Αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο τα ελληνικά νησιά να μετατραπούν σε «αποθήκες» εγκλωβισμένων μεταναστών, μη προσφύγων, οι οποίοι δεν θα έχουν δικαίωμα μετεγκατάστασης σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, κινδυνεύει να βρεθεί τους επόμενους μήνες η χώρα μας.

 

Αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο τα ελληνικά νησιά να μετατραπούν σε «αποθήκες» εγκλωβισμένων μεταναστών, μη προσφύγων, οι οποίοι δεν θα έχουν δικαίωμα μετεγκατάστασης σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, κινδυνεύει να βρεθεί τους επόμενους μήνες η χώρα μας.

Όσον αφορά τη μεταναστευτική ροή, τους τελευταίους μήνες παρατηρείται σημαντική αύξηση στον αριθμό των μεταναστών από χώρες της Βόρειας Αφρικής (Μαρόκο, Αλγερία), το Ιράν και το Πακιστάν στην Ελλάδα, οι οποίοι προέρχονται από χώρες που δεν βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση και συνεπώς δεν θεωρούνται πρόσφυγες. Την ίδια ώρα το ένα μετά το άλλο τα ευρωπαϊκά κράτη υψώνουν φράχτες και απαγορεύουν την είσοδο σε όσους μετανάστες δεν προέρχονται από τη Συρία, το Αφγανιστάν και το Ιράκ.

Τις προηγούμενες εβδομάδες στα ελληνικά και διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης κυριάρχησαν οι εικόνες από τους χιλιάδες εγκλωβισμένους μετανάστες στον τελωνειακό σταθμό της Ειδομένης και το χάος που επικράτησε κατά τη μεταφορά τους στην Αθήνα και την προσωρινή εγκατάστασή τους.

Ακολούθησαν νέες εικόνες ντροπής, με εκατοντάδες μετανάστες κυρίως από το Μαρόκο και την Αλγερία – με χαρτί απέλασης στα χέρια τους -να εγκαταλείπουν το γήπεδο του Τάε Κβον Ντο και να «χάνονται» στο κέντρο της Αθήνας, στη διαδρομή μεταξύ Φαλήρου – Ελληνικού, με τις αρχές να εκφράζουν φόβους ότι κατάφεραν να έρθουν σε επαφή με κυκλώματα διακινητών με σκοπό να προμηθευτούν πλαστά διαβατήρια και να επιχειρήσουν να περάσουν παράνομα τα ελληνοσκοπιανά σύνορα.

 

Ανησυχία

Δεν έλειψαν και οι άγριες συμπλοκές μεταξύ Μαροκινών και Αλγερινών μεταναστών, με συνέπεια τουλάχιστον τρεις άνθρωποι να μαχαιρωθούν και οι αστυνομικοί να προχωρήσουν σε περισσότερες από 130 συλλήψεις Μαροκινών, οι οποίοι μεταφέρθηκαν και κρατούνται στο κέντρο κράτησης στην Κόρινθο με σκοπό την απέλασή τους.

Η ανεξέλεγκτη εισροή μεταναστών και ο κίνδυνος εγκλωβισμού τους στην Ελλάδα προκαλεί ανησυχία στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και την ΕΛ.ΑΣ. Αποφασίστηκε λοιπόν από κοινού η σύλληψη και επαναπροώθηση στην Τουρκία όσων μεταναστών εντοπίζονται στα ελληνικά νησιά προερχόμενοι από τα παράλια της Μικράς Ασίας.

Σύμφωνα με αστυνομικές πηγές, οι παράτυποι μετανάστες θα συλλαμβάνονται και θα κρατούνται είτε στα νησιά όπου συλλαμβάνονται είτε στο κέντρο κράτησης μεταναστών στην Κόρινθο. Εντός τριών ημερών από τη σύλληψή τους, οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να υποβάλλουν επίσημο αίτημα επαναπροώθησης των συλληφθέντων στην Τουρκία, όπως διαπιστώθηκε στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες.

Εδώ ακριβώς απομένει να διαπιστωθεί αν οι Τούρκοι έχουν πραγματικά τη διάθεση να συνεργαστούν με την Ευρώπη για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης. Έως πρότινος, στα χιλιάδες αντίστοιχα αιτήματα επαναπροώθησης παράτυπων μεταναστών κατά τη διάρκεια της χρονιάς, οι Τούρκοι έχουν απαντήσει με προκλητική αδιαφορία ικανοποιώντας μόλις λίγες εκατοντάδες. Αν εξακολουθήσουν να τηρούν την ίδια στάση, είναι ορατός ο κίνδυνος τα νησιά και η Κόρινθος να «βουλιάξουν» από χιλιάδες παράτυπους μετανάστες!

 

Περιπολίες

Ταυτόχρονα η «αναβάθμιση» της Frontex σε ευρωπαϊκή ακτοφυλακή και συνοριοφυλακή, που θα αναλάβει ενεργό ρόλο στο Αιγαίο και τα εξωτερικά σύνορα, και το ανοικτό ζήτημα των κοινών περιπολιών με «τρίτες χώρες», που «ανοίγει τον δρόμο» για την είσοδο της Τουρκίας στο Αιγαίο, το οποίο προωθεί η γερμανική κυβέρνηση, προκαλούν έντονο προβληματισμό στην κυβέρνηση.

Το σημείο – «κλειδί» που γεννά ανησυχίες σχετικά με το επιχειρησιακό σκέλος της δύναμης που θα διαδεχθεί τη Frontex το επόμενο εξάμηνο είναι η πρόβλεψη επέμβασης στα εθνικά σύνορα σε περίπτωση που η διοίκησή της κρίνει ότι συντρέχει άμεσος κίνδυνος, δίχως προηγουμένως να έχει ζητηθεί η συγκατάθεση της εθνικά κυρίαρχης χώρας.

Προς το παρόν η Ελλάδα, μέσω κυβερνητικών πηγών αλλά και του αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών αρμόδιου για θέματα Δημόσιας Τάξης Νίκου Τόσκα, ξεκαθαρίζει πως η νέα ευρωπαϊκή υπηρεσία δεν θα δρα αυτόνομα στα εξωτερικά σύνορα της χώρας, αλλά θα βρίσκεται υπό τη διοίκηση Έλληνα ανώτερου αξιωματικού, ο οποίος θα βρίσκεται σε άμεση συνεργασία με τις εγχώριες διωκτικές αρχές. Επίσης δεν συζητάει καν το ενδεχόμενο κοινών περιπολιών με την Τουρκία ξεκαθαρίζοντας ότι παραμένει εθνικά κυρίαρχη στα ελληνικά χωρικά ύδατα.

Υπάρχει όμως ένα ζήτημα που προκαλεί προβληματισμό στην ελληνική πλευρά και απαιτεί λεπτούς χειρισμούς, ώστε η ελληνική κυβέρνηση να μην βρεθεί προ εκπλήξεων και προδιαγεγραμμένων αποφάσεων.

Μία από τις βασικές θέσεις της Ελλάδας και εκ των βασικών λόγων για την ένταξη της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα ήταν πως τα ελληνικά σύνορα είναι και ευρωπαϊκά σύνορα. Γι’ αυτό η χώρα μας στήριξε ενθέρμως τη Συνθήκη του Άμστερνταμ (1997), που σε ένα εκ των άρθρων της (άρθρο 2) σχετικά με την πολιτική συνόρων, ασύλου και μετανάστευσης της Ε.Ε. προβλέπει ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να προστατεύει τα εξωτερικά σύνορα και την ακεραιότητά τους και οφείλει να παράσχει βοήθεια σε κάθε κράτος – μέλος που μπορεί να πέσει θύμα ένοπλης επιθετικότητας (aggression)».

Την εποχή που υπογράφηκε η σχετική ρήτρα μεταξύ των τότε Ευρωπαίων εταίρων οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας ήταν κάθε άλλο παρά φιλικές, αφού είχε προηγηθεί λίγους μήνες πριν η κρίση των Ιμίων. Σήμερα, όμως, που δεν επικρατεί το ίδιο κλίμα και οι σχέσεις των δύο χωρών θεωρούνται γενικώς «φιλικές», η συγκεκριμένη ρήτρα της Ε.Ε. ουσιαστικά δεσμεύει την Ελλάδα ως προς το επιχειρησιακό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής στην Ευρώπη.

Βεβαίως πολλά θα ξεκαθαρίσουν στην αναμενόμενη τριμερή συνάντηση Ελλάδας – Τουρκίας – Γερμανίας για το προσφυγικό, που προσδιορίζεται περί τα μέσα Φεβρουαρίου.

Κρίσιμο ρόλο στη διαχείριση της κρίσης θα παίξει και η προσαρμοστικότητα της χώρας μας στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται, με κύριους άξονες της ελληνικής πολιτικής την έγκαιρη ολοκλήρωση των άλλων τεσσάρων κέντρων προσωρινής φιλοξενίας μεταναστών (hot spots) σε Σάμο, Χίο, Λέρο και Κω, την αρμονική συνεργασία με τη Frontex αρχικά και την αναβαθμισμένη ευρωπαϊκή δύναμη φύλαξης στο μέλλον και την επιτυχή διαχείριση των πολιτικών πιέσεων που θα ασκηθούν από τους εταίρους στη χώρα μας, προκειμένου να συναινέσει στην έναρξη κοινών περιπολιών με τους Τούρκους στο Αιγαίο.