Σενάρια επί σεναρίων γράφονται, αλλά και ανατρέπονται, για το ασφαλιστικό με ανοιχτό το μέτωπο των φορέων που θίγονται από αυτό, ενώ την ίδια ώρα οι απαιτήσεις του κουαρτέτου, που φθάνει στην Αθήνα οσονούπω, γίνονται όλο και πιο σκληρές.

Το υπουργείο Εργασίας ήδη έχει στείλει στους θεσμούς την ποσοτικοποίηση της ελληνικής πρότασης έως το 2019 (εκκρεμεί αναλογιστική μελέτη έως το 2060), για την οποία το κουαρτέτο προβάλλει ενστάσεις σε κομβικά θέματα (ποσοστά αναπλήρωσης των νέων συντάξεων, θέσπιση εισοδηματικών κριτηρίων κ.ά.).

 

Εν τω μεταξύ, η επεξεργασία των ελαφρύνσεων για τα μεσαία και τα υψηλότερα εισοδήματα παραπέμφθηκε στις επιτροπές εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Εργασίας.

 

Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γιώργος Κατρούγκαλος παρουσίασαν στους φορείς των αντιδρώντων στο ασφαλιστικό τις νέες προτάσεις του σχεδίου Κατρούγκαλου, οι οποίες προσανατολίζονται σε χαμηλά ασφάλιστρα για μια πενταετία στους νέους επιστήμονες και ελεύθερους επαγγελματίες (κατ’ αντιστοιχία όσων θα ισχύουν για τους αγρότες). 

 

Απαλλαγή καταβολής ασφαλιστικών εισφορών για εκείνους που διακόπτουν το επάγγελμα, επιβάρυνση του εργοδότη με εργοδοτική εισφορά για όσους αμείβονται με «μπλοκάκι» και κλιμακούμενα ποσά ασφαλίστρων για όποιον θα δηλώνει από 12.000 ευρώ έως 30.000 ευρώ τον χρόνο. Οι αντιδράσεις τους ωστόσο δεν φάνηκε να κάμφθηκαν διόλου. 

 

Ειδικότερα για την ελάφρυνση των ελευθέρων επαγγελματιών και των επιστημόνων, η πρόταση της κυβέρνησης είναι ότι θα θεσπιστούν δύο «κόφτες» στην ασφαλιστική επιβάρυνση για τα εισοδήματα από 12.000 έως 30.000-35.000 ευρώ.

 

Σύμφωνα με την κυβέρνηση, για εισόδημα έως 12.000 οι εισφορές είναι ήδη χαμηλότερες σε σχέση με ό,τι ισχύει σήμερα.

 

Εξετάζεται επίσης μεγαλύτερη μεταβατικότητα – άνω των 3 ετών – για την αλλαγή του καθεστώτος πληρωμής εισφορών για τους αγρότες.

 

Η κυβέρνηση θα περιλάβει στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο μία δέσμη ελαφρύνσεων για τα πρώτα πέντε χρόνια της σταδιοδρομίας των επαγγελματιών και των επιστημόνων.

 

Ωστόσο, οι εκπρόσωποι φορέων αλλά και δικηγόρων από την άλλη, στο πλαίσιο της σύσκεψης της επιτροπής εμπειρογνωμόνων προτείνουν στον γενικό γραμματέα Ασφάλισης Νίκο Φράγκο να εφαρμοστεί μεικτό σύστημα καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών, ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος. Για παράδειγμα, για εισόδημα 20.000 ετησίως η σημερινή ετήσια εισφορά των 4.024 ευρώ να αυξηθεί κατά 20% επί του καθαρού εισοδήματος, για 30.000 κατά 30% κ.λπ.

 

Οι δικηγόροι επισήμαναν επίσης ότι πρέπει να προβλεφθούν υψηλότερες προσαυξήσεις στις νέες συντάξεις έπειτα από 30 χρόνια ασφάλισης, προκειμένου να μη λειτουργήσει η μεταρρύθμιση ως αντικίνητρο για ασφάλιση. Όπως τόνισαν, η αύξηση των ετών ασφάλισης είναι αντιστρόφως ανάλογη με την ανταποδοτικότητα ή την αναλογικότητα εισφορών – παροχών σύνταξης. 

 

Ο υφυπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων Τάσος Πετρόπουλος, όμως, λέει ότι υπάρχει περιθώριο ενός έτους πριν εφαρμοστεί το νέο σύστημα (1.1.2017) για να καταλήξουν σε δίκαιο εξορθολογισμό των εισφορών, τονίζοντας ότι η σύνδεση της εισφοράς με το εισόδημα είναι προς όφελος των μικρομεσαίων που πλήττονται από την κρίση και παραμένουν εκτός ΟΑΕΕ, ανασφάλιστοι χωρίς ιατροφαρμακευτική κάλυψη.

 

Οι όποιες διορθώσεις γίνονται πλέον είναι για να «ελαφρυνθούν» οι νεότεροι, οι άνεργοι, οι αμειβόμενοι με «μπλοκάκι» και όσοι έχουν εισόδημα έως 30.000 ευρώ τον χρόνο, τόνισε.

 

Συγκεκριμένα η πρόταση για τους νέους, που βάζει στο τραπέζι η κυβέρνηση, προβλέπει πενταετή προσαρμογή για την επιβολή του ασφαλίστρου 20% για την κύρια σύνταξη: Τα δύο πρώτα χρόνια οι νέοι θα πληρώνουν 14% ελάχιστου φορολογητέου εισοδήματος ύψους 468,80 ευρώ τον μήνα (το 80% του κατώτατου μισθού) και τα επόμενα τρία χρόνια 17%, ώστε μετά την πενταετία να ισχύει το 20% επί του φορολογητέου εισοδήματος. Το συνολικό μηνιαίο ασφάλιστρο για την πρώτη διετία θα είναι 152 ευρώ, αν συνυπολογιστούν οι εισφορές για ασθένεια, επικουρικό και εφάπαξ (κάποιοι κλάδοι ζητούν να καταργηθεί).

 

Για όσους θα δηλώνουν εισοδήματα από 12.000 ευρώ έως 30.000 ευρώ θα προβλεφθεί «κόφτης», ώστε να πληρώνουν μικρότερες εισφορές, που δεν θα είναι εξοντωτικές. Ο τρόπος υπολογισμού των εισφορών, με αποκλιμακούμενους σε σχέση με το ύψος του ασφαλιστέου εισοδήματος ή και ενδεχομένως με «κλειστά» ασφάλιστρα ανά κλίμακα εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένου του ασφαλίστρου ασθενείας. Όπως επισημάνθηκε, το ζήτημα θα εξεταστεί σε τεχνικό επίπεδο. Ο Γ. Κατρούγκαλος παρέπεμψε το θέμα στην επιτροπή των εμπειρογνωμόνων που έχει συγκροτηθεί και η οποία δεν κατόρθωσε χθες να συνεδριάσει κανονικά, αφού εκπρόσωποι των γιατρών έκαναν συμβολική κατάληψη στο γραφείο του γ.γ. Νίκου Φράγκου.

 

Απαλλαγή από υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών για όσους βρίσκονται σε «αναστολή άσκησης επαγγέλματος». Σήμερα δεν προβλέπεται σχετική δυνατότητα, όμως, εφόσον δοθεί, θα «ανοίξει» θέμα «κάλυψης» των ατόμων για παροχές ασθενείας και αλλαγής των κριτηρίων για την οικονομική τους ενίσχυση από τον ΟΑΕΔ (τα εισοδηματικά κριτήρια σήμερα είναι ιδιαίτερα «αυστηρά», ενώ δεν προβλέπεται επιδότηση για διάστημα ενός χρόνου, όπως για τους άνεργους – πρώην μισθωτούς).

 

Για τους αμειβόμενους με «μπλοκάκι» θα επιβληθεί, με βάση ειδικά κριτήρια και με δεδομένο τον κίνδυνο περικοπής αποδοχών, ο επιμερισμός των εισφορών μεταξύ του εργαζομένου και του εργοδότη. Αντί του 20% η εισφορά για τη σύνταξη θα είναι 6,67% για τον εργαζόμενο συν 13,33% για τον εργοδότη, ενώ αντίστοιχος επιμερισμός θα ισχύει και για την εισφορά ασθενείας (7,10% συνολικά).

 

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά που ταλανίζουν την κυβέρνηση με το ασφαλιστικό, στο κάδρο τώρα μπαίνει και η δημιουργία του ταμείου μαμούθ με 3,5 εκατ. ασφαλισμένους και 2,6 εκατ. συνταξιούχους, γεγονός που προκαλεί νέο κύκλο έντονων αντιδράσεων.

 

Ήδη οι ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει από τη μια στιγμή στην άλλη και πως θα απαιτηθούν τουλάχιστον 10 χρόνια προκειμένου να υλοποιηθεί ο φιλόδοξος στόχος της ενοποίησης όλων των ταμείων κύριας ασφάλισης και πρόνοιας υπό την ομπρέλα του Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ).

 

Ωστόσο, μέσα στο 2016, βέβαια, ο στόχος είναι υπό ενιαία διοίκηση και διαχείριση να ενταχθούν τα περίπου 15 δισ. ευρώ της περιουσίας τους, με τις αντιδράσεις να δίνουν και να παίρνουν, με συνδικαλιστές και εκπροσώπους των ασφαλισμένων να λένε ότι η κυβέρνηση έχει βάλει στο μάτι τα αποθεματικά των υγιών ταμείων για να συγκαλύψει προσωρινά το πρόβλημα ρευστότητας του συστήματος.

 

Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν, δεν είναι εύκολο να ξεπεραστούν άμεσα προβλήματα, όπως η διαφορετική νομοθεσία που διέπει σήμερα μισθωτούς, επαγγελματίες ή αγρότες, ο διαφορετικός τρόπος υπολογισμού και συλλογής των εισφορών, τα διαφορετικά και τις περισσότερες φορές μη συμβατά πληροφοριακά συστήματα, οι διαφορετικοί τρόποι παροχών (συντάξεων), τα κτήρια, οι εργαζόμενοι κ.ο.κ.

 

O ένας φορέας θα δημιουργήσει για πολλά χρόνια, πέραν της δεκαετίας, δυσεπίλυτα διοικητικά προβλήματα, θα επιδεινωθεί η θέση των συνταξιούχων με την καθυστέρηση απονομής των συντάξεων και θα δοκιμαστούν τα όρια αντοχής διοικουμένων και διοικούντων, τονίζουν χαρακτηριστικά και επισημαίνουν πως στη Γερμανία πήρε έξι χρόνια για να καταλήξει σε τρία ταμεία.

 

Σύμφωνα με το προσχέδιο του νόμου, πάντως, την 1η Σεπτεμβρίου το σύνολο του προσωπικού των ταμείων θα πρέπει να έχει μεταφερθεί αυτοδίκαια στον ΕΦΚΑ, ενώ μέχρι και 31 Δεκεμβρίου πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η επιλογή και τοποθέτηση των προϊσταμένων στις νέες οργανικές μονάδες.