Με υποχώρηση της τάξης του 5,1% έκλεισε τελικά το 2015 για τις συνολικές εξαγωγές της Ελλάδας, επιβεβαιώνοντας τις σχετικές εκτιμήσεις του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων. Η υποχώρηση αυτή αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στη μείωση των διεθνών τιμών του πετρελαίου που επηρέασε και τις ελληνικές εξαγωγές, την ώρα που για τους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας (πλην καυσίμων) καταγράφονται αξιοσημείωτες επιδόσεις και αύξηση κατά 8,2%.

 

Με υποχώρηση της τάξης του 5,1% έκλεισε τελικά το 2015 για τις συνολικές εξαγωγές της Ελλάδας, επιβεβαιώνοντας τις σχετικές εκτιμήσεις του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων. Η υποχώρηση αυτή αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στη μείωση των διεθνών τιμών του πετρελαίου που επηρέασε και τις ελληνικές εξαγωγές, την ώρα που για τους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας (πλην καυσίμων) καταγράφονται αξιοσημείωτες επιδόσεις και αύξηση κατά 8,2%.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), για το 12μηνο της περυσινής χρονιάς προκύπτει μείωση της συνολικής αξίας των ελληνικών εξαγωγών κατά 5,1% στα 25,8 δις ευρώ έναντι 27,2 δις ευρώ του 2014. Αν όμως εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή, προκύπτει αύξηση της τάξης του 8,2% στα 18,28 δις ευρώ, έναντι 16,9 δις ευρώ το 2014.

Όπως δήλωσε η Πρόεδρος του ΠΣΕ, κυρία Χριστίνα Σακελλαρίδη «οι Έλληνες εξαγωγείς επιβεβαίωσαν για μία ακόμη φορά παλαιότερη ρήση του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας, Κυρίου Κάρολου Παπούλια ότι αποτελούν φωτεινό παράδειγμα σε έναν σκοτεινό ουρανό. Παράδειγμα δυναμικής, προοπτικής και ικανοτήτων των παραγωγικών κυττάρων αυτής της χώρας και του ανθρώπινου δυναμικού της. Οι επιδόσεις των εξαγωγών αγαθών και η αύξησή τους σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες αποτελούν τροχιοδεικτικά στόχευσης για δράσεις και μεταρρυθμίσεις ανάκαμψης και μετασχηματισμού του παραγωγικού προτύπου της Ελλάδας. Τα τελευταία στοιχεία αποκτούν ιδιαίτερη σημασία, σε μία κρίσιμη περίοδο, με τους διεθνείς Οργανισμούς να προβλέπουν νέα σημαντική αύξηση το 2016, υπό την προϋπόθεση επιστροφής της κανονικότητας στις συναλλαγές και εδραίωσης της εμπιστοσύνης προς την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι αν είχαν διατηρηθεί οι ρυθμοί αύξησης των εξαγωγών (χωρίς τα πετρελαιοειδή) που καταγράφονταν ως τον Ιούνιο του 2015, στη χώρα θα είχαν εισρεύσει 2,3 δις ευρώ περισσότερα από ότι το 2014, με σωρευτικό θετικό αποτύπωμα στα δημόσια έσοδα, στις εισφορές σε ασφαλιστικά ταμεία και στη διατήρηση και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Για το λόγο αυτό, η ενίσχυση της δυναμικής των ελληνικών εξαγωγών θα πρέπει να αποτελεί κυβερνητική και εθνική προτεραιότητα, αλλά και συλλογική ευθύνη για όλους τους τομείς της οικονομίας, από τον πρωτογενή τομέα ως τις υπηρεσίες και το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Οι δρόμοι του διεθνούς εμπορίου για τα ελληνικά προϊόντα θα πρέπει να ανοίξουν διάπλατα, χωρίς προσχώματα, καθυστερήσεις και πρόσθετες επιβαρύνσεις».

Να σημειωθεί ότι η Κομισιόν στις χειμερινές της εκτιμήσεις αναθεώρησε ανοδικά τις προβλέψεις για το 2016, κάνοντας λόγο για επικείμενη αύξηση στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών κατά 1,9% (αντί προηγούμενης πρόβλεψης για αύξηση της τάξης του 1,2%), ποσοστό που μεταφράζεται σε πρόσθετες εισπράξεις για την ελληνική οικονομία κατά 1,1 δις ευρώ (συμπεριλαμβανομένων και των πετρελαιοειδών), σε σχέση με πέρυσι.

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛ-ΣΤΑΤ, τον περασμένο Δεκέμβριο, η συνολική αξία των εξαγωγών μειώθηκε κατά 2,6% (στα 2,15 δις ευρώ από 2,20 δις του Δεκεμβρίου του 2014). Ωστόσο, εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, καταγράφεται ανάκαμψη (μετά από ένα τρίμηνο πιέσεων) των εξαγωγών αγαθών και αύξηση κατά 2,7% ή κατά 42 εκατ. ευρώ. 

Η ανάλυση του ΠΣΕ και του ΚΕΕΜ, επί των στοιχείων της ΕΛ-ΣΤΑΤ, δείχνει ότι η μείωση του περασμένου Δεκεμβρίου στη συνολική αξία των εξαγωγών προέρχεται κυρίως από τις Τρίτες Χώρες (-8,4%), ενώ ανοδικά κινήθηκαν οι εξαγωγές προς τις χώρες της ΕΕ (+3,4%). Αν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές κινήθηκαν ανοδικά τόσο προς τόσο προς τις Τρίτες Χώρες (6,2%), όσο και προς τις χώρες της ΕΕ (+0,4%).

Σε επίπεδο συνολικής αξίας εξαγωγών για το 12μηνο του 2015, προκύπτει αύξηση κατά 6,5% προς τις χώρες της ΕΕ και μείωση 15,9% προς τις Τρίτες Χώρες. Με εξαίρεση των πετρελαιοειδών, καταγράφεται αύξηση κατά 10,1% προς τις χώρες της ΕΕ και κατά 4,7% προς τις Τρίτες Χώρες. Ως αποτέλεσμα αυτών των μεταβολών, για την περίοδο Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2015, το μερίδιο στη συνολική αξία εξαγωγών για τις χώρες της ΕΕ διαμορφώνεται 53,8%, έναντι ποσοστού 46,2% για τις Τρίτες Χώρες. Αν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή, το μερίδιο των χωρών της ΕΕ εκτοξεύεται στο 65,5%, έναντι ποσοστού μόλις 34,5% των Τρίτων Χωρών.

Η πορεία ανά κλάδο

Ενδεικτικό γεγονός της πορείας των εξαγωγών κατά το περασμένο έτος, είναι ότι η πλειοψηφία των κύριων κλάδων εξαγωγών εμφανίζουν θετικό πρόσημο, με εξαίρεση τα πετρελαιοειδή (-26,7%) και τις πρώτες ύλες (-0,9%). Εμφατικά ανοδική ήταν η πορεία του ελαιολάδου (+124%), των μηχανημάτων (+14,2%) και των προϊόντων ποτού-καπνού (+12,8%).

Οι δρόμοι του εμπορίου

Σχετική έρευνα του ΠΣΕ και του ΚΕΕΜ, έχει δείξει ότι το 43% της συνολικής αξίας των εξαγωγών διακινείται προς τις ξένες αγορές οδικώς, ποσοστό που μεταφράζεται για το 2015 σε 30,8 εκατ. ευρώ ημερησίως σε διεθνές οδικό μεταφορικό έργο (έναντι 37,2 εκατ. ευρώ/ημέρα των θαλάσσιων μεταφορών)

Ωστόσο, οι οδικές μεταφορές αποτελούν τον βασικό τρόπο εξαγωγής για τα αγροτικά και τα βιομηχανικά προϊόντα, ενώ οι θαλάσσιες μεταφορές αποτελούν την κύρια επιλογή για κλάδους όπως τα πετρελαιοειδή και οι πρώτες ύλες/ορυκτά.

Μεικτή η εικόνα των εισαγωγών

Έντονες ήταν οι πιέσεις στο εισαγωγικό εμπόριο τον περασμένο Δεκέμβριο (-7,9% στη συνολική αξία εισαγωγών και -1,6% στις εισαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή), γεγονός που επηρέασε και τα τελικά αποτελέσματα για το σύνολο του έτους.

Ειδικότερα, στο διάστημα Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2015, οι συνολικές εισαγωγές της Ελλάδας μειώθηκαν κατά 9,5%, στα 43,5 δις ευρώ από 48,1 δις ευρώ της ίδιας περιόδου του 2014. Ωστόσο, η μείωση αυτή προέρχεται κυρίως από τα πετρελαιοειδή, καθώς αν εξαιρεθούν από τον υπολογισμό, τα στοιχεία δείχνουν αύξηση εισαγωγών κατά 0,8%.

Μάλιστα, η Κομισιόν εκτιμά ότι το 2016, θα υπάρξει νέα αύξηση στις εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών κατά 0,6%.

Το εμπορικό έλλειμμα και η συμμετοχή στο ΑΕΠ

Το αποτέλεσμα όλων αυτών των μεταβολών σε εξαγωγές και εισαγωγές ήταν να μειωθεί για το 12μηνο του έτος το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου κατά 15,1%, στα 17,7 δις ευρώ (από 20,9 δις ευρώ στο 12μηνο του 2014). Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου μειώθηκε κατά 1,13 δις ευρώ ή κατά 7,3%.

Πλέον η συμμετοχή των εξαγωγών αγαθών ως ποσοστό του ΑΕΠ διαμορφώνεται στο 14,5% (από 15,33% το 2014), ενώ συνολικά οι εξωστρεφείς κλάδοι της οικονομίας (εξαγωγές αγαθών, τουρισμό, μεταφορές, ναυτιλία, υπηρεσίες) αντιστοιχούν στο 32,7% του ΑΕΠ.