν τυπικά την επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ και τη δημιουργία νέας κυβέρνησης, εκφράζοντας υπόγεια τη διαφωνία τους γιατί επελέγη μια συγκυβέρνηση με 155 βουλευτές και όχι μια κυβέρνηση με τη συμμετοχή ΠΑΣΟΚ και Ποταμιού, που θα έδινε μια κυβερνητική πλειοψηφία 163 βουλευτών. 

2 Δημιουργείται ένα κλίμα εξοικείωσης των αριστερών ψηφοφόρων για μια μελλοντική κυβερνητική σύμπραξη, αφού, πριν ακόμα ορκιστεί η νέα κυβέρνηση, έχουν ξεκινήσει τα σενάρια για την επόμενη μέρα. Σύμφωνα με αυτά, η κυβερνητική σύμπραξη ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛΛ θεωρείται θνησιγενής και σύντομα, μέσα από τους εφαρμοστικούς νόμους, θα δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα στις Κοινοβουλευτικές Ομάδες και των δύο συγκυβερνώντων και αναγκαστικά η παρούσα Βουλή θα κληθεί να δώσει άλλες λύσεις. 

 

 

Στο πλαίσιο αυτό η εξομάλυνση των σχέσεων ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ και μια «χαλαρή» κοινοβουλευτική συνεργασία θα μπορέσει να προλειάνει το έδαφος. Το ΠΑΣΟΚ όμως με τη στάση του δείχνει ότι δεν επιθυμεί να «πετάξει στα σκυλιά» τον Βενιζέλο και τον Λοβέρδο, θεωρώντας ότι μια τέτοια κίνηση θα προκαλέσει μεγαλύτερα ζητήματα στο εσωτερικό του κόμματος. 

 

Πάντως στη Χαριλάου Τρικούπη στελέχη όπως ο Κώστας Λαλιώτης και ο Κώστας Σκανδαλίδης επιμένουν ότι το ΠΑΣΟΚ πρέπει να επιδιώξει μια πολιτική σύγκλιση με τον ΣΥΡΙΖΑ εμμένοντας στη λογική της προοδευτικής διακυβέρνησης. Βασικό επιχείρημά τους είναι ότι, αφού η συντριπτική πλειονότητα των υποστηρικτών τους έχει κινηθεί αριστερότερα, το κόμμα θα πρέπει να σπεύσει να τους «συναντήσει» αν θέλει να επανασυνδεθεί με κοινωνικές δυνάμεις που το κατέστησαν κόμμα εξουσίας. 

 

Στον αντίποδα, οι βενιζελικοί εμμένουν ότι το ΠΑΣΟΚ πρέπει να αποφύγει τις «σειρήνες του λαϊκισμού» και να επιμείνει στη γραμμή της υπευθυνότητας και του ρεαλισμού χτίζοντας τη σχέση του με τις δημιουργικές δυνάμεις της κοινωνίας, που, όπως λένε, σύντομα θα διαψευστούν από τα έωλα προεκλογικά οράματα του ΣΥΡΙΖΑ. 

 

Πάντως υπάρχουν και πολλοί στο ΠΑΣΟΚ που επιμένουν ότι πρέπει να εγκαταλείψει τον κυβερνητισμό και να εντείνει την τακτική του μυρμηγκιού επιχειρώντας να χτίσει τη νέα σχέση του με την κοινωνία πόρτα – πόρτα. Μια τέτοια προσέγγιση διατύπωσε δημοσίως προεκλογικά και ο Δημήτρης Ρέππας, που είναι πιο κοντά στην επιστροφή του στο ΠΑΣΟΚ. 

 

 

Παρότι το ΠΑΣΟΚ είναι από τα λίγα κόμματα που εν μέσω της θηριώδους αποχής αύξησε σε ψήφους (και όχι μόνο σε ποσοστά) την επίδοσή του και αυτό συνιστά επιτυχία, στην ηγετική ομάδα δεν υπάρχει εφησυχασμός. Στελέχη της Χαριλάου Τρικούπη επισημαίνουν ότι η αύξησή τους είναι σημαντική, αλλά όχι ικανοποιητική και ο στόχος να καταλάβουν την τρίτη θέση δεν επετεύχθη για τους εξής λόγους:

 

◆ Η δημοσκοπική πρόβλεψη για ντέρμπι κορυφής κόστισε πάνω από 1% στο ΠΑΣΟΚ, αφού θεωρούν ότι αναποφάσιστοι ή δίβουλοι πολίτες ψήφισαν με αντιδεξιά ανακλαστικά ΣΥΡΙΖΑ, γεγονός που σημαίνει ότι δεν έχει αποκατασταθεί ακόμα το αντιδεξιό πρόσημο του κόμματος. Το ΠΑΣΟΚ πληρώνει ακόμα τη συγκυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου και την απόλυτη ταύτισή του την περίοδο εκείνη με την ακροδεξιά στροφή της Ν.Δ.

◆ Το εκλογικό αποτέλεσμα έδειξε ότι σε ημιαστικές και αγροτικές περιοχές το ΠΑΣΟΚ κρατά ισχυρές δυνάμεις, αλλά στα μεγάλα αστικά κέντρα οι επιδόσεις του ήταν απογοητευτικές. Σε όλη την Αττική το ποσοστό του δεν ξεπέρασε το 4,5%, γεγονός που δείχνει ότι η μνημονιακή πολιτική του και η σκιά της διαφθοράς το ακολουθεί στα λαϊκά στρώματα του λεκανοπεδίου, τα οποία ψηφίζουν σταθερά ΣΥΡΙΖΑ. 

◆ Καταρρίφθηκε ο μύθος ότι ψηφίζεται από ένα σκληρό κομμάτι του δημοσίου τομέα που επιχειρεί να συντηρήσει τα κεκτημένα του, αφού, σύμφωνα με τα exit poll, μόλις το 4,1% των δημοσίων υπαλλήλων το ψήφισε, ποσοστό πολύ χαμηλότερο από τον εθνικό μέσο όρο. 

◆ Εξακολουθεί να μην υφίσταται η σχέση του με τις νεότερες γενιές από 18 ώς 44 ετών, όπου η εκλογική επίδοσή του ήταν εξαιρετικά χαμηλή. Στο πλαίσιο αυτό φαίνεται ότι η τοξικότητά του δημιουργεί ένα ισχυρό ανάχωμα στην προσπάθειά του να συνδεθεί με αυτό το τμήμα της ελληνικής κοινωνίας. 

◆ Οι γυναίκες, που κάποτε ήταν το δυνατό του χαρτί, ψηφίζουν δυναμικά ΣΥΡΙΖΑ και φαίνεται πως η καμπάνια των τελευταίων ημερών της ίδιας της προέδρου του ΠΑΣΟΚ είχε πενιχρά αποτελέσματα. 

Παρότι δεν υπάρχουν σχετικές μετρήσεις, το ΠΑΣΟΚ εκτιμά ότι δεν απορρόφησε στην κάλπη όλο το ποσοστό των ψηφοφόρων του Κινήματος Δημοκρατών Σοσιαλιστών που δεν κατέβηκε στις εκλογές. Εκτιμούν ότι από το 2,7% των εκλογών του Ιανουαρίου μια μονάδα κατευθύνθηκε προς τον ΣΥΡΙΖΑ και μία στο Ποτάμι. 

 

Στελέχη του ΠΑΣΟΚ εκτιμούν ότι θα πρέπει να συζητηθεί αναλυτικά και η καμπάνια του κόμματος ως προς τις κυβερνήσεις συνεργασίας, αφού στηρίχτηκε στη μαγική εικόνα των δημοσκοπήσεων και όχι στην πραγματική βούληση της ελληνικής κοινωνίας. 

 

 

Στη Χαριλάου Τρικούπη δηλώνουν απόλυτα ευχαριστημένοι από τη συνεργασία με τα στελέχη της ΔΗΜΑΡ και της Κίνησης Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία. Όπως λένε πολλοί, το μόρφωμα που δημιουργήθηκε βιαστικά και επιπόλαια μέσα στην προεκλογική περίοδο μπορεί να αποκτήσει με αργά και σταθερά βήματα θεσμική υπόσταση. 

 

Η ιδέα που επικρατεί είναι η Δημοκρατική Συμπαράταξη να λειτουργήσει όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, να έχει δηλαδή κορμό το ΠΑΣΟΚ, όπως αντίστοιχα ήταν ο Συνασπισμός, και να αναπτυχθούν συνιστώσες με κομματική αυτονομία, όπως η ΔΗΜΑΡ και άλλες κινήσεις. Η ήπια και με σεβασμό προσέγγιση της ηγεσίας Γεννηματά απέναντι στους προσερχόμενους δημιουργεί συνθήκες προκειμένου το εγχείρημα να «αυγατίσει» στο μέλλον. 

 

Ταυτόχρονα, η Χαριλάου Τρικούπη θα επιχειρήσει να ανοίξει διάλογο με το Ποτάμι, χωρίς όμως να θεωρηθεί ότι επιχειρεί πολιτικό και οργανωτικό εισοδισμό σε μια εύθραυστη φάση. Εκτιμούν ότι υπάρχει ήδη μια κεντροαριστερή κοίτη που δυσφορούσε με την κεντροδεξιά κατεύθυνση του Ποταμιού και την έντονη αποπολιτικοποίησή του.