Πως θα γίνουν λιγότερο “ενοχλητικές” για τον χρήστη οι διαφημίσεις – οξυγόνο για τα sites και για τις ιντερνετικές υπηρεσίες;

Κάθε τρόπος ενημέρωσης περνάει κρίση. Όχι μόνο τα έντυπα Μέσα ή τα ραδιοτηλεοπτικά, αλλά ακόμα και το ίντερνετ! Στο επίκεντρο της οικονομικής κρίσης του ίντερνετ βρίσκεται το ad blocking, το φίλτρο που μπλοκάρει τις διαδικτυακές διαφημίσεις. Οι αυξανόμενες ιντερνετικές διαφημίσεις κάνουν τα ad blockers εξαιρετικά δημοφιλή εξαιρετικά γρήγορα.

Σύμφωνα με το Global Web Index, το 40% των χρηστών ίντερνετ σε όλο τον κόσμο έχουν ήδη εγκαταστήσει κάποιο ad blocker στον browser τους, το smartphone τους κλπ. Λίγους μήνες πριν, στα μέσα του 2015, αυτό το ποσοστό ήταν μόλις 25%. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, δηλαδή, τείνει να διπλασιαστεί.

Αυτή η τάση με την αυξανόμενη δυναμική μπλοκαρίσματος διαφημίσεων έχει σαν συνέπεια τον στραγγαλισμό των πηγών εσόδων που επιτρέπουν στα sites να υπάρχουν.

Στην πραγματικότητα, βέβαια, δεν μπορεί κανείς να κατηγορήσει τους χρήστες του ίντερνετ.

Από την μια υπάρχει ένας άτυπος συμβιβασμός από την πλευρά των χρηστών. Για να έχουν απεριόριστη πρόσβαση στην πολυφωνική ιντερνετική ενημέρωση, για την οποία δεν θα πληρώνουν, θα πρέπει να «υπομένουν» και την εμφάνιση διαφημίσεων στο ίντερνετ.

Από την άλλη, όμως, πολλοί χρήστες νιώθουν ότι οι διαφημίσεις το παράκαναν. Διαφημίσεις πετάγονται από… παντού και παίζουν πια όλη την ώρα, στην μέση ενός άρθρου, στην οθόνη του κινητού και του υπολογιστή, ακόμα και με διαφημιστικά βιντεάκια που ξεκινούν μόνα τους ξαφνικά, μετατρέποντας την απόπειρα κάποιου να ενημερωθεί σε σαφάρι αποφυγής ενοχλητικών παρεμβολών.

Επιπρόσθετα, οι διαφημίσεις συλλέγουν προσωπικές πληροφορίες για τον καθένα μας, χωρίς καν “ευχαριστώ”. Εν κατακλείδι, ο κόσμος δεν θα προσπαθούσε να εγκαταστήσει ad blockers παντού, αν δεν είχε πια απηυδήσει. Κι αυτή είναι μια πραγματικότητα που δεν μπορεί να αγνοήσει κανείς.

Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι στον μεγαλύτερο βαθμό το ίντερνετ έχει χτιστεί γύρω από την διαφήμιση. Η διαφήμιση είναι ουσιαστικά αυτή που εξασφαλίζει ώστε να υπάρχουν ειδήσεις, δημοσιογραφικά άρθρα, social media, videos, emails, αναζητήσεις, χάρτες, μουσική και πολλά ακόμα.

Πρακτικά έχουμε συνηθίσει στην ύπαρξη δωρεάν περιεχομένου και υπηρεσιών και ο τρόπος που “συμφωνήσαμε” να “πληρώνουμε” γι’ αυτά είναι με το να «ανεχόμαστε» διαφημίσεις, ακόμα κι αν δεν μας ενδιαφέρει το προϊόν που πλασάρουν. Αν, λοιπόν, ένα πρωί όλοι οι χρήστες ίντερνετ εγκαταστήσουμε ad blockers, τότε τα sites και οι υπηρεσίες που απολαμβάνουμε απλά θα ξεμείνουν από οξυγόνο και θα εξαφανιστούν. Αναπόφευκτα…

Υπάρχει και σημαντικότερη συνέπεια. Αν οι ιντερνετικές διαφημίσεις αποτελούν την τελευταία «γραμμή ζωής» για την δημοσιογραφία, τότε τα θεμέλια της πραγματικά ενημερωμένης δημοκρατίας θα αδυνατίσουν και θα καταρρεύσουν.

Από την πλευρά τους, πολλά sites σε παγκόσμιο επίπεδο αρχίζουν να κλιμακώνουν τον πόλεμο με τα ad blockers προσπαθώντας να επιβιώσουν. Για παράδειγμα, η Bild στην Γερμανία απέκλεισε τον οποιονδήποτε με ad blocker από την πρόσβαση στο site της.

Η όλη κατάσταση δείχνει αδιέξοδη, όμως κάποιος ισχυρίζεται ότι βρήκε μια λύση. Πρόκειται για τον Brendan Eich, που είναι ιδιαίτερα διάσημος στους κύκλους του ίντερνετ. Το 1995, ο Eich δημιούργησε το JavaScript μέσα σε, όπως λέγεται, 10 μερόνυχτα εξαντλητικής δουλειάς.

Το JavaScript σήμερα επιτρέπει πολλές από τις διαφημίσεις που μια σημαντική μερίδα των χρηστών θέλουν να μπλοκάρουν μέσω των ad blockers. Ο Eich είναι επίσης διάσημος ως συνιδρυτής του Mozilla και τους δημοφιλούς browser Firefox.

Ο συγκεκριμένος, λοιπόν, δημιούργησε ήδη κάτι που αναμόρφωσε το ίντερνετ, όμως τώρα επιχειρεί να το ξανακάνει.

Ο Eich, λοιπόν, επινόησε το “Brave”. Πρόκειται για ένα browser φτιαγμένο κατ’ αρχάς για να μπλοκάρει διαφημίσεις. Με την χρήση του Brave δεν περνάνε διαφημίσεις και δεν επιτρέπεται η ανίχνευση των προτιμήσεων του κάθε χρήστη.

Υπάρχει, όμως, και μια μεγάλη διαφορά. To Brave συλλέγει ανώνυμα δεδομένα τα οποία θα μπορούν να διανεμηθούν έτσι ώστε να σχηματοποιηθεί δυνητικό κοινό για συγκεκριμένες διαφημίσεις που θα το ενδιαφέρουν. Στην πράξη, δηλαδή, το Brave θα μπλοκάρει τις άσχετες ενοχλητικές διαφημίσεις για τον χρήστη και θα τις αντικαθιστά με πολύ λιγότερες που, όμως, θα είναι κομμένες και ραμμένες στα ενδιαφέροντα ή τις ανάγκες του κάθε χρήστη.

Οι διαφημίσεις αυτές θα μπαίνουν με τρόπο που δεν θα επηρεάζει, δηλαδή δεν θα “βαραίνει” την επίδοση της ιστοσελίδας, ενώ ταυτόχρονα δεν θα αποκαλύπτει τα προσωπικά data του χρήστη.

Έπειτα το Brave θα επιστρέφει στην ιστοσελίδα το 55% ως το 70% των εσόδων. Και επειδή πρόκειται για ανοιχτό browser σαν το Firefox, θα μπορεί οποιοσδήποτε με γνώσεις προγραμματισμού να ελέγξει ότι όντως κάνει αυτό που υπόσχεται.

Επί της ουσίας, δηλαδή, προσπαθεί να πείσει τον κόσμο να χρησιμοποιήσει ένα καινούργιο browser με το δέλεαρ του ξεκαθαρίσματος από τις περιττές ενοχλήσεις. Δίχως αυτό να πιέζει οικονομικά τα sites, συγκριτικά με τα άλλα φίλτρα μπλοκαρίσματος διαφημίσεων.

Στην ίδια λογική δουλεύονται κι άλλα projects. Όπως το Contributor της Google, ένα browser που μπλοκάρει τις διαφημίσεις και δίνει στον χρήστη την επιλογή να δωρίσει ένα ποσό για την χρηματοδότηση του site ή υπηρεσίας της οποίας οι διαφημίσεις μπλοκάρονται. Πάντως, η γενικότερη εμπειρία καταδεικνύει ότι οι ιντερνετικές λύσεις που βασίζονται σε δωρεά, συνήθως δεν προχωρούν.

Οι παραπάνω αποτελούν επί της ουσίας αρχικές προσπάθειες κι αναμένεται με ενδιαφέρον η συνέχεια. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τελευταία αναζητούνται νέοι τρόποι για το πώς τελικά θα λειτουργεί η διαφήμιση στο ίντερνετ. Το ζητούμενο είναι να βρεθεί μια μέθοδος που ναι μεν θα συνεχίσει να βάζει τους διαφημιστές να πληρώνουν για τις υπηρεσίες που χρησιμοποιούμε στο διαδίκτυο, ώστε αυτές να συνεχίσουν να υπάρχουν, μαζί με τον πλουραλισμό της πληροφόρησης. Κι όλα αυτά χωρίς να ενοχλείται ο χρήστης.