Πολύς λόγος έγινε τελευταία για τις αντιδράσεις ορισμένων Μητροπολιτών και γενικότερα της «εκκλησίας», για το «σύμφωνο συμβίωσης», επικεντρωμένο στα ομόφυλα ζευγάρια. Ας προσπαθήσουμε να διερευνήσουμε τα πράγματα.

 

Πολύς λόγος έγινε τελευταία για τις αντιδράσεις ορισμένων Μητροπολιτών και γενικότερα της «εκκλησίας», για το «σύμφωνο συμβίωσης», επικεντρωμένο στα ομόφυλα ζευγάρια. Ας προσπαθήσουμε να διερευνήσουμε τα πράγματα.

Ο Χριστιανισμός εισήλθε στην Ιστορία όταν καθιερώθηκε ως επίσημη «θρησκεία» του Ρωμαϊκού κράτους από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο, που ανακηρύχτηκε Άγιος και ισαπόστολος, τιμήθηκε και με τον χαρακτηρισμό Μέγας. Είναι ηλίου φαεινότερο πως η επιλογή του να ανακηρύξει τον Χριστιανισμό επίσημη «θρησκεία» του κράτους του – γιατί βέβαια δεν πρόκειται περί θρησκείας με την έννοια που δίδουμε σήμερα στον όρο, αλλά περί φιλοσοφικής θεμελίωσης προς ένα «κατ’ Αλήθειαν βίο», ενταγμένη στην πλανώμενη και περιπλανώμενη αναζήτηση του νοήματος του Κόσμου και της ύπαρξης – προέκυψε για πολιτικούς λόγους. Η διαστρέβλωση των προτάξεων των Ελλήνων, η στροφή του ενδιαφέροντος προς αναζήτηση νοήματος από τον μυθικό κόσμο των Ελλήνων στο ορατό και απτό του ατομικού ωφελιμισμού, από την αναζήτηση του θείου έρωτα στις γήινες ηδονές, με πολλαπλές επιπτώσεις σε κάθε κοινωνικό επίπεδο, οδήγησε τους Ρωμαίους σε κοινωνικά αδιέξοδα, αδύνατον να αντιμετωπιστούν άνευ της αλλαγής της φιλοσοφικής θεμελίωσης της κοινωνίας τους – ή της φαντασιακής θέσμισής της, όπως θα ’λεγε ο Καστοριάδης. Ο Χριστιανισμός καταφανώς ήρε τα αδιέξοδα αυτά, γι’ αυτό και η καταφυγή προς αυτόν της πλειονότητας των λαϊκών στρωμάτων, δηλαδή της πλειονότητας των Ρωμαίων πολιτών. Η «εν θριάμβω» πρόταξή του από τον Κωνσταντίνο (1) στη μάχη εναντίον του ανταγωνιστή του Μαξεντίου, μάχη για τον θρόνο της αυτοκρατορίας, απέδειξε τη δύναμη του Χριστιανισμού να στηρίξει μια άλλη κοινωνία, κοινωνία που θα άφηνε πίσω της την παρακμή στην οποίαν είχε περιπέσει η Ρώμη. Έτσι ίδρυσε, με βάση αυτόν, μια νέα πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, την Κωνσταντινούπολη, και η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία εισήλθε σε νέα περίοδο ακμής, για περίπου χίλια ακόμα χρόνια(2).

Η νέα φιλοσοφική θεμελίωση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας έστρεψε την καθημερινότητα προς αναζήτηση ενός Κόσμου πνευματικού, πέραν του ορατού και πέραν των στενών χρονικών ορίων της λεγόμενης φυσικής ζωής. Επεδίωξε τη θέωση του ανθρώπου, την επέκτασή του πέραν του θανάτου: «… θανάτω θάνατον πατήσας…». Οι εγκόσμιες επιδιώξεις και ηδονές δεν εντάσσονται στις συλλογικές επιδιώξεις περί της αναζήτησης του νοήματος του Προσώπου, αναζήτησης της οντολογικής σχέσης του ανθρώπου με την Αλήθεια και ένωσή του σε αυτήν. Αντιθέτως τις αντιστρατεύονται. Το σώμα έτσι παύει να αποτελεί αντανάκλαση αρχετύπου κάλλους και γίνεται προσωρινό «σαρκίο». Οι σαρκικές ηδονές, είτε πρόκειται για σχέσεις μεταξύ ομοφύλων, είτε μεταξύ ετεροφύλων, δεν συντελούν στη «σωτηρία του ανθρώπου» (εκ του σώος = ακέραιος, διασφαλισμένος, εξασφαλισμένος, με διάρκεια(3). Σεξουαλικές σχέσεις επιτρέπονται μόνο προς τεκνοποιία και όχι προς αναζήτηση ηδονών, ηδονών που ενοχοποιούνται με τον Αδάμ και την Εύα, μάλιστα δεν επιτρέπονται σε αυτούς που «θεσμικώς» ευρίσκονται εγγύτερα της Αληθείας, δηλαδή τους υψηλόβαθμους ιερείς. Προς τούτο και οι απαγορεύσεις του Αποστόλου Παύλου, που κραδαίνουν οι ιερωμένοι.

Η μήνις των εκκλησιαστικών παραγόντων εναντίον του συμφώνου συμβίωσης μεταξύ ομοφύλων είναι, πολύ κακώς και υποκριτικά επιλεκτικώς, επικεντρωμένη στη στηλίτευση μόνο αυτής της εκτροπής, υπό το πρίσμα της Ορθοδοξίας, από τις ερμηνείες του σώματος και της ζωής. Προδήλως δεν έχουν κατανοήσει την Ορθόδοξη πρόταση της περί σχέσης μας με τον άλλο και την θεωρούν ως τιμωρό των «αλλοθρήσκων απόψεων». Ακόμα όμως και έτσι να δούμε την Ορθόδοξη πρόταση (που δεν είναι), εξ ίσου με την απόρριψη του συμφώνου συμβίωσης μεταξύ ομοφύλων, οι οποίοι ομόφυλοι παρερμηνεύουν την Ορθόδοξη πρόταξη περί νοήματος του ανθρωπίνου σώματος, θα έπρεπε να απορρίπτουν και την σχέση μεταξύ γυναικών και ανδρών, όταν αυτή βρίσκεται πέραν του στόχου της τεκνοποίησης και να την θεωρούν επίσης βδελυρή. Ακόμη θα έπρεπε να λοιδορείται, επίσης με την ίδια βδελυγμία, κάθε πρόταξη εκκοσμικευμένης ευζωίας, η κάθε προσπάθεια αποκομιδής ατομικών ωφελημάτων για το «εδώ και τώρα», κάθε είδος κέρδους από εμπορικές δραστηριότητες, να καταδικάζεται η επιδίωξη εξουσιαστικών αξιωμάτων (συμπεριλαμβανομένων των εκκλησιαστικών) κ.λπ. Επικεντρωνόμενοι στην απόρριψη του «συμφώνου συμβίωσης», αποδεικνύουν την υποκρισία τους, παραβλέποντας τις υπόλοιπες – και πιο σημαντικές – προτάσεις της Ορθοδοξίας περί «κατ’ Αλήθειαν βίου» και συναινούν στη μετατροπή της σε εξουσιαστικό κανόνα ζωής και μάλιστα επιλεκτικά, συναινώντας στη δυτική θρησκειοποίησή της (4). Αλλά σε κάθε περίπτωση η Ορθοδοξία δεν είναι θρησκεία τιμωρός των αλλοθρήσκων, αυτών δηλαδή που νοηματοδοτούν αλλιώς τη ζωή τους.

Η ανθρωπότητα σήμερα – στη δυτική τουλάχιστον εκδοχή της, εκδοχή όμως που τείνει να επικρατήσει, αν δεν το έχει κάνει ήδη – έχει εισέλθει σε αποϊεροποίηση του Κόσμου και σε επικέντρωσή της σε «κοινωνικά συμβόλαια» που θα επιτρέψουν στον άνθρωπο να υπάρχει και να σκέφτεται. Η Ορθόδοξη πρόταση, έχοντας εισαγάγει, μετά τη παρακμή της δυτικής Ρώμης, ένα νέο τρόπο σχέσης μεταξύ των ανθρώπων και νέο τρόπο νοηματοδότησης του βίου, έχει συνεισφέρει μέχρι τώρα τα μέγιστα στην Ιστορία. Οφείλει να εξακολουθεί να το κάνει, ακολουθώντας τις εξελίξεις της σύγχρονης σκέψης, θεωρίας και πρακτικής, με «λογισμό και μ’ όνειρο». Η Ιστορία κινείται σιωπηρώς και ανεπαισθήτως από το συλλογικό ασυνείδητο, που φιλτράρει το παρελθόν και προνοεί για το μέλλον, ασχέτως των πρόσκαιρων κοσμικών εμμονών και κοσμικών εξουσιών. Μάλιστα η σύγχρονη Φυσική, ως η μόνη εναπομείνασα οντολογική σκέψη, φτάνει σε συμπεράσματα που θα μπορούσαν να συνταιριάξουν με τις προτάσεις της Ορθοδοξίας (5), το ίδιο και οι αγωνίες των σημερινών ανθρώπων, σε μια κοινωνία σε κρίση, κρίση που προσομοιάζει αυτής της ρωμαϊκής παρακμής. Οι διάφορες Ορθόδοξες ιερατικές Σχολές ελπίζουμε να συνδράμουν σε αυτό, γιατί δεν το βλέπουμε να γίνεται από τις σημερινές εκκλησιαστικές αρχές, που άκριτα και ημιμαθώς περί του αντικειμένου τους «κυνηγούν ανεμόμυλους».