Ο κοινοβουλευτισμός έχει πολλάκις κατηγορηθεί για αντιδημοκρατικότητα, όμως αυτή τη στιγμή είναι το περισσότερο δημοκρατικό σύστημα που μπορούμε να έχουμε. Όποτε παραγκωνίστηκε κατά τη διάρκεια του 20^ου αιώνα, οδήγησε σε απολυταρχικές διακυβερνήσεις με τραγικά αποτελέσματα. Όμως συχνά πολιτικές πρακτικές τον υπονομεύουν, όπως εδώ και πολλά χρόνια συμβαίνει στη χώρα μας.

Ο κοινοβουλευτισμός στηρίζεται  σε «συντάγματα». Συντάγματα όμως που πρέπει να ορίζουν πραγματικά τον τρόπο λειτουργίας του κοινοβουλευτισμού και όχι να καταστρατηγούνται συστηματικά. Στη χώρα μας συμβαίνει δυστυχώς το δεύτερο. Η κυριότερη αντιδημοκρατική συμπεριφορά της δήθεν Βουλής – δήθεν γιατί καταδήλως ουδείς βουλεύεται, ούτε διαβουλεύεται, ούτε  και έχει αυτό το δικαίωμα[i] –  είναι η αγνόηση της διάκρισης των εξουσιών. Όταν υπουργοποιούνται βουλευτές, συντελείται ταύτιση  εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας, ακυρώνοντας ένα εκ των θεμελίων  του πολιτεύματος – και του Συντάγματος – που είναι η διάκριση των εξουσιών. Το ίδιο και με την ακύρωση της διάκρισης νομοθετικής και δικαστικής εξουσίας. Αυτά τα βασικά δεν μας τα λέει κανείς. Δεν θα περιμέναμε βέβαια να μας τα πούν οι βουλευτές, που ελπίζουν να γίνουν υπουργοί και να αποκτήσουν το σχετικό φέουδο. Θα περιμέναμε όμως να μας τα πούν οι λαλίστατοι κατά τα άλλα «συνταγματολόγοι», αλλά, όπως είχε πεί ο Καστοριάδης, «το όραμα του σημερινού διανοούμενου είναι να γίνει σύμβουλος του πρίγκηπα». Θα περιμέναμε να μας τα πούν ίσως και οι περίφημοι λειτουργοί των ΜΜΕ, οι εντολοδόχοι και δήθεν βαθυστόχαστοι δημοσιογράφοι, αλλά και αυτοί συμμετέχουν, με μεγαλύτερο μάλιστα μερίδιο, στη νομή της εξουσίας και των λαφύρων της.

Περιττό βέβαια να επισημάνουμε και τον τρόπο σύνθεσης  της Βουλής. Αποτελείται από τους γόνους των «πολιτικών» οικογενειών και  τους λακέδες τους, κατά κανόνα ανεπάγγελτους,  τύπου Γκρούεζα (τον θυμάστε από τον Μαυρογιαλούρο;), που   κάνουν τα πάντα για να μείνουν επ’ άπειρον στις καρέκλες τους. Δεν ξέρουν άλλωστε να κάνουν κάτι άλλο. Οι μη χρήσιμοι για το φαύλο  αυτό σύστημα, που έτυχε να παρεισφρήσουν, γρήγορα ξεβράστηκαν, αν δεν έφυγαν τρέχοντας να σώσουν την αξιοπρέπειά τους.

Είναι προφανές πως αν πράγματι οι τρείς εξουσίες, η νομοθετική, η εκτελεστική και η δικαστική ήταν διακριτές, η συγκέντρωση της εξουσίας σε ολιγομελή ομάδα «πολιτικών», αν όχι στους 2-3 αρχηγούς των κομμάτων, θα ήταν δυσκολότερη. Θα γινόταν μάλιστα ακόμα περισσότερο δύσκολη, αν ψηφίζαμε  αξιοκρατικά και όχι πελατειακά ή παρασυρόμενοι από τα αργυρώνητα ΜΜΕ.

Εκεί όμως που η δημοκρατία εξαφανίζεται απολύτως φανερά, είναι με τους διορισμένους από τον πρωθυπουργό και απολύτως εξαρτώμενους από αυτόν, υπουργούς. Νομίζουν οι υπουργοί πως μπορούν να αποφασίζουν μόνοι τους επί παντός, το χειρότερο μάλιστα είναι πως το ίδιο νομίζουμε και μείς γι’ αυτούς.  Οι υπουργοί όμως  απλώς προΐστανται δημοσίων υπηρεσιών, εγγυώμενοι την τήρηση των νόμων του κράτους, νόμους που ψηφίζει η Βουλή.  Η οποία Βουλή με τη σειρά της οφείλει να λαμβάνει υπ’ όψιν της τους στόχους των πολιτών που αντιπροσωπεύει και να μην υποθηκεύει το μέλλον της χώρας εκμεταλλευόμενη πρόσκαιρες πλειοψηφίες. Ειδάλλως ο αντιπροσωπευτικός κοινοβουλευτισμός μετατρέπεται σε μέσο της εντέχνως εγκατεστημένης φεουδαρχίας, ή,  επί το ορθότερο ,  της εντέχνως συντήρησης της χώρας ως αποικίας ξένων κρατών. Οι δημόσιες αυτές  υπηρεσίες –  υπουργεία και επί μέρους τομείς τους – οφείλουν να  έχουν γνώση περί των ζητημάτων της αρμοδιότητάς τους, προφανώς περισσότερη από τον όποιον υπουργό, όσο μορφωμένος και πληροφορημένος κι’ αν είναι αυτός. Οφείλουν να έχουν και σχετική αυτοτέλεια, να μπορούν δηλαδή να λειτουργήσουν ως προς τις βασικές τους αποστολές χωρίς τις στρατιές των  αμειβόμενων συμβούλων, των εκάστοτε υπουργών,  που τις υποκαθιστούν σχεδόν πλήρως. Είναι   απαράδεκτο να λέμε (και να αποδεχόμαστε) ότι την προεκλογική περίοδο δεν λειτουργεί το Κράτος[ii].

Δεν είναι ούτε το Σύνταγμα ούτε ο κοινοβουλευτισμός που ευθύνονται για την στρέβλωσή τους. Φταίμε όλοι εμείς που αποχαυνωνόμαστε με τα ΜΜΕ που έχουν αναγάγει σε σταρ και αυθεντίες  κατ’ επάγγελμα «πολιτικούς», «πολιτικούς» που έχουν φτιάξει ολιγομελή ομάδα αυτό-ανανεωνόμενη και έτοιμη να παραδώσει τα πάντα, με πρώτους τους εαυτούς τους. Φταίμε όλοι εμείς που νομίζουμε ότι μας έκανε χάρη ο βουλευτής της περιοχής μας, όταν μας έδωσε δουλειά  στο δημόσιο τομέα, τομέα που εμείς όλοι πληρώνουμε. Θεωρεί, ο πονηρός πολιτευτής – και μας έχει πείσει γι’ αυτό- ότι οι δημόσιες υπηρεσίες είναι ιδιοκτησία του. Αλλά το ίδιο ισχύει και  όταν «μεσολαβεί» για το φίλο του επιχειρηματία, που προσλαμβάνει τους «δικούς του» για να του ζητήσει με τη σειρά του ρουσφέτι σε βάρος άλλου επιχειρηματία, που δεν συνεργάζεται για τη δημιουργία του φαύλου πελατειακού συμπλέγματος.  Φταίμε όλοι εμείς που δεν αναρωτιόμαστε για το πως έγιναν πάμπλουτοι οι σημερινοί πολιτικοί μας, σε αντίθεση με τους παλαιότερους που πέθαιναν πάμπτωχοι. Δεν λέμε να μην πληρώνονται – όπως έλεγε ο Καποδίστριας για τον εαυτό του-  αλλά να εξοργιζόμαστε όταν τα ίδια ανεπάγγελτα άτομα εναλλάσσονται στην εξουσία επί δεκαετίες και έχουν περιουσίες που δεν δικαιολογούνται από τα εισοδήματά τους σαν μέλη του Κοινοβουλίου (όπου τους στείλαμε εμείς και τους πληρώνουμε εμείς : εμείς τους κάναμε ρουσφέτι προσφέροντάς τους εξουσία και χρήματα). Αν ρωτήσεις οποιονδήποτε θα σου αραδιάσει πάμπολλα τέτοια ονόματα   «Γκρούεζων».  Άτομα που άλλωστε έχουν αποδείξει την ανικανότητά τους να παράσχουν χρήσιμο για τη χώρα πολιτικό έργο, αλλά οι ίδιοι  και επί δεκαετίες,  μας διαφεντεύουν πλουτίζοντας.

Με περισσό θράσος οι φεουδάρχες-πολιτικοί αποφασίζουν να ασχοληθούν και με ζητήματα για τα οποία είναι και ανίδεοι   και θα κρίνουν με αυτά το μέλλον της χώρας για τις επόμενες δεκαετίες. Αναφερόμαστε σε ζητήματα που αφορούν στην   ίδια  την ύπαρξη  της χώρας ως ανεξαρτήτου οντότητας. Αναφερόμαστε στην  πολιτική, γεωπολιτική, αλλά και οικονομική αυτοτέλεια της χώρας και   στο ζήτημα της Παιδείας. Πρόσκαιρες πλειοψηφίες της (δήθεν) Βουλής αποφασίζουν για το ίδιο το μέλλον της χώρας,   στηριζόμενοι σε   αγράμματους  βουλευτές, που δεν διαβάζουν τι ψηφίζουν, ενίοτε μάλιστα το ομολογούν.  Άλλωστε δεν τους δίνεται και  η δυνατότητα να διαβάσουν τους νόμους που καλούνται να ψηφίσουν, όταν – καλή ώρα-  τους καλούν να μελετήσουν 7000 σελίδες σε μία ημέρα, για να ψηφίσουν υποθήκευση της χώρας για τα επόμενα 100 (συγγνώμη 99) χρόνια – με το επιχείρημα τι είναι 99 χρόνια μπροστά στα 400 της Τουρκοκρατίας…..(!).  Ενίοτε χρησιμοποιούνται και δήθεν εθνικές επιτροπές ειδικών, που δεν είναι παρά εγκάθετοι από το σοφό υπουργό, για να προτείνουν νόμους που θα ψηφίσουν οι ανωτέρω άσχετοι. Βαφτίζοντας το κρέας ψάρι και την επιτροπή των κομματικών και προσωπικών φίλων του υπουργού «Επιτροπή εθνικού και κοινωνικού διαλόγου για την Παιδεία». 

Ο Κατσιφάρας, με το «χωρίς τον Ανδρέα δεν θα μας ήξεραν ούτε οι θυρωροί μας», περιέγραψε το μέσο ελέγχου της χώρας από τους φεουδάρχες μας. Όλες οι κυβερνήσεις έκτοτε, δηλαδή όλοι οι πρωθυπουργοί και αρχηγοί των κομμάτων, ακολουθούν κατά γράμμα αυτή τη συμβουλή διαιώνισης της κυριαρχίας τους…

……και μείς οι πολίτες, ακολουθούμε αγεληδόν και χαζοχαρούμενα τη μοίρα μας, με ινστρούκτορες το Λάκη και τον Πέτρο…

 

* Ο Δρ. Νικήτας Χιωτίνης είναι Αρχιτέκτων, Καθηγητής ΤΕΙ, Τμήματος Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού Αντικειμένων