Η έκθεση «Το σκοτεινό σύννεφο της Ευρώπης: Πώς οι χώρες που καίνε κάρβουνο αρρωσταίνουν τους γείτονές τους» αναλύει τις επιπτώσεις στην υγεία από την ατμοσφαιρική ρύπανση που προκαλούν όλοι οι ατμοηλεκτρικοί σταθμοί (ΑΗΣ) με καύσιμο το κάρβουνο για τους οποίους υπάρχουν δεδομένα, και συγκεκριμένα για 257 από τους 280. 

 

Η ανάλυση αποκαλύπτει ότι το 2013 οι εκπομπές αυτών των σταθμών ήταν υπεύθυνες για παραπάνω από 22.900 πρόωρους θανάτους, δεκάδες χιλιάδες περιπτώσεις ασθενειών, από καρδιαγγειακά νοσήματα έως βρογχίτιδα, και έως 62,3 δισεκατομμύρια ευρώ σε δαπάνες υγείας!

 

 

Στην έκθεση γίνεται ειδική αναφορά και στην Ελλάδα, με τους επιστήμονες να εκτιμούν ότι 1.050 άνθρωποι πεθαίνουν πρόωρα ετησίως εξαιτίας του λιγνίτη ενώ η χώρα μας είναι μία από τις πέντε χώρες που επηρεάζονται περισσότερο από την ατμοσφαιρική ρύπανση, με πρώτη τη Γερμανία με 3.630 πρόωρους θανάτους, και ακολουθούν Ιταλία (1.610), Γαλλία (1.380) και Ουγγαρία (700).

 

Αναφορικά με την Ελλάδα, η έκθεση αποκαλύπτει, επίσης, ότι ο μεγαλύτερος λιγνιτικός ΑΗΣ της Ελλάδας (Αγ. Δημήτριος) είναι από τους πιο ρυπογόνους στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα, βρίσκεται στη 13η θέση σε εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και στη 18η θέση όσον αφορά τις επιπτώσεις του στη δημόσια υγεία εντός και εκτός συνόρων, καθώς εκτιμάται ότι η λειτουργία του είναι υπεύθυνη για 270 πρόωρους θανάτους, 160 περιστατικά βρογχίτιδας, 280 εισαγωγές σε νοσοκομείο, 9.500 κρίσεις άσθματος σε παιδιά και 400 εκατομμύρια ευρώ σε δαπάνες υγείας κάθε χρόνο.

 

Όλοι οι λιγνιτικοί σταθμοί της χώρας είναι υπεύθυνοι για 550 πρόωρους θανάτους τον χρόνο, εκ των οποίων οι 160 στην Ελλάδα και οι υπόλοιποι 390 σε γειτονικές χώρες του εξωτερικού.

 

Όπως σημειώνει το WWF Ελλάς, είναι η πρώτη φορά που καταγράφονται οι επιπτώσεις στην υγεία σε διασυνοριακό επίπεδο, αποδεικνύοντας ότι το ανθρώπινο κόστος του κάρβουνου δεν γνωρίζει σύνορα. Και είναι η πρώτη φορά που αναλύεται η διασυνοριακή επίδραση της επικίνδυνης σκόνης (σωματίδια) που εκπέμπεται από τους ατμοηλεκτρικούς σταθμούς σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 

Να σημειωθεί ότι η νέα μελέτη έρχεται δυο χρόνια μετά την έκθεση επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Στουτγάρδης, οι οποίοι για λογαριασμό της Greenpeace έριξαν φως στις επιπτώσεις των ανθρακικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής στη δημόσια υγεία και συγκεκριμένα στις επιπτώσεις από τους 300 υπάρχοντες μεγάλους ανθρακικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, καθώς επίσης και στον προβλεπόμενο αντίκτυπο των 50 νέων σταθμών που βρίσκονται από τις κυβερνήσεις σε στάδιο κατασκευής ή σχεδιασμού. Όσον αφορά τη χώρα μας, τα ευρήματα της έρευνας με τίτλο «Σιωπηροί Δολοφόνοι» ήταν ότι ο λιγνίτης ευθύνεται για περισσότερους από 1.200 πρόωρους θανάτους και για την επιβάρυνση κάθε νοικοκυριού με 1.000 ευρώ ετησίως.

 

 

Σύμφωνα με την έρευνα των τεσσάρων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, οι πέντε χώρες της Ε.Ε., των οποίων οι ΑΗΣ προκαλούν τη μεγαλύτερη ζημιά σε άλλες χώρες, είναι η Πολωνία («εξάγοντας» 4.690 πρόωρους θανάτους), η Γερμανία (2.490), η Ρουμανία (1.660), η Βουλγαρία (1.390) και η Μεγάλη Βρετανία (1.350).

 

Εκτιμούν, μάλιστα, ότι το κλείσιμο ατμοηλεκτρικών σταθμών θα συνεισφέρει θετικά στην υγεία όχι μόνο των ανθρώπων που ζουν κοντά, αλλά και αυτών που ζουν σε άλλες χώρες: Η σχεδιασμένη απεξάρτηση από το κάρβουνο στη Μεγάλη Βρετανία ώς το 2025 μπορεί να σώσει μέχρι και 2.870 ζωές κάθε χρόνο, εκ των οποίων περισσότερες από 1.300 θα είναι στην ηπειρωτική Ευρώπη. Αν η Γερμανία αποφασίσει να απεξαρτηθεί από τον λιγνίτη και τον λιθάνθρακα, τότε θα αποφευχθούν περισσότεροι από 1.860 πρόωροι θάνατοι εσωτερικά και σχεδόν 2.500 στο εξωτερικό κάθε χρόνο.

 

Όπως σημειώνει ο Νίκος Μάντζαρης, υπεύθυνος του τομέα Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής στο WWF Ελλάς, «είναι επιτακτική ανάγκη να σχεδιάσουμε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο τη μετάβαση στη μεταλιγνιτική περίοδο με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης για τις περιοχές που δεκαετίες τώρα καίγονται για να ηλεκτροδοτούμαστε όλοι εμείς», ενώ επισήμανε ότι οι σημερινοί ρυθμοί απόσυρσης των ατμοηλεκτρικών σταθμών στην Ε.Ε. είναι πολύ χαμηλότεροι από αυτούς που απαιτούνται για να μπει η Ευρώπη σε τροχιά περιορισμού της ανόδου της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου, όπως ορίζει η ιστορική συμφωνία για το κλίμα που επετεύχθη στο Παρίσι.

Για μοναδική ευκαιρία προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα της ατμόσφαιρας και να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή μέσα από τη μείωση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένου και του κάρβουνου, έκανε λόγο με αφορμή τα ευρήματα της έκθεσης ο Roberto Bertollini, επικεφαλής επιστήμονας και εκπρόσωπος του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράλληλα έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου επισημαίνοντας ότι η κλιματική αλλαγή είναι η μεγαλύτερη απειλή του αιώνα για τη δημόσια υγεία.