Πώς διαχειρίζεται κανείς ποιητικά το «Σχεδόν» ή μια παρένθεση στην Ποίηση; Είναι παιχνίδι, υπεκφυγή ή αποτύπωση του χαμένου χρόνου;

 

Ο δημιουργός σπεύδει να δώσει τη δική του εξήγηση στις «σημειώσεις» στο τέλος της συλλογής: «Είναι ειλικρινής η παρένθεση∙ δεν είναι παρένθεση, αλλά μια ζεστή αγκαλιά σε αυτά τα μικρά κείμενα που μεγάλωσαν πια και ήρθε η στιγμή να αποχωριστούν τον συγγραφέα τους». Η ειλικρίνεια σπάνια εκφράζει την αλήθεια – τις περισσότερες φορές δεν είναι παρά η πρόθεσή της. Έτσι, τα κείμενα, που στην πλειονότητά τους δεν είναι κείμενα, αλλά πολύ ώριμα και δοκιμασμένα ποιήματα, παρά την πρώτη εμφάνισή τους, μοιάζουν να δεσμεύονται από αυτόν τον πατρικό εναγκαλισμό. Είναι ποιήματα και κείμενα ελεύθερα που έμειναν πιθανόν περιορισμένα πολύ περισσότερο απ’ ό,τι θέλησε ο δημιουργός τους. Είναι, λοιπόν, ποιήματα που άργησαν, αλλά επιτέλους βρήκαν τον δρόμο της ελευθερίας τους και τη δυνατότητα να υπάρξουν. 

 

Σίγουρα έχουμε να κάνουμε με μια πολλαπλώς ενδιαφέρουσα ποιητική συλλογή, υπογεγραμμένη από τον πρωτοεμφανιζόμενο στην ποίηση Βαγγέλη Καλλικάκη (γεννημένο το 1958). 

 

Η συλλογή είναι δομημένη σε οκτώ ενότητες και προκαλεί εντύπωση η πυρετώδης παραγωγή του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου του 2015 σε αριθμό ποιημάτων, καθώς ο Καλλικάκης με ημερολογιακή εμμονή παραθέτει στο τέλος κάθε ποιήματος την ημερομηνία συγγραφής του, σαν αυτή να είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι του ποιήματος, σαν να θέλει να κρύψει, να υπονοήσει ή και να φανερώσει κάτι. Μια δεύτερη ιδιαιτερότητα είναι ότι πολλά ποιήματα φέρουν τον τίτλο τους στο τέλος, σαν να πρόκειται για κατακλείδα ή μια συμπύκνωση, αν όχι μια υπόσχεση συνέχειας – ότι όλα μπορούν να συμβούν ξανά και ξανά, σαν να αρχίζει ένα νέο ποίημα. 

 

Πρόκειται για μια ποίηση αυτοαναφορική, όπου όλα έχουν περάσει αμετάκλητα κι αυτό ακριβώς το στοιχείο του τετελεσμένου γίνεται η αφετηρία του τραγικού, που με τη σειρά του μεταλλάσσεται σε μια μελαγχολική νοσταλγία. Ο ποιητής μοιάζει να γράφει μια σύντομη αυτοβιογραφία – ενός βίου που είναι διχασμένος ανάμεσα στην αμφιθυμία του για την επόμενη μέρα ως μια ακόμα μέρα που θα σπαταληθεί, θυσία του παρελθόντος, και την αγωνία τού προσωπικού του χρόνου. Όλη η συλλογή είναι δομημένη πάνω σ’ αυτήν την προσπάθεια: να χωρέσει όλο τον μικρόκοσμο συμβάντων, γεγονότων, απωλειών. 

 

Ο ποιητής βιογραφεί τις εντυπώσεις του με ακρίβεια, ποιητικότητα, με την περίσσεια του αχρησιμοποίητου ταλέντου του αλλά και με μια διαβρωτική αυτοειρωνεία που κυρίως θέτει τα όρια τού μέσα με τον έξω κόσμο. Ο Καλλικάκης είναι ποιητής εκ γλώσσης και εκ πεποιθήσεως. Το μόνο που χρειαζόταν, ήταν να «εκτεθεί» γραπτώς προκειμένου αυτό να αποδειχθεί όχι μόνο προς θρίαμβό του, αλλά και μέσω των αδυναμιών του. 

Το μόνο που χρειαζόταν, ήταν να παραχωρήσει χώρο και χρόνο στο ταλέντο του κι όχι στη σκηνοθεσία της θεατρικής καθημερινότητας. 

 

Η παρουσία του θανάτου, με τη μορφή του χαμένου πατέρα, των χαμένων φίλων αλλά και ως στοιχείου μιας μόνιμης απειλής, τις συνέπειες της οποίας θα δεχτούμε αργά ή γρήγορα, είναι κυρίαρχη. Το ποιητικό στερέωμα του Καλλικάκη είναι γεμάτο σκιές που ενίοτε ξορκίζονται από νησιωτικές εικόνες φωτός μέσα από τόπους ή πρόσωπα. 

 

Η γλώσσα του, εντυπωσιακά ιστορική στην ευρύτητά της, αφυπνίζει όλη τη διαδρομή του ελληνισμού χαρίζοντας γενναιόδωρα την αίσθηση της συγκινητικής αδιαίρετης συνέχειάς της ώς τις μέρες μας. 

 

Έχοντας ως επίκεντρο της ποίησής του τον σύγχρονο άνθρωπο στην απλή έως απλοϊκή του εκδοχή, από τη μια ενταγμένο μέσα στη νησιωτική γεωγραφία κι από την άλλη μέσα στο θάμβος της καταγωγής του ως απογόνου μιας γλώσσας της ποίησης, της φιλοσοφίας και της επιστήμης, ο Καλλικάκης αντιμετωπίζει τη θνητότητα. Δεξιοτεχνικά είρων, ευφυώς σκοτεινός, αναζητεί το φως σε μια παραδοχή συμβιβασμού, κυνικότητας και συναισθηματισμού…