Ο Δεκέμβριος είναι ένας ακόμη κρίσιμος μήνας για την κυβέρνηση και για την ακρίβεια είναι ο μήνας που αναμένεται να ολοκληρωθεί η πρώτη και εμπροσθοβαρής φάση της υλοποίησης του τρίτου μνημονίου όπως συμφωνήθηκε στη Σύνοδο της 12ης Ιουλίου.

 

Ο Δεκέμβριος είναι ένας ακόμη κρίσιμος μήνας για την κυβέρνηση και για την ακρίβεια είναι ο μήνας που αναμένεται να ολοκληρωθεί η πρώτη και εμπροσθοβαρής φάση της υλοποίησης του τρίτου μνημονίου όπως συμφωνήθηκε στη Σύνοδο της 12ης Ιουλίου.

Η ατζέντα περιλαμβάνει τον προ­ϋπολογισμό του 2016 (ψηφίζε­ται στις 5 Δεκεμβρίου), τη δεύ­τερη λίστα προαπαιτούμενων για τη δόση του 1 δισ., αλλά κυρίως περιλαμ­βάνει και τη «μητέρα των μαχών», το ασφα­λιστικό. Σαν να λέμε, το «καλό» έμεινε για το τέλος, κάτι που ίσως αποδειχτεί και κυριολε­ξία, καθώς η κυβέρνηση θα το σπρώξει χρο­νικά όσο μπορεί προς το τέλος του μήνα, ει δυνατόν και στις αρχές Ιανουαρίου.

Αυτό επιδιώκουν, διότι το κυβερνητικό επιτελείο έχει το δύσκολο έργο να προσαρ­μόσει τη μνημονιακή επιταγή για περικοπές των δημόσιων δαπανών για το ασφαλιστι­κό – συνταξιοδοτικό κατά 1% του ΑΕΠ ή 1,8 δισ. το 2016 (και άλλο τόσο το 2017) στην κυβερνητική πολιτική ανάγκη να διασφαλι­στεί η «κοινωνική συνοχή», όπως λέγεται τις τελευταίες μέρες, δηλαδή να αποφευχθούν οι μειώσεις συντάξεων και κατ’ επέκταση να αποφευχθούν οι κοινωνικές αντιδράσεις, που με τη σειρά τους, αν και εφόσον εκδηλωθούν, θα πιέσουν το κυβερνητικό σχήμα.

Στο μεταξύ, παρά τις απόψεις που μεταφέ­ρουν κυβερνητικά στελέχη ότι η σχετική μεταρρύθμιση θα μπορούσε να περάσει σε δύο φάσεις, δηλαδή στις αρχές και στο τέλος του έτους, ο πρωθυπουργός φαίνεται να προκρί­νει τη λογική «μια κι έξω», ώστε στην επόμε­νη φάση να έχει αφήσει πίσω τα δύσκολα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δανειστές επιμένουν στην εκπλήρωση των συμφωνηθέντων επί του δημοσιονομικού σκέλους (δηλαδή ζητούν περικοπές εδώ και τώρα) και δεν ενδιαφέρονται για το μεταρρυθμιστικό σκέλος. Από την άλλη, η κυβέρνηση ήδη από τη συμφωνία του Ιουλίου δεσμεύτηκε για τις περικοπές, αλλά ανέλαβε να τις περάσει μέσα από μια συνολική μεταρρύθμι­ση με στόχο (ή μήπως την ελπίδα;) αυτή να περιλαμβάνει την πρόβλεψη νέων πόρων για το σύστημα ώστε να αποτραπεί η μείωση συντάξεων.

Η μικρή παράταση που δόθηκε από τους θεσμούς για την πρώτη αξιολόγηση προς τις αρχές του 2016 θεωρείται ότι αφήνει τα σχετικά χρονικά περιθώρια στην κυβέρνη­ση, η οποία θέλει να περάσει το μήνυμα ότι δεν πρόκειται για ένα ακόμη επώδυνο νομο­σχέδιο, αλλά για μια μείζονα μεταρρύθμιση που υπερβαίνει την κυβερνητική θητεία κι επομένως απαιτεί τη συνεννόηση όλων των πολιτικών δυνάμεων.

Με άλλα λόγια αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα του κουτσουρεμένου λόγω εορ­τών Δεκέμβρη θα αξιοποιηθεί για τη δια χείριση του ζητήματος, η οποία ακούει στο όνομα «εθνικός διάλογος».

Πάντως, αν και το ασφαλιστικό έχει απο­συνδεθεί από τα προαπαιτούμενα, την εκταμίευση δηλαδή της δόσης (κάποιοι υποστη­ρίζουν ότι ποτέ δεν ανήκε στα προαπαιτού­μενα), παραμένει προϋπόθεση για την πρώ­τη αξιολόγηση, όπως ανέφερε και ο Γερούν Ντάισελμπλουμ μετά το Eurogroup της Δευ­τέρας. Εξάλλου το θέμα της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συνδέεται και με τη συζή­τηση για το χρέος που αναμένεται να ανοίξει με το τέλος της πρώτης αξιολόγησης.

Συμβούλιο ή Διακομματική;

Η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να ζητηθεί η σύγκληση του Συμβουλίου Πο­λιτικών Αρχηγών υπό τον ΠτΔ Προκόπη Παυλόπουλο, σκέψη που όμως εκδηλώθη­κε πριν από την κρίση στη Ν.Δ. και το φιάσκο της Κυριακής που οδήγησε στη ματαίωση των εκλογών για την ανάδειξη προέδρου.

Ως εκ τούτου, οι κινήσεις της θα εξαρ- τηθούν σε μεγάλο βαθμό από την ανταπό­κριση των άλλων κομμάτων και κυρίως της Ν.Δ., η οποία καλείται να απαντήσει αν επι­θυμεί να εκπροσωπηθεί από τον μεταβατικό πρόεδρο Γιάννη Πλακιωτάκη ή όχι (ακόμη και τότε όμως η εκπροσώπηση θα είναι μάλ­λον τυπική και όχι ουσιαστική).

Εναλλακτικά το Μαξίμου προσανατολί ζεται στη συγκρότηση διακομματικής επι­τροπής (ίσως είναι και το επικρατέστερο σε­νάριο), όπου εκτός από τους εκπροσώπους των κομμάτων θα κληθούν να συμβάλουν με τις προτάσεις τους και ειδικοί.

Σε κάθε περίπτωση, ανακοινώσεις αναμέ­νεται να γίνουν αφότου επιστρέψει ο πρωθυπουργός από το Ισραήλ (σήμερα το από­γευμα), ενδεχομένως αύριο.

Υπενθυμίζεται ότι ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας προανήγγειλε «εθνικό διάλογο» με συνέντευξή του στο «Έθνος της Κυριακής» ορίζοντας ως τμήματα της ατζέντας αυτού του διαλόγου το ασφαλιστικό, την παιδεία, τη συνταγματική αναθεώρηση και τον εκλογικό νόμο.

Ποιοι είναι οι στόχοι όμως αυτού του «εθνι­κού διαλόγου»; Συνεργάτες του πρωθυπουρ­γού, ούτε λίγο ούτε πολύ, απαντούν πως «δεν είναι αυτό που νομίζετε». Επισημαίνουν δηλαδή ότι δεν πρόκειται για μια προσπά­θεια της κυβέρνησης να μοιράσει το πολιτι­κό κόστος και να επιμερίσει την ευθύνη και στις άλλες πολιτικές δυνάμεις. Τονίζουν ότι η μεταρρύθμιση ενός συστήματος που αφορά τις επόμενες δεκαετίες, επομένως υπερβαί­νει τη θητεία μιας κυβέρνησης, απαιτεί χρό­νο και ευρύτερη πολιτική συνεννόηση, μέσα από την οποία τα κόμματα θα πάρουν θέση, ενώ μπορεί να προκύψει ένα «εθνικό μέτω­πο» απέναντι στους δανειστές.

Αν δεν προκύψουν τα παραπάνω, η συνεν­νόηση και το «μέτωπο» δηλαδή, η κυβέρνη­ση θα χρησιμοποιήσει την άρνηση για να εκθέσει τα άλλα κόμματα του κοινοβουλίου και να τους επιρρίψει την ευθύνη ότι δεν θέ­λησαν να συμβάλουν στη διαπραγμάτευση για να μην μειωθούν οι συντάξεις.