Με εξωπραγματικές απαιτήσεις επέστρεψε το κουαρτέτο στην Αθήνα… Τώρα ζητά μαχαίρι στις συντάξεις από το πρώτο ευρώ, μείωση του κατώτατου μισθού και ομαδικές απολύσεις, ενώ αφήνει όλα τα θέματα ανοιχτά για το δημοσιονομικό κενό του 2016, το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα περιόδου 2017-18, τα «κόκκινα» δάνεια της πρώτης κατοικίας και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, το νέο Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων, αλλά και την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας.

Στη διαπραγμάτευση με τους επικεφαλής των θεσμών το ελληνικό επιτελείο ολοκλήρωσε την πρώτη φάση συζητήσεων, με τους δανειστές να αποχωρούν, χωρίς όμως να υπάρξει κάποια θετική έκβαση. Αποτέλεσμα όμως της ασυνεννοησίας είναι το κουαρτέτο να επιστρέφει, όπως όλα δείχνουν, στο τέλος της ερχόμενης εβδομάδας, προκειμένου να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση.

 

Η πορεία των συζητήσεων πραγματικά έχει φθάσει στο απροχώρητο καθώς οι απαιτήσεις του ΔΝΤ σοκάρουν. Μιλάνε για ψαλίδι στις συντάξεις από το πρώτο ευρώ, για μείωση έως 30% στις συντάξεις άνω των 1.000 ευρώ και για μείωση ακόμα και του κατώτατου μισθού.

 

Στο ψηφισμένο άλλωστε 3ο μνημόνιο, για το ασφαλιστικό προβλέπεται νέα μείωση της κρατικής επιχορήγησης στα 9,5 δισ., ευρώ, έναντι 12,45 δισ. ευρώ που ήταν φέτος μαζί με τις έκτακτες επιδοτήσεις για την «κάλυψη» ελλειμμάτων. 

 

Έτσι στο «στόχαστρο» των δανειστών παραμένουν, μεταξύ των άλλων, τα «μπόνους» που προβλέπει το «σχέδιο Κατρούγκαλου» για όσους έχουν λίγα χρόνια ασφάλισης και χαμηλές αποδοχές ή φορολογητέο εισόδημα (δίνοντας κίνητρο φοροδιαφυγής και εισφοροαποφυγής), οι μη ανταποδοτικές εισφορές στον κλάδο ασθενείας (στα 32,58 ευρώ το χαμηλότερο και στα 407 ευρώ το ανώτατο μηνιαίο ασφάλιστρο υπέρ ΕΟΠΠΥ), ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων οι οποίες εκκρεμούν, καθώς και τα κριτήρια για τη χορήγηση της εθνικής σύνταξης, αν σε αυτήν ενσωματωθεί και το ΕΚΑΣ.

 

Έτσι οι πιστωτές, και κυρίως το ΔΝΤ, ζητούν μειώσεις συντάξεων που μεσοσταθμικά φθάνουν το 15%. Αντιπαράθεση υπάρχει και στο θέμα της αύξησης των εισφορών στους μισθωτούς. Οι πιστωτές δεν δέχονται αύξηση 1,5 μονάδα που προτείνει η ελληνική πλευρά (για παράδειγμα 1 μονάδα), με αποτέλεσμα στο στόχαστρο να μπαίνουν οι επικουρικές συντάξεις. 

 

Η κυβέρνηση, πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζει το ενδεχόμενο να δεχθεί περικοπές κάποιων πολύ υψηλών κύριων συντάξεων άμεσα. Δύσκολη διαπραγμάτευση αναμένεται και στο θέμα της εθνικής σύνταξης, κυρίως στο εάν θα δίνεται με εισοδηματικά κριτήρια μεταξύ 15 και 20 ετών ασφάλισης, ενώ αναμένεται να κονταροχτυπηθούν στους συντελεστές αναπλήρωσης.

 

Σε ό,τι αφορά τις ομαδικές απολύσεις οι θεσμοί λένε ότι στο νέο μνημόνιο υπάρχει δέσμευση για «ευθυγράμμιση με τις βέλτιστες πρακτικές στην Ε.Ε. των πλαισίων για τις ομαδικές απολύσεις, τη συλλογική δράση και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις», ενώ η κυβέρνηση και η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης σκόπιμα απέφυγαν να ξεκινήσουν οποιαδήποτε σχετική προεργασία για το δύσκολο αυτό θέμα, αν και έγιναν κάποιες «αναγνωριστικές» συναντήσεις με στελέχη του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας και άλλους φορείς.

 

Στο θέμα αυτό τα στελέχη του υπουργείου Εργασίας απαντούν πως προτεραιότητα έχει το ασφαλιστικό γιατί συνδέεται με την… αξιολόγηση», υποστηρίζοντας όμως ότι «έχει προετοιμαστεί η… άμυνα»!!! 

 

Ο υπουργός Γ. Κατρούγκαλος, «περνώντας» από τη Βουλή τον αναθεωρημένο ευρωπαϊκό κοινωνικό χάρτη, εξαίρεσε τα δικαιώματα του λοκ-άουτ (δικαίωμα απεργίας των εργοδοτών) και της μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία, ενώ σε συναντήσεις του με ομολόγους του ζήτησε την υποστήριξή τους για την αποφυγή ακραίων αλλαγών που αναμένεται να ζητήσει το ΔΝΤ.

 

Με βάση πάντως το αρχικό χρονοδιάγραμμα του 3ου μνημονίου, πάντως, η κυβέρνηση έπρεπε να νομοθετήσει το νέο πλαίσιο για τα εργασιακά έως τον Μάρτιο του 2016, το οποίο θα αφορά:

 

◆ Τον τρόπο καθορισμού του κατώτατου μισθού. Ο νόμος που ισχύει σήμερα προβλέπει τη νομοθέτησή του, κάθε χρόνο, αντί του καθορισμού μέσω της διαπραγμάτευσης ΓΣΕΕ – εργοδοτικών οργανώσεων, ενώ παρελθόν αποτελεί η επαναφορά του στα επίπεδα που ήταν πριν από τα μνημόνια.

◆ Τα είδη των συλλογικών διαπραγματεύσεων και των συλλογικών συμβάσεων, την υποχρεωτικότητα ή μη της εφαρμογής για τα μη μέλη των οργανώσεων που τις υπογράφουν και το καθεστώς επίλυσης των διαφορών μέσω της διαιτησίας.

◆ Την κατάργηση του διοικητικού «βέτο» στις ομαδικές απολύσεις και την αλλαγή των επιτρεπόμενων, ανά μήνα, ορίων των απολύσεων.

◆ Την αλλαγή του απεργιακού νόμου (προϋποθέσεις για τη λήψη αποφάσεων, χρόνος προειδοποίησης).

◆ Τα συνδικαλιστικά «προνόμια» (άδειες, προστασία από απολύσεις).

 

Σημαντικό πάντως είναι να σημειώσουμε ότι, αν ισχύσουν οι απαιτήσεις των δανειστών στα εργασιακά, οι συνέπειες θα είναι δραματικές. Άλλωστε τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους. Το διάστημα της κρίσης από το 2009 έως το 2014, οι μισθωτοί υπέστησαν απολύσεις, μειώσεις αποδοχών, αντικατάσταση των «ακριβών» με «φθηνότερους» εργαζομένους, περιορισμό της πλήρους απασχόλησης και επικράτηση της μερικής και εκ περιτροπής εργασίας χάνοντας συνολικά 26 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, το Ταμείο που αναμένεται να αποτελέσει τον κορμό του νέου Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης έχασε 13 δισ. ευρώ από εισφορές. Τα στοιχεία επεξεργάστηκε η Ομοσπονδία Εργαζομένων στο ΙΚΑ και είναι αποκαλυπτικά και άκρως ανησυχητικά.

 

Και όλα αυτά γίνονται υπό τη σκιά της «κόκκινης κάρτας» που έδειξε η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ στην ελληνική πρόταση για το ασφαλιστικό κατά τη συνάντηση που είχαν με τον Αλέξη Τσίπρα στο Διεθνές Οικονομικό Forum του Davos.

 

Η επικεφαλής του ΔΝΤ εμμέσως πλην σαφώς ζήτησε μειώσεις και στις κύριες συντάξεις, καθώς η άποψη του Ταμείου είναι ότι οι περικοπές στις μελλοντικές συντάξεις δεν επαρκούν. Ο Αλέξης Τσίπρας απάντησε ότι «περικοπή κύριων συντάξεων που δίνονται τώρα δεν μπορούμε να κάνουμε».

 

Και σαν μην φθάνουν όλα αυτά για την κυβέρνηση… σε εξέλιξη βρίσκεται και το θέμα των αγροτών και των απεργιακών τους κινητοποιήσεων, με τις πιέσεις τους να «χτυπάνε κόκκινο». Ψάχνει λύσεις, οι οποίες όμως φαίνεται τελικά ότι θα είναι σε βάρος των συνταξιούχων, τόσο των αγροτών όσο και των ελεύθερων επαγγελματιών, σύμφωνα και με παράγοντες του υπουργείου Εργασίας.

 

Ειδικότερα για τους αγρότες, το σενάριο έχει να κάνει με τη σταδιακή αύξηση των εισφορών κατά μία εκατοστιαία μονάδα τον χρόνο. Δηλαδή από 14% να πάει στο 15% τον επόμενο χρόνο, στο 16% τον μεθεπόμενο, στο 17% το 2019 και ούτω καθεξής.

 

Όμως το κουαρτέτο είναι ανένδοτο σε αυτήν τη μεταβατικότητα ενώ το μέτρο απορρίπτουν και οι ίδιοι οι αγρότες.

 

Έτσι λοιπόν υπάρχουν σκέψεις να παραμείνει ο ΟΓΑ ως έχει (οι αγρότες αποδέχονται αυτήν τη λύση). Όμως, όπως επισημαίνει αρμόδιος παράγων, αυτό θα έχει ως συνέπεια η κύρια σύνταξη του αγρότη από 172 ευρώ να μειωθεί στα 158 και στη συνέχεια να μειώνεται κάθε χρόνο μέχρι να μηδενιστεί το 2027.

 

Ο ίδιος υπενθυμίζει ότι ο ΟΓΑ επιδοτείται με περισσότερα από 3 δισ. ευρώ τον χρόνο από τον προϋπολογισμό, πράγμα που δεν μπορεί να συνεχιστεί, ενώ δεν είναι σε τελική ανάλυση δίκαιο οι άλλοι φορολογούμενοι να πληρώνουν για τους αγρότες περισσότερα από όσα πληρώνουν οι ίδιοι οι αγρότες.

 

Και στην περίπτωση των ελεύθερων επαγγελματιών, δεν έχει βρεθεί συμβιβασμός, με αποτέλεσμα η τελευταία επιλογή να είναι τα ταμεία να μη συνενωθούν σε ένα, αλλά σε τρία.

 

Εάν τελικά συμβεί αυτό, η κυβέρνηση θα μπορούσε να αποδεχθεί, λένε οι πληροφορίες, την καταβολή μειωμένων εισφορών και, εφαρμόζοντας την αρχή της αναλογικότητας, οι ελεύθεροι επαγγελματίες να παίρνουν μειωμένες συντάξεις.

 

Εισφορά ίση με το 20% των αποδοχών τους και όχι ένα σταθερό ποσό, όπως ισχύει σήμερα, θα καταβάλλουν οι ασφαλισμένοι για να εξαγοράσουν πλασματικό χρόνο προκειμένου να συμπληρώσουν τα απαιτούμενα έτη συνταξιοδότησης.