Τ η θηλιά περασμένη στο λαιμό νιώθουν οι  Έλληνες λόγω της κρίσης, με τα νοικοκυριά στη χώρα μας να κερδίζουν το βραβείο απαισιοδοξίας στην ευρωζώνη, επισημαίνει με ανάλυσή της η Eurobank. Η απαισιοδοξία στην Ελλάδα συναντάται από το 1985 σε όλες τις κοινωνικοοικονομικές ομάδες του πληθυσμού, σύμφωνα με τα δεδομένα της έρευνας της Εμπιστοσύνης του Καταναλωτή (ΕτΚ).

Δεκάδες χιλιάδες οικογενειάρχες στη χώρα μας είναι  πνιγμένοι στους λογαριασμούς και χρεωμένοι έως εκεί που δεν παίρνει, επιδίδονται σε αγώνα δρόμου να τα φέρουν βόλτα, υποβασταζόμενοι μονάχα από τον μισθό τους. Φως, νερό, τηλέφωνο, δάνεια, ενοίκια, κάρτες, βενζίνες, πετρέλαια, φροντιστήρια,  σούπερ μάρκετ…

Τ η θηλιά περασμένη στο λαιμό νιώθουν οι  Έλληνες λόγω της κρίσης, με τα νοικοκυριά στη χώρα μας να κερδίζουν το βραβείο απαισιοδοξίας στην ευρωζώνη, επισημαίνει με ανάλυσή της η Eurobank. Η απαισιοδοξία στην Ελλάδα συναντάται από το 1985 σε όλες τις κοινωνικοοικονομικές ομάδες του πληθυσμού, σύμφωνα με τα δεδομένα της έρευνας της Εμπιστοσύνης του Καταναλωτή (ΕτΚ).

Δεκάδες χιλιάδες οικογενειάρχες στη χώρα μας είναι  πνιγμένοι στους λογαριασμούς και χρεωμένοι έως εκεί που δεν παίρνει, επιδίδονται σε αγώνα δρόμου να τα φέρουν βόλτα, υποβασταζόμενοι μονάχα από τον μισθό τους. Φως, νερό, τηλέφωνο, δάνεια, ενοίκια, κάρτες, βενζίνες, πετρέλαια, φροντιστήρια,  σούπερ μάρκετ…

Πρωτιά στην αδυναμία

Άλλωστε και η τελευταία μελέτη της Eurostat  σημειώνει ότι οι Έλληνες έρχονται πρώτοι, μεταξύ των υπολοίπων Ευρωπαίων πολιτών, αναφορικά με την αδυναμία τους να πληρώσουν το ενοίκιο ή το δάνειο του σπιτιού τους και τρίτοι σε ό,τι αφορά στην αδυναμία τους να πληρώσουν τους λογαριασμούς της οικίας τους.

Εν τω μεταξύ η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία σημειώνει ότι τα νοικοκυριά με εισόδημα έως 1.450 ευρώ αντιστοιχούν στο 40% του συνόλου, ενώ οι οικογένειες που βγάζουν πάνω από 3.500 ευρώ το μήνα δεν ξεπερνούν το 13%.

Δαπάνες… ανελαστικές

Ωστόσο, για τις πρώτες τους ανάγκες, η  μέση ελληνική οικογένεια κατά μέσο όρο ξοδεύει κάθε μήνα περί τα 1.800 ευρώ. Ειδικότερα  στη  διατροφή (300 ευρώ), 150 ευρώ για ένδυση – υπόδηση, 210 στις μεταφορές, ενώ σημαντικό μέρος του οικογενειακού μας προϋπολογισμού (90) δαπανάται στις επικοινωνίες.

Όσο για τις δαπάνες της (δημόσιας) εκπαίδευσης που ξοδεύει 100 περίπου ευρώ μηνιαίως τα πρώτα σχολικά χρόνια, ενώ στις μεγαλύτερες τάξεις το ποσό αυτό τριπλασιάζεται.

Οι δαπάνες για διακοπές  και ενημέρωση δεν ξεπερνούν το 5% του οικογενειακού προϋπολογισμού (περίπου 90 ευρώ), με τη μερίδα του λέοντος (28,9%) να πηγαίνει στις εφημερίδες, τα βιβλία και τα είδη χαρτοπωλείου!

Ακολουθούν οι δαπάνες για υπηρεσίες αναψυχής και πολιτισμού (εισιτήρια αθλητικών αγώνων, γυμναστήρια, ωδεία, κινηματογράφο, θέατρο, μουσεία, τυχερά παιχνίδια κ.λπ.) με ποσοστό 27,9%. Χαρακτηριστικό είναι πάντως ότι τα έξοδα για διασκέδαση μεταξύ των οικογενειών που βρίσκονται στα κατώτερα οικονομικά στρώματα δεν ξεπερνούν το 0,8% του μηνιαίου προϋπολογισμού.

Η αισιοδοξία ή απαισιοδοξία των νοικοκυριών είναι κρίσιμης σημασίας, ιδιαίτερα στην παρούσα φάση της κρίσης εφόσον επηρεάζει όλο το φάσμα της οικονομικής τους δραστηριότητας: κατανάλωση, επένδυση, αποταμίευση κ.λπ. Τα ελληνικά νοικοκυριά εμφανίζονται ως πιο απαισιόδοξα.

Η ΕτΚ χαρακτηρίζεται από αρνητικές τιμές (απαισιοδοξία) ακόμη και για τα  πιο εύπορα νοικοκυριά στην Ελλάδα, γεγονός που δείχνει ότι η απογοήτευση δεν περιορίζεται μόνο στα κατώτερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα στη χώρα μας.

Η απαισιοδοξία αυξάνεται το ίδιο τόσο στους φτωχούς όσο και στους πλουσίους σε περιόδους κρίσεων στην Ελλάδα. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με το φαινόμενο που παρατηρείται στην Ευρωζώνη όπου υπάρχει σταθερή και μεγάλη διαφορά στην ΕτΚ μεταξύ των δύο αυτών κοινωνικοοικονομικών μονάδων, με αρκετά και εμφανώς πιο αισιόδοξα τα πιο εύπορα νοικοκυριά.Σύμφωνα με την Eurobank, πρόσφατα, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί δραματικά, εφόσον η παρούσα κρίση έχει οδηγήσει το ποσοστό των απαισιόδοξων νοικοκυριών σε ιστορικά υψηλά στη χώρα μας επίπεδα.

Και να μην ήταν αυτό από μόνο του ανησυχητικό, στη χώρα μας παρατηρείται μια σταθερή πτωτική πορεία της αισιοδοξίας από το 1985 με ελάχιστα και σχετικά σύντομα «επεισόδια αύξησης της αισιοδοξίας». Επεισόδια όμως που δεν επιτρέπουν τη σταθεροποίηση της ΕτΚ σε υψηλότερα επίπεδα.

Αυτό το γεγονός μπορεί να αντικατοπτρίζει την επίδραση που έχουν στην ψυχολογία των ελληνικών νοικοκυριών τα άλυτα έως τώρα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας.Η Eurobank στην ανάλυσή της τονίζει ότι οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμης σημασίας, εφόσον θα προσδιοριστεί αν η πρόσφατη σταθεροποίηση στην ψυχολογία των καταναλωτών παγκοσμίως και στην Ελλάδα θα ακολουθηθεί από σημαντική ανάκαμψη της ΕτΚ και της πραγματικής οικονομίας ή από νέο κύκλο κλυδωνισμών στις διεθνείς αγορές και στα οικονομικά των νοικοκυριών.

Ήδη, σύμφωνα με την ΕΣΥΕ, ποσοστό της τάξης του 31,1% των νοικοκυριών δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν τις συνήθεις ανάγκες τους με δυσκολία, ενώ ένα 15,1% με «μεγάλη δυσκολία». Είναι χαρακτηριστικό ότι το 25,5% των οικογενειών δηλώνει δυσκολίες για να αντεπεξέλθουν στην πληρωμή των πάγιων λογαριασμών (ρεύματος, νερού, αερίου κ.λπ.).

Το 68,8% δηλώνει ότι υφίστανται «αρκετή επιβάρυνση» από τις δαπάνες στέγασης. Χαρακτηριστικό είναι, ακόμα, ότι ποσοστό 16,2% του συνόλου δηλώνουν αδυναμία να αποκτήσουν προσωπικό ηλεκτρονικό υπολογιστή.

Το 20% περίπου των οικογενειών που ζουν σε συνθήκες φτώχειας (υπολογίζονται σε 850.000), δηλώνουν αδυναμία να πληρώσουν διατροφή που να περιλαμβάνει κάθε δεύτερη μέρα κοτόπουλο, κρέας, ψάρι ή λαχανικά ίσης θρεπτικής αξίας.

Σύμφωνα με στοιχεία του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, το 16% των χρεωμένων νοικοκυριών καταβάλλει για την πληρωμή των δόσεων των δανείων τους περισσότερο από το 40% του συνολικού εισοδήματός τους μηνιαίως, έναντι μόλις 12% το 2005. Ένα 3,2% δε χρωστούν περισσότερα απ’ όσα βγάζουν (έναντι 1,6% το 2005).

Δημοφιλέστερη μέθοδος δανεισμού είναι μέσω πιστωτικών καρτών, που έχει αυξηθεί τα τελευταία δύο χρόνια από 54,4% σε 60,8%, και ακολουθούν τα στεγαστικά δάνεια που αντίστοιχα έχουν αυξηθεί από 37,3% σε 40,1%.