Είναι αλήθεια ότι το Διαδίκτυο ανέπτυξε μια συγκεκριμένη διαταραχή στη συμπεριφορά της σεξουαλικής εμπλοκής (παραφιλικού τύπου), αφού όλο και περισσότερο υπεισέρχεται στην ανθρώπινη σεξουαλικότητα, υποκαθιστώντας τον σεξουαλικό σύντροφο με αισθησιακούς μηχανισμούς που αναπληρώνουν τη σεξουαλική επαφή.

Είναι αλήθεια ότι το Διαδίκτυο ανέπτυξε μια συγκεκριμένη διαταραχή στη συμπεριφορά της σεξουαλικής εμπλοκής (παραφιλικού τύπου), αφού όλο και περισσότερο υπεισέρχεται στην ανθρώπινη σεξουαλικότητα, υποκαθιστώντας τον σεξουαλικό σύντροφο με αισθησιακούς μηχανισμούς που αναπληρώνουν τη σεξουαλική επαφή. Δεν είναι τυχαίο ότι τα τελευταία είκοσι χρόνια, που έχει εξελιχθεί η virtual εικόνα και η προηγμένη μορφή της στο cyber sex, οι άνθρωποι έρχονται σε ερωτική επαφή ο ένας με τον άλλο χρησιμοποιώντας κάμερες, φτάνοντας σε οργασμική κορύφωση με αλληλοαυνανισμούς και βιώνοντας την ηδονή χωρίς να έρθουν σε σωματική επαφή μεταξύ τους, ουσιαστικά κρυμμένοι στην ανωνυμία τους, πίσω από τα ακριβά τους μηχανήματα.

Πεδία σεξουαλικής έκφρασης ανοίγουν όλο και περισσότερα chat rooms μέσα στο Διαδίκτυο, με μηνύματα γνωριμίας αλλά και σεξουαλικής επικοινωνίας. Αυτό θα μπορούσε να έχει τη θετική του πλευρά, αν οι γνωριμίες αυτές οδηγούσαν σε πραγματικές ζωντανές σχέσεις. Η αλήθεια όμως είναι ότι αυτοί οι τρόποι επικοινωνίας λειτουργούν μέσα από τους προσωπικούς χώρους του καθενός, που δεν έχει την πραγματική διάθεση να γνωριστεί περισσότερο και να εμπλακεί σε συναισθηματικές σχέσεις, περιοριζόμενος στο παιχνίδι της διαδικτυακής τεχνολογίας.

Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν στοιχεία ότι πολλοί άνθρωποι (ιδιαίτερα ντροπαλοί άνθρωποι) διαμορφώνουν έντονες και θετικές σχέσεις στο Διαδίκτυο και ότι μερικές από αυτές γίνονται πραγματικές σχέσεις (McKenna & Bargh, 2000). Μερικοί ερευνητές, εν τούτοις, προειδοποιούν ότι ο συνδυασμός ανωνυμίας και οικειότητας μπορεί να οδηγήσει σε παρεκκλίνουσα σεξουαλική μεταχείριση (Durkin & Bryant, 1995) και σε ρήξεις των συζυγικών σχέσεων.

Από τη φύση του το Διαδίκτυο είναι μάλλον δύσκολο να ρυθμιστεί. Σε σύγκριση με το πορνογραφικό υλικό που αγοράζεται ή που νοικιάζεται από τα καταστήματα, είναι δύσκολο να αποτραπούν οι ανήλικοι από την πρόσβαση σ’ αυτό. Καταλήγοντας, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ακόμα και αν οι σύγχρονες μηχανές μάς παρέχουν όλο και περισσότερες επιλογές, οι οποίες αναγκαστικά συνοδεύονται από κινδύνους και προβλήματα, ταυτόχρονα μας περιορίζουν από την αυθόρμητη αλληλεπίδραση με τον σύντροφό μας, ελαχιστοποιούν την ανθρώπινη ανταπόκριση και μας στερούν τη σεξουαλική και συναισθηματική αυτονομία. Η σωστή χρήση τους έγκειται στην προσωπική μας κρίση και στο κατά πόσο είμαστε ενημερωμένοι για το σεξ. Το προσωπικό κριτήριο, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που είμαστε απαλλαγμένοι από προκαταλήψεις και στερεότυπα αναφορικά με τη σεξουαλική συμπεριφορά, μπορεί να μας κατευθύνει στην ορθή επιλογή σελίδων για τη σεξουαλική ενημέρωση και εκπαίδευση, ή ακόμα και για παραπομπή σε κάποιον ειδικό, όταν αντιμετωπίζουμε οποιοδήποτε σεξουαλικό πρόβλημα.

Το Ίντερνετ αναμφίβολα βρίσκεται εδώ καθημερινά, εύκολο και εύχρηστο. Ο χρήστης οφείλει να το χρησιμοποιεί για να αντλήσει πληροφορίες και γνώσεις. Κάθε φορά όμως που το Ίντερνετ κλείνει, ανοίγει περισσότερο η ανθρώπινη σχέση…

Σε ποια ηλικία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το Διαδίκτυο ως μέσο πληροφόρησης και αναζήτησης ειδικών ιστοσελίδων χωρίς τον φόβο να εμπλακούμε σε κίνδυνο ή να αναπτύξουμε εθισμό;

Το Διαδίκτυο σήμερα φαίνεται να απειλεί κυρίως το παιδί και τον έφηβο, που πολλές φορές μπαίνουν μέσα στις ιστοσελίδες του αγνοώντας τη χρηστική του ικανότητα, που έχει ως στόχο την πληροφόρηση και τη γνώση. Παράλληλα δημιουργεί φόβους και αγωνίες στους γονείς, που είτε δεν γνωρίζουν τις «δραστηριότητες» του παιδιού τους στο Διαδίκτυο είτε δεν είναι σε θέση να ελέγξουν τις επισκέψεις του στον χώρο του Ίντερνετ, έχοντας άγνοια ως προς την ηλεκτρονική πληροφορία.

Είναι γεγονός ότι το Διαδίκτυο στο σπίτι μας είναι μια μεγάλη πληροφοριακή λεωφόρος, που προσφέρει εικόνες, γνώσεις και πολλές προσεγγίσεις στο παιδί μας, το οποίο σήμερα πια από πολύ νωρίς είναι εξοικειωμένο και κάνει χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Το Διαδίκτυο όμως θέλει έναν έλεγχο για το παιδί που δεν έχει συμπληρώσει τα δεκατρία ή δεκατέσσερα χρόνια. Θα λέγαμε ότι δεν πρέπει να αφήνουμε με ευκολία το μικρό παιδί να μπαίνει, να «σερφάρει» και γενικά να βλέπει εικόνες από διάφορες περιοχές του Διαδικτύου, που φυσικά δεν είναι πάντα κατάλληλες για την ηλικία του ή μπορεί να είναι προκλητικές ή ανήθικες. Να μην ξεχνάμε ότι η παιδική ηλικία είναι τρυφερή, αθώα, παρορμητική, χαρακτηρίζεται από αφέλεια, και το Διαδίκτυο θα μπορούσε να χρησιμεύσει μόνο για άντληση γνώσεων και πληροφοριών. Γι’ αυτό η χρήση του Διαδικτύου για το παιδί ηλικίας μέχρι δεκατεσσάρων χρονών πρέπει να γίνεται κάτω από την επίβλεψη και τη διακριτική παρακολούθηση του γονιού και της σχολικής κοινότητας.

Τα τελευταία χρόνια η εικόνα του Διαδικτύου έχει αμαυρωθεί από άτομα που το χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο για να κερδίσουν χρήματα δημιουργώντας ιστοσελίδες παιδικής πορνογραφίας, κινούμενα από την παιδοφιλική νοσηρότητα, ψάχνοντας για παιδιά – θύματα. Και όσο κι αν αυτό δεν μας αρέσει, η σύγχρονη αντίληψη του Διαδικτύου εξαπλώνει τη βιομηχανία της σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών, εισβάλλοντας από τις ηλεκτρονικές διόδους όλο και πιο οργανωμένα στην αθώα παιδική ψυχή. Η πίεση που δέχεται ο σημερινός γονιός από το παιδί του αλλά και από τις σχολικές απαιτήσεις τον οδηγεί πολλές φορές στην αγορά ηλεκτρονικού υπολογιστή και στη γρήγορη σύνδεση με το Ίντερνετ, προκειμένου να καλυφθούν οι σχολικές ανάγκες του παιδιού. Έτσι όμως ο δρόμος της περιέργειας, της μίμησης και της αναζήτησης ύποπτων ηλεκτρονικών περιοχών ανοίγει, δημιουργώντας περίεργες φιλίες του παιδιού με αγνώστους, που προσπαθούν όλο και περισσότερο να εκμεταλλευτούν την παιδική αφέλεια και τη χαλαρή αμυντική κρίση του παιδιού. Είναι αλήθεια ότι το πρόβλημα παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις, αφού ο υπολογιστής έχει γίνει πλέον ισχυρός φίλος του παιδιού, που καθημερινά και για πολλές ώρες κλέβει και μονοπωλεί το ενδιαφέρον του. Μελέτη που έγινε στις ΗΠΑ τον χειμώνα του 2007 σε σχολείο της Βοστόνης άνω των χιλίων ανθρώπων, έδειξε ότι τα παιδιά που έκαναν συστηματική χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή δεν είχαν καλύτερες επιδόσεις από εκείνα που έκαναν λιγότερη ή και καθόλου χρήση. Το κόστος για την ψυχική ισορροπία του εφήβου, που βυθίζεται μέσα στην ηλεκτρονική επικοινωνία, φαίνεται να είναι πολλαπλάσια δυσανάλογο σε σχέση με τη γνώση που κερδίζει από αυτή. Πιο συγκεκριμένα, η συστηματική χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή κατάφερε να διαμορφώσει εφήβους με προβλήματα αντικοινωνικής συμπεριφοράς, με αισθήματα εχθρότητας προς το οικογενειακό περιβάλλον, διαταραχές του ύπνου και καταθλιπτική συμπεριφορά, νωθρά, αδιάφορα και παθητικά. Ένα μεγάλο ποσοστό από τους χρήστες της εφηβείας κινδυνεύει να οδηγηθεί στη χρήση τοξικών ουσιών, και ειδικότερα χαπιών ψυχικής ευφορίας, αλλά και σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, έπειτα από παρότρυνση επικίνδυνων και ψυχικά διαταραγμένων ανθρώπων, που απολαμβάνουν τη διαστροφική τους δύναμη εκμεταλλευόμενοι την ευαισθησία των παιδιών και των εφήβων.

Στην Ελλάδα, η αντιμετώπιση της παιδικής πορνογραφίας στο Διαδίκτυο γίνεται από το Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας, όπου οφείλει ο γονιός να καταφύγει αν αντιληφθεί ότι το παιδί του απειλείται μέσα από συζητήσεις σε chat ή από μεταφορά σεξουαλικού υλικού και πληροφορίες πορνογραφικού περιεχομένου. Ο δράστης του ηλεκτρονικού σεξ προσπαθεί με πάρα πολλούς τρόπους να παρασύρει το παιδί, μπορεί να έχει οποιαδήποτε ηλικία ή φύλο, μπορεί να κινήσει με ελκυστικό τρόπο την παιδική περιέργεια και αφέλεια, ποντάροντας στο γεγονός ότι τα παιδιά και οι έφηβοι έχουν έντονη περιέργεια και παρορμητικότητα για οποιοδήποτε υλικό σεξουαλικού περιεχομένου εμφανιστεί μπροστά τους, που γι’ αυτά γίνεται περισσότερο προκλητικό, λόγω του ανεπίτρεπτου περιεχομένου του.

Ο γονιός, χωρίς να παρεμβαίνει με τρόπο υπερβολικό, προκαλώντας φόβο και πανικό στο παιδί, το οποίο αρκετά συχνά από αυτή και μόνο τη συμπεριφορά του γονιού του πονηρεύεται, πρέπει να ελέγχει τον ηλεκτρονικό υπολογιστή ανά τακτά διαστήματα, χωρίς όμως να φτάνει σε ακραίες αντιδράσεις ή να οδηγείται σε ακυρωτικές ή συγκρουσιακές συμπεριφορές.

Οφείλει προπάντων να ενημερώσει το παιδί για τη χρήση του Διαδικτύου και καλό θα ήταν συχνά να μπαίνουν μαζί στο Διαδίκτυο, να αφήνει το παιδί να του δείχνει τις ιστοσελίδες που του αρέσουν και, κυρίως, να το συμβουλεύει να μη δέχεται προσκλήσεις για προσωπικές συναντήσεις με κάποιον που γνώρισε μέσα από το Διαδίκτυο, ούτε φυσικά να στέλνει φωτογραφίες μέσω του Διαδικτύου σε άτομα που δεν γνωρίζει προσωπικά ούτε, επίσης, να δίνει το όνομά του, το τηλέφωνό του ή τη διεύθυνση του σπιτιού του, ή ακόμη και του σχολείου του.

Έτσι, ο γονιός οφείλει να δείξει στο παιδί του ότι το Διαδίκτυο είναι ένας χώρος όπου κυρίως αναζητάμε πληροφορίες, ενώ αυτά που μας παρουσιάζονται εκεί δεν είναι πάντα σωστά ή αληθινά. Αξίζει να υποστηρίξει το παιδί του στη σημαντική προσέγγιση αυτού του ηλεκτρονικού εργαλείου και να του δώσει να καταλάβει ότι, όσο θα μεγαλώνει, θα καταλαβαίνει καλύτερα τη χρηστική ικανότητα του ηλεκτρονικού υπολογιστή, αλλά και το πώς θα ικανοποιεί τις ανάγκες του, αξιοποιώντας όλο και πιο θετικά αυτό το μεγάλο ηλεκτρονικό όπλο της σύγχρονης κοινωνίας.

Ο ενήλικας άνω των δεκαοχτώ ετών μπορεί να επισκέπτεται τις ιστοσελίδες που επιθυμεί, εκφράζοντας τις δικές του προτιμήσεις και αναζητήσεις, χωρίς να έχει κίνδυνο να παρασυρθεί, εφόσον έχει αναπτύξει συνειδητό σεξουαλικό ρόλο, έχει βρει το σεξουαλικό του προσανατολισμό και έχει ξεκινήσει τη σεξουαλική του ζωή. Είναι φανερό ότι σήμερα το Διαδίκτυο αποτελεί τον χώρο για την ανταλλαγή μηνυμάτων και για τη δημιουργία γνωριμιών, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που προσπαθούν να αναπτύξουν διαπροσωπικές σχέσεις μέσα από τις ιστοσελίδες και τα sites του Διαδικτύου. Είναι πλέον γεγονός ότι στις σύγχρονες κοινωνίες το Ίντερνετ εκφράζει τη διαπολιτισμική κουλτούρα και την ανάγκη οι ανθρώπινες κοινωνίες να επικοινωνήσουν, αλλά και να γνωριστούν περισσότερο μέσα από την ηλεκτρονική οθόνη, και όχι τόσο μέσα από την αναζήτηση του φλερτ και του ερωτισμού που χαρακτηρίζει τις προσωπικές σχέσεις. Ο σύγχρονος άνθρωπος, πατώντας το κουμπί του υπολογιστή στο σπίτι του, ταξιδεύει, φαντασιώνεται και πολλές φορές ικανοποιείται σεξουαλικά (cyber sex) με άλλους ανθρώπους, που λειτουργούν προσφέροντας ηδονή ο ένας στον άλλο εξ αποστάσεως, διαμέσου της ηλεκτρονικής εικόνας.

Το Διαδίκτυο φαίνεται να γίνεται τρόπος ζωής για πολλούς μοναχικούς ανθρώπους, κοινωνικά δειλούς, αλλά και για παντρεμένους που έχουν βαρεθεί το σεξ με τον σύντροφό του και προσπαθούν να αναζητήσουν και να αντλήσουν τη χαρά της απόλαυσης κρυμμένοι πίσω από τη μικρή οθόνη του υπολογιστή τους.

*O DR. ΘΑΝΟΣ Ε. ΑΣΚΗΤΗΣ είναι Νευρολόγος – Ψυχίατρος, Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας