Με μότο «Το να σώσεις μια ζωή είναι σαν να σώζεις όλη την ανθρωπότητα» και χωρίς διάκριση των θυμάτων στο βομβαρδισμένο τοπίο της Συρίας 

 

Ο πόλεμος στην Συρία βρίσκεται στον πέμπτο χρόνο. Στην ρημαγμένη χώρα δρουν διάφορες ομάδες και δυνάμεις. Οι δυνάμεις του Άσαντ, οι δυνάμεις κατά του Άσαντ, το ISIS, η Αλ Κάιντα, η Χεσμπολά, οι Κούρδοι, πολιτοφυλακές ανταρτών διαφόρων αποχρώσεων, ο κατάλογος δεν έχει τέλος…

Υπάρχει, όμως, και μια ομάδα πολιτών που είναι ουδέτερη, άοπλη και δεν ανήκει σε καμία από τις αντιμαχόμενες πλευρές. Αποτελείται από απλούς Σύρους πολίτες που πριν τον πόλεμο είχαν μια κανονική ζωή, επάγγελμα, οικογένεια. Ήταν δάσκαλοι, αγρότες, μαθητές, μαγαζάτορες. Σήμερα διαλέγουν εθελοντικά να κάνουν αυτό που εκείνοι ονομάζουν «την πιο επικίνδυνη δουλειά στον πλανήτη». Να σπεύδουν στα σημεία των βομβαρδισμών, να σβήνουν τις φωτιές και να σώζουν τα θύματα.

H ομάδα αυτή αποκαλείται “Τα Λευκά Κράνη”. Αυτή  την στιγμή αριθμούν πάνω από 2.800 εθελοντές, μεταξύ  τους και 80 γυναίκες. Δουλεύουν κάθε ώρα της μέρας και της νύχτας και λαμβάνουν ένα μικρό μηνιαίο βοήθημα των 150 δολαρίων. Σύμφωνα με τον ιδρυτή τους, Ραϊντ αλ Σάλεχ, μέχρι τώρα έχουν σώσει 40.000 ζωές.

Αν και ενεργοποιούνται σε όλες τις περιοχές της Συρίας, ακόμα και σε αυτές που ελέγχονται από αντάρτες, έχουν ως κανόνα να μην διακρίνουν μεταξύ θυμάτων της μιας ή της άλλης πλευράς. Το μότο της ομάδας είναι «το να σώσεις μια ζωή είναι σαν να σώζεις όλη την ανθρωπότητα».

Μέσα από τα καιγόμενα ερείπια των βομβαρδισμών έχουν ανασύρει πολεμιστές της Χεζμπολά, στρατιώτες του Άσαντ και μέλη του Ελεύθερου Συριακού Στρατού. Πιο συχνά, όμως, σώζουν απλούς πολίτες.

Με δεδομένους τους κινδύνους για όποιον βρίσκεται στην Συρία, η διεθνής ανθρωπιστική βοήθεια που παρέχεται στον πληθυσμό είναι περιορισμένη και για τους κατοίκους η κατάσταση μοιάζει εφιαλτική. Ο μέσος όρος του προσδόκιμου ζωής στην Συρία έπεσε κατά 20 χρόνια αυτή την πενταετία.

Κάθε κοινωνική δομή έχει καταρρεύσει, από τα σχολεία μέχρι τα νοσοκομεία. Υπάρχει έλλειψη σε βασικά τρόφιμα, οι άνθρωποι που πάσχουν από χρόνια νοσήματα όπως καρκίνο, διαβήτη κλπ. συνήθως πεθαίνουν λόγω έλλειψης φαρμάκων.

Τα Λευκά Κράνη σχηματίστηκαν το 2013. Αρχικά χρηματοδοτήθηκαν από την Ιαπωνία, την Δανία και την Βρετανία για να εκπαιδεύσουν τα πρώτα μέλη. Οι πρώτοι του σωστικού συνεργείου έλαβαν την σχετική εκπαίδευση από Τούρκους και Βρετανούς πυροσβέστες και διασώστες.

Σήμερα έχει ένα μπάτζετ περίπου 30 εκατομμυρίων το χρόνο, τα οποία ξοδεύονται ως επί το πλείστον σε εξοπλισμό (σκαπτικά μηχανήματα για την διάσωση ανθρώπων θαμμένων κάτω από συντρίμμια κλπ.) και στα 150 δολάρια που λαμβάνουν το μήνα.

Η ομάδα λειτουργεί και διαχειρίζεται αποκλειστικά από Σύρους, ενώ περίπου 20 καινούργια άτομα προσέρχονται κάθε μήνα.

Οι πολίτες που αποφασίζουν να ενταχθούν στην ομάδα ως διασώστες δεν διαθέτουν γνώσεις πυροσβεστικής, πρώτων βοηθειών, αντιμετώπισης καταστροφών. Γι’ αυτό και όλοι περνάνε μια εκπαίδευση κάποιων εβδομάδων, ιδιαίτερα στις πρώτες βοήθειες και στην αντιμετώπιση πυρκαγιών, αφού στα σημεία που πέφτουν βόμβες ξεσπούν τεράστιες φωτιές.

Μετά την εκπαίδευση, θα πρέπει να δεσμευτούν στην τήρηση του κώδικα δεοντολογίας, ο οποίος αποτελείται από τρία βασικά σημεία:

• Όχι χρήση όπλων
• Αυστηρή ουδετερότητα
• Καμία μεροληψία προς τη μια ή την άλλη πλευρά.

Μετά απλώς τους δίνεται μια στολή κι ένα κράνος και στέλνονται στην πρώτη τους αποστολή. Μέχρι στιγμής 110 μέλη της ομάδας έχουν χάσει την ζωή τους σε επιχειρήσεις διάσωσης και 500 έχουν υποστεί σοβαρούς τραυματισμούς κι ακρωτηριασμούς.  

Οι ίδιοι λένε ότι η εκπαίδευση δεν είναι ικανή να τους προετοιμάσει για όσα αντιμετωπίζουν στην συνέχεια στις ζώνες της κόλασης. Όταν φτάνουν σε ένα σημείο που μη στρατιωτικός στόχος χτυπήθηκε από βόμβες, η εικόνα είναι εξωπραγματική. Όπως συνέβη σε παζάρι ζώων στο Χαλέπι. Μια βόμβα έπεσε την ώρα που το παζάρι ήταν γεμάτο από κόσμο. Η σάρκα και τα μέλη των ζώων είχαν μπερδευτεί με των ανθρώπων. Μια ανατριχιαστική εικόνα…

Ένα μέλος, πρώην πωλητής ηλεκτρονικών, μίλησε το καλοκαίρι μπροστά στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και προσπάθησε να τους μεταδώσει το πώς είναι η ζωή σε καθεστώς συνεχών βομβαρδισμών. Μεταξύ άλλων, είπε: «Το να σκοτώσεις είναι εύκολο. Το να σώσεις μια ζωή είναι πολύ πιο δύσκολο και δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψουν πώς είναι το να σώζεις έναν άνθρωπο».

Τα Λευκά Κράνη έχουν στοχοποιηθεί από το ISIS και τα μέλη τους συχνά λαμβάνουν απειλές θανάτου. Υπάρχουν και κατηγορίες γι’ αυτούς από ανώνυμα κυρίως blogs, κάποια που «τρολάρουν» και τους αποδίδουν δόλο, προπαγάνδα κι ότι δρουν κατά του Άσαντ. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο έχουν γραφτεί και διάφορα συνωμοσιολογικά σενάρια, ότι είναι άνθρωποι του Σόρος αλλά και ότι ανήκουν στην Αλ Νούσρα, παρακλάδι της Αλ Κάιντα. Τις πρώτες μέρες της λειτουργίας τους ένα μέλος είχε φωτογραφηθεί με ένα όπλο. Ο συγκεκριμένος εκδιώχθηκε.

Οι ίδιοι οι άνθρωποι που απαρτίζουν τα Λευκά Κράνη λένε ότι αποφάσισαν να κάνουν αυτό που κάνουν γιατί ήταν ο μόνος μη βίαιος τρόπος να βοηθήσουν την χώρα τους. Τονίζουν ότι όταν κάποιος παίρνει την απόφαση να ρισκάρει την ίδια του την ζωή για να σώσει άλλους, όποιοι κι αν είναι αυτοί, αυτό είναι κάτι που πηγαίνει ενάντια στην μισαλλοδοξία και τον φανατισμό.