Οι δανειστές επιστρέφουν στην Ελλάδα για διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση, με στόχο να προσπαθήσουν να ξεμπλοκάρουν το πρόγραμμα οικονομικής ενίσχυσης της χώρας, γράφει σε δημοσίευμά της η Wall Street Journal.

 

Οι δανειστές επιστρέφουν στην Ελλάδα για διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση, με στόχο να προσπαθήσουν να ξεμπλοκάρουν το πρόγραμμα οικονομικής ενίσχυσης της χώρας, γράφει σε δημοσίευμά της η Wall Street Journal.

Η διαμάχη για τους στόχους που καλείται να πετύχει η Ελλάδα, η λιτότητα, η ανακούφιση του χρέους αναδεικνύονται ως σημαντικά ζητήματα για άλλη μία φορά σε μία παράξενη συγκυρία. Η Ευρώπη έκλεισε αποτελεσματικά τη διαδρομή των προσφύγων στη Βαλκανική οδό και η Ελλάδα μετατρέπεται σε ένα μεγάλο κέντρο υποδοχής προσφύγων και μεταναστών. Το να διαχειριστεί κάποιος αυτή την κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολο, γράφει η εφημερίδα και συμπληρώνει ότι κανείς δεν θέλει να ξαναδεί το οικονομικό χάος του 2015. Αλλά και το 2016 το αδιέξοδο του ελληνικού χρέους είναι πιθανά εκρηκτικό από μόνο του και αυτοί είναι οι λόγοι.

Το περασμένο καλοκαίρι η Ελλάδα έκανε μία νέα συμφωνία, τώρα ποιο είναι το πρόβλημα;

Τον Ιούλιο η Ελλάδα απέφυγε το Grexit, αλλά δεν διόρθωσε το βασικό της πρόβλημα. Τα προγράμματα οικονομικής ενίσχυσης της χώρας από το 2010 κατέρρεαν γιατί οι δανειστές ζητούσαν από την Ελλάδα να πετύχει μεγάλα δημοσιονομικά πλεονάσματα, τα οποία αποδείχθηκαν επιζήμια και για το εύθραυστο πολιτικό σύστημα. Η εναλλακτική θα ήταν χαμηλότεροι στόχοι για πλεονάσματα και αναδιάρθρωση του χρέους, αλλά οι ευρωπαίοι δανειστές, καθοδηγούμενοι από τη Γερμανία επίμονα το απέρριπταν, με αποτέλεσμα το ΔΝΤ να χάσει την υπομονή του. Σε αντίθεση με τους Ευρωπαίους δεν συμφώνησε στο νέο πρόγραμμα τον περασμένο Ιούλιο και επέμεινε ότι υπάρχουν μόνο δύο δρόμοι. Είτε μέσω ενός ακόμη σκληρού προγράμματος λιτότητας και περικοπών ή μέσω αναδιάρθρωσης του χρέους.

Η Γερμανία θέλει τη συμμετοχή του ΔΝΤ, αλλά το ΔΝΤ είναι σε διαμάχη με την Ελλάδα και με τους Ευρωπαίους για το τι πρέπει να γίνει. Αυτό που πρέπει να γίνει οφείλει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιούλιο, όπου η Ελλάδα θα χρειαστεί χρήματα για να αποπληρώσει χρέη, συμπληρώνει η εφημερίδα.

Πόσο απέχουν οι θέσεις των δανειστών;

Η Ελλάδα το περασμένο καλοκαίρι συμφώνησε στην επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2018. Τον προηγούμενο χρόνο η κατάσταση ήταν σχετικά ισορροπημένη. Για να πετύχει το στόχο η Ελλάδα θα χρειαστεί νέα μέτρα λιτότητας, περικοπές στις δαπάνες και αύξηση των φόρων. Υπάρχει διαφωνία και για το μέγεθος της προσαρμογής που απαιτείται. Η Ελλάδα υποστηρίζει ότι η οικονομική ανάπτυξη μπορεί να περιορίσει τις απαιτήσεις της προσαρμογής, αλλά η Κομισιόν δεν το αποδέχεται και υποστηρίζει ότι χρειάζονται μέτρα ίσα με το 2,5% με 3% του ΑΕΠ, αλλά το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι χρειάζονται μέτρα ίσα με το 4,5% του ΑΕΠ.

Και το ΔΝΤ είναι πιο απαισιόδοξο σε σχέση με την Κομισιόν για το ποια μέτρα μπορεί να είναι αποτελεσματικά. Το ΔΝΤ θεωρεί ότι οι ελληνικές υποσχέσεις για βελτίωση της είσπραξης φόρων για παράδειγμα δεν μπορούν να υπολογίζονται.

Είναι δύσκολο να βρεθεί το 4,5% του ΑΕΠ, περίπου 8 δισ.  ευρώ σε μέτρα λιτότητας, σχέδιο το οποίο το ΔΝΤ θεωρεί αποτελεσματικό. Το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι έχουν γίνει περικοπές στο δημόσιο, «μέχρι το κόκαλο» και οι φόροι είναι ήδη αρκετά υψηλοί. Οι δαπάνες για τις συντάξεις που είναι υψηλότερες σχεδόν από οπουδήποτε αλλού στην Ευρώπη είναι το μοναδικό πεδίο στο οποίο το ΔΝΤ ζητά περικοπές. Αλλά είναι ένα πολιτικά τοξικό θέμα για την Ελλάδα, όπου για πολλές οικογένειες λόγω της υψηλής ανεργίας, η σύνταξη αποτελεί το μοναδικό εισόδημα.

Η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, έχει προτείνει ότι συνολικά οι διορθωτικές κινήσεις στο συνταξιοδοτικό, μπορούν να «σώσουν» το 1% του ΑΕΠ, αλλά δεν θεωρείται ικανοποιητικό από το ΔΝΤ και συναντά μεγάλες αντιδράσεις στην ελληνική κοινωνία.

Το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα είναι ιδιαίτερα υψηλός. Αλλά μειώνοντάς το σε πιο ρεαλιστικά πολιτικά επίπεδα, θα σήμαινε ότι το ελληνικό χρέος παραμένει πολύ υψηλό και η χώρα ποτέ δεν μπορέσει να το αποπληρώσει. Έτσι χαμηλότερος στόχος πλεονάσματος θα απαιτούσε ανακούφιση του χρέους αλλιώς το ΔΝΤ δεν θα μετέχει στο πρόγραμμα. Η Γερμανία δεν θέλει να ανοίξει αυτή τη συζήτηση, όπως είπε ο Σόιμπλε την Τρίτη.

Γιατί επέστρεψαν οι δανειστές από τη στιγμή που δεν μπορούν να συμφωνήσουν;

Τις τελευταίες ημέρες οι δανειστές συμφώνησαν στο επόμενο βήμα. Οι επιθεωρητές από το ΔΝΤ, την Κομισιόν και την ΕΕΕ πέταξαν στην Αθήνα για να διαπραγματευτούν να νέα μέτρα λιτότητας που μπορούν τουλάχιστον να ικανοποιήσουν την Ευρωπαϊκή πλευρά. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξουν περικοπές που θα φθάσουν το 3% του ΑΕΠ, κυρίως από τις συντάξεις και τη φορολογία των εισοδημάτων. Ακόμη και οι περικοπές που προτείνονται η Κομισιόν υπολογίζει ότι μπορεί να φθάσουν στο 3% του ΑΕΠ, ενώ το ΔΝΤ λέει ότι θα είναι κάτι λιγότερο από το 2,5% του ΑΕΠ.

Ακόμη κι αν η Κομισιόν είναι ικανοποιημένη από το γεγονός ότι η Ελλάδα μπορεί να πετύχει το στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος στο 3,5% το ΔΝΤ το αμφισβητεί και τονίζει ότι μικρότερο πρωτογενές πλεόνασμα απαιτεί μεγάλη ανακούφιση του χρέους.

Το ΔΝΤ γνωρίζει ότι διαγραφή χρέους δεν «περνάει» από τη Γερμανία. Αλλά θεωρεί ότι το ελληνικό χρέος μπορεί να ανακουφιστεί με μία σειρά μέτρων όπως ο μεγαλύτερος χρόνος για την αποπληρωμή και το πάγωμα των δόσεων όταν η χώρα δεν έχει να πληρώσει.

Ακόμη και αυτό δεν είναι σαφές ότι μπορεί να περάσει από τη Γερμανία που συνεχίζει να στέλνει αντικρουόμενα μηνύματα για το ελληνικό χρέος.

Ποιος θα υποχωρήσει;

Πιθανώς όλοι σε κάποιο βαθμό. Η Μέρκελ θα πληρώσει το τίμημα στη χώρα της εάν ενδώσει στο ΔΝΤ και επιτρέψει κάποιου είδους ελάφρυνση του χρέους, ώστε το ΔΝΤ να συμφωνήσει για χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα. Η μόνη εναλλακτική της είναι να χάσει τη συμμετοχή του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα, για την οποία πολλές φορές έχει πει ότι είναι ζωτικής σημασίας ή μπορεί να δοκιμάσει τις αντοχές του ελληνικού πολιτικού συστήματος και πιθανή κατάρρευση με την εφαρμογή σημαντικών περικοπών στις συντάξεις.

Ακόμη κι αν υπάρξει κάποια ανακούφιση στο χρέος, ο Τσίπρας θα φθάσει στα πολιτικά του όρια, δοκιμάζοντας την ισχνή πλειοψηφία που διαθέτει στη βουλή, με τις περικοπές στο συνταξιοδοτικό, τις οποίες έχει ήδη απορρίψει ως μη αποτελεσματικές.

Και το ΔΝΤ μπορεί να δεχθεί πιέσεις από τους μετόχους του στην ΕΕ και τις ΗΠΑ να κάνει ένα συμβιβασμό και να «πιέσει» τα μαθηματικά του, και αυτή δεν θα είναι η πρώτη φορά γράφει η εφημερίδα.

Τέλος στο ερώτημα τι θα συμβεί εάν δεν υπάρξει συμφωνία η εφημερίδα τονίζει ότι η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει τη χρεοκοπία για περίπου 3,5 δισ. ευρώ για αποπληρωμή ομολόγων προς την ΕΚΤ τον Ιούλιο και ο πανικός του  Grexit θα επιστρέψει.

 

Πηγή: WSJ