Η επιλογή της ναζιστικής ακαδημίας για στέγαση προσφύγων δείχνει ότι η Γερμανία είναι σε πανικό σχετικά με το θέμα και δυσκολεύεται να διαχειριστεί την κατάσταση, προτάσσοντας την πρακτικότητα σε βάρος της ιστορικής μνήμης

 

Από τον Μάρτιο, το Vogelsang, μία από τις μεγαλύτερες ακαδημίες του Χίτλερ για την εκπαίδευση της ελίτ των ναζί, θα γίνει το πρώτο ιστορικό κτιριακό συγκρότημα, κατάλοιπο των φρικαλεοτήτων του ναζισμού, που θα στεγάσει πρόσφυγες από τη Μ. Ανατολή.

Η Γερμανία αντιμετωπίζει πια επιτακτικό πρόβλημα χώρου. Πάνω από 1 εκατομμύριο μετανάστες έφτασαν στην χώρα μέσα στο 2015. Μια έκθεση των Ηνωμένων εθνών που δημοσιοποιήθηκε στις 27.1.16 προβλέπει ότι άλλο 1 εκατ. θα βρεθεί στην Ευρώπη μέσα στο 2016, οι περισσότεροι εκ των οποίων με τελικό προορισμό την Γερμανία.

Το έργο της εγκατάστασης των προσφύγων έχει δημιουργήσει ισχυρές πιέσεις τόσο στην κυβέρνηση και στις κρατικές δομές, όσο και στην γερμανική κοινωνία. Οι αντιδράσεις έχουν αρχίσει να μεγεθύνονται.

Σε ολόκληρη την Γερμανία, σημειώθηκαν πάνω από 1.000 επιθέσεις σε άσυλα μεταναστών πέρυσι, ποσοστό τετραπλάσιο συγκριτικά με το 2014.

Η πιο πρόσφατη επίθεση που σόκαρε την κοινή γνώμη έλαβε χώρα στις 29.1.16 όταν κάποιος πέταξε μια απασφαλισμένη χειροβομβίδα σε ένα hostel που χρησιμοποιείτο ως χώρος στέγασης μεταναστών στην Νοτιοδυτική Γερμανία. Η χειροβομβίδα, ευτυχώς, δεν εξερράγη. Όμως, το επεισόδιο τόνισε την επιτακτική ανάγκη να υπάρχει ασφαλής στέγαση για πρόσφυγες και μετανάστες. Οι γερμανικές αρχές άρχισαν να αναζητούν τοποθεσίες απομονωμένες, έξω από τον αστικό ιστό.

Υπό την συγκεκριμένη οπτική, το Vogelsang, η Ακαδημία των Ναζί, άρχισε να φαίνεται ελκυστική λύση στους κυβερνώντες, που σκέφτηκαν πρακτικά, αλλά όχι και τι συμβολίζει το συγκεκριμένο μέρος.  

Η ασφάλεια των μεταναστών δεν είναι ο μόνος λόγος που ωθεί το γερμανικό κράτος σε αναζήτηση «δημιουργικών» λύσεων, όπως τις χαρακτηρίζουν.

Στις μεγάλες πόλεις, τα πλήθη των μεταναστών που στοιβάζονται σε άσυλα μεγαλώνουν καθημερινά. Οι πόλεις έχουν ξεμείνει από χώρους φιλοξενίας. Σύμφωνα με την Σίλβια Κόστνερ, εκπρόσωπο της Υπηρεσίας Υγείας και Κοινωνικών Υποθέσεων του Βερολίνου που ρυθμίζει την στέγαση των προσφύγων στην πόλη, ως τα τέλη του 2014 υπήρχαν περίπου 40 χώροι διαφόρων μεγεθών στην πρωτεύουσα. Όταν αυτοί γέμισαν, το Βερολίνο τριπλασίασε μέσα στο 2015 τον αριθμό των χώρων επειδή χρησιμοποίησε για στέγαση προσφύγων πολλά γυμναστήρια σχολείων.

Η εκπρόσωπος μάλιστα ανέφερε πως «Πήραμε όλα αυτά τα γυμναστήρια και τώρα οι μαθητές δεν αθλούνται πια, επειδή υπάρχουν πρόσφυγες που κοιμούνται εκεί».

Το συγκεκριμένο γεγονός άρχισε να ενοχλεί έντονα τους κατοίκους και οι αρχές στράφηκαν στην λύση αρχικά διάφορων ιστορικών κτιρίων. Το φθινόπωρο, αποφάσισαν να μετατρέψουν σε άσυλο το παροπλισμένο αεροδρόμιο στο Τέμπλχοφ. Σήμερα στεγάζει 7.000 πρόσφυγες.

Σειρά είχε το κτίριο των γραφείων της Στάζι στο Ανατολικό Βερολίνο. Τοποθετήθηκαν κρεβάτια εκεί όπου κάποτε ήταν το κέντρο υποκλοπών των τηλεφωνημάτων της Αν. Γερμανίας. Μάλιστα, το ιστορικό κτίριο της Στάζι αποδείχθηκε ιδιαιτέρως πρακτικό για την στέγαση οικογενειών μεταναστών, λόγω των εκατοντάδων μικρών ξεχωριστών δωματίων που διέθετε.

Όμως, το πρόβλημα της στέγασης παραμένει. Πάνω του έχει προστεθεί και η διαρκώς διογκούμενη αντιπάθεια της γερμανικής κοινωνίας απέναντι στους ξένους, ειδικά μετά τα γεγονότα της παραμονής της Πρωτοχρονιάς. Ακόμη και οι αρχές δεν κρύβουν ότι φοβούνται αύξηση των ποσοστών εγκληματικότητας λόγω των μεταναστών, ιδιαίτερα των κλοπών. Σε δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε στις 15 Ιανουαρίου, το 60% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι η Γερμανία δεν αντέχει την εισροή μεταναστών. Το ποσοστό αυτό ήταν 46% τον Δεκέμβριο.

Σε άλλη δημοσκόπηση, το 40% των Γερμανών θέλει η Άνγκελα Μέρκελ να παραιτηθεί λόγω της προσφυγικής κρίσης.

Η επιλογή μιας ναζιστικής ακαδημίας για στέγαση προσφύγων δείχνει ότι η Γερμανία είναι σε πανικό σχετικά με το θέμα. Όταν, πίσω από κλειστές πόρτες, πρωτοακούστηκε τον Οκτώβριο η πρόταση για χρησιμοποίηση του Vogelsang, κάποιοι ανατρίχιασαν. Αξιωματούχοι αντέδρασαν έντονα και αντιπρότειναν την χρήση άδειων στρατώνων κι άλλων δημόσιων κτιρίων, οτιδήποτε, πάντως, εκτός από το Vogelsang, αφού οι συνειρμοί στην παγκόσμια κοινότητα θα ήταν αναπόφευκτοι.

Ωστόσο, αγνοήθηκαν οι αντιρρήσεις και το σχέδιο προχωράει. Η απομόνωση της τοποθεσίας που βρίσκεται η ναζιστική ακαδημία θεωρήθηκε εν τέλει ότι εξυπηρετούσε. Αυτό, άλλωστε, εκτιμήθηκε ως μεγάλο ατού της πρότασης.

Το Vogelsang βρίσκεται σε μια ερημική δασώδη περιοχή, στη μέση του Εθνικού Πάρκου Eifel, κοντά στα σύνορα της Γερμανίας με το Βέλγιο. Ήταν ακριβώς αυτή η αίσθηση της απομόνωσης που έκανε τον Αδόλφο Χίτλερ να επιλέξει την τοποθεσία για το χτίσιμο μιας ακαδημίας για την ελίτ των εκπαιδευόμενων ναζί το 1933.

Οι συνολικές εγκαταστάσεις καλύπτουν έκταση 50.000 τετραγωνικών μέτρων και οι γερμανικές αρχές αποφάσισαν να προχωρήσουν. Οι πρόσφυγες θα μεταφερθούν στο Vogelsang μέσα στην άνοιξη, πιθανότατα τον Μάρτιο. Λίγο βορειότερα από εκεί που θα στεγαστούν, βρίσκονται οι χώροι των παρελάσεων. Στο παρελθόν, εκεί ακριβώς ο ίδιος ο Χίτλερ χαιρετούσε τους αποφοίτους, που θα αποτελούσαν το φυτώριο των μελλοντικών ηγετών του Ράιχ.

Οι ναζί “σπουδαστές” ήταν συνήθως 25άρηδες επιλεγμένοι από ολόκληρη την Γερμανία με αυστηρά κριτήρια πνευματικής και σωματικής “ανωτερότητας”. Επιπλέον έπρεπε να φέρουν πιστοποιητικό της “καθαρής” καταγωγής τους. Οι σπουδές τους έδιναν ιδιαίτερη έμφαση στην φυλετική επιστήμη και την γεωπολιτική.

Οι Γερμανοί υπεύθυνοι επέλεξαν οι πρόσφυγες να βρίσκονται στο κτίριο που κάποτε στέγαζε στρατώνες και όχι στους κοιτώνες που κοιμόντουσαν οι ναζί. Αυτό τουλάχιστον προβλέπει ο αρχικός σχεδιασμός. Κανείς, όμως, δεν ξέρει σίγουρα αν κι αυτή η τελευταία σημειολογική ευαισθησία εγκαταλειφθεί, όταν οι χώροι αρχίσουν να γεμίζουν και υπάρξει ανάγκη για επιπλέον.

Οι πρόσφυγες που από τον επόμενο μήνα θα φτάνουν στο κτιριακό συγκρότημα των ναζί θα διαμένουν για ένα διάστημα έξι μηνών τη φορά, μέχρι να μεταφερθούν σε πιο μόνιμα καταλύματα.

Λόγω της απομακρυσμένης θέσης του Vogelsang, θα μπορούν να πηγαίνουν στην κοντινότερη πόλη μόνο με ειδικά λεωφορεία που θα βάζουν οι αρχές, πράγμα που θα δίνει στο γερμανικό κράτος περισσότερο έλεγχο σχετικά με τις επαφές των μεταναστών με τους κατοίκους στην γύρω περιοχή.

Από το 2006, το Vogelsang είναι ανοικτό στο κοινό, με πάνω από 150.000 τουρίστες, κυρίως Γερμανούς, να το επισκέπτονται κάθε χρόνο.

Η ασφάλεια γύρω από το ναζιστικό μνημείο φρίκης που θα χρησιμοποιηθεί ως χώρος διαμονής προσφύγων θα αντιμετωπίσει κι έναν ακόμη, ιδιαίτερο πονοκέφαλο. Από το 2006, εκτός από τους συνηθισμένους επισκέπτες, υπάρχουν κι άλλοι. Νεοναζιστικές ομάδες πηγαίνουν συνέχεια στο Vogelsang για διάφορες τελετές μνήμης. Συνήθως καταφθάνουν σε μικρά γκρουπ, κυρίως για να ποζάρουν και να φωτογραφηθούν μπροστά από κτίρια, αγάλματα Γερμανών ιπποτών κι επιγραφές. Μέχρι πρόσφατα υπήρχε ακόμη, άλλωστε, σε έναν πέτρινο τοίχο η επιγραφή προς τους σπουδαστές «Είστε αυτοί που μεταφέρετε το φως του πνεύματος της μάχης για τον Αδόλφο Χίτλερ».