Η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, υπόσχεται ότι θα είναι ένα από τα πιο περίπλοκα και μπερδεμένα διαζύγια στην ιστορία, γράφει ο Simon Nixon στη Wall Street Journal τονίζοντας ότι το ξήλωμα της 43χρονης σχέσης απαιτεί επίπονες αποφάσεις που αφορούν σχεδόν κάθε πτυχή της κοινωνικής ζωής στη Βρετανία.

 

Η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, υπόσχεται ότι θα είναι ένα από τα πιο περίπλοκα και μπερδεμένα διαζύγια στην ιστορία, γράφει ο Simon Nixon στη Wall Street Journal τονίζοντας ότι το ξήλωμα της 43χρονης σχέσης απαιτεί επίπονες αποφάσεις που αφορούν σχεδόν κάθε πτυχή της κοινωνικής ζωής στη Βρετανία.

Όσο εξελίσσονται τα γεγονότα και οι δύο πλευρές λένε ότι είναι αποφασισμένες να διατηρήσουν τις διαπραγματεύσεις σε ένα φιλικό επίπεδο τουλάχιστον για να περιορίσουν την αναστάτωση στο επικερδές εμπόριο ανάμεσα στις δύο πλευρές. Αλλά μπορεί, διερωτάται ο Nixon, η Βρετανία και η ΕΕ να αποφύγουν τη μοίρα των διαζυγίων, υπάρχουν τρεις λόγοι συμπληρώνει, που εντείνουν την ανησυχία ότι οι διαπραγματεύσεις μπορεί να γίνουν μοχθηρές.

Η πρώτη ανησυχία είναι ο διαφορετικός διάλογος που λαμβάνει χώρα στη Βρετανία και την Ευρώπη για τη διαδικασία και τον χρόνο του Brexit. Στη Βρετανία υπάρχει μία αυξανόμενη συναίνεση στο γεγονός ότι αυτή τη στιγμή κανείς δεν διαθέτει ένα αξιόπιστο σχέδιο εξόδου και επίσης ότι η κυβέρνηση πρέπει να καθυστερήσει την ενεργοποίηση του άρθρου 50 της συνθήκης της Λισαβόνας για την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ, μέχρι τουλάχιστον τις αρχές του 2017. Αυτό ισοδυναμεί με καμπανάκι κινδύνου για πολλές ευρωπαϊκές χώρες που υποστηρίζουν ότι η ενεργοποίηση του άρθρου 50 πρέπει να γίνει το συντομότερο.

Επίσης το αίτημα των Ευρωπαϊκών χωρών για ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με τη Βρετανία, αντανακλά και την ανάγκη να έχουν τελειώσει με το Βρετανικό ερώτημα πριν από τη διαπραγμάτευση του Ευρωπαϊκού προϋπολογισμού το 2018 και τις Ευρωπαϊκές εκλογές το 2019. Κάποιες χώρες της Ευρώπης θεωρούν επίσης ότι η ολοκλήρωση του διαζυγίου με τη Βρετανία είναι βασική προϋπόθεση για να περιοριστεί το ενδεχόμενο πολιτικής μετάδοσης και υποστηρίζουν ότι το οικονομικό κόστος για τη Βρετανία θα αποθαρρύνει περαιτέρω λαϊκίστικες εξεγέρσεις στην Ευρώπη.

Η αλήθεια είναι γράφει ο Simon Nixon, ότι η Ευρώπη δεν έχει τυπικά τη δύναμη να πιέσει τη Βρετανία να ενεργοποιήσει το άρθρο 50. Αλλά τα κράτη μέλη μπορούν να ασκήσουν πολιτική πίεση, συμπεριλαμβανομένης και της άρνησης να προχωρήσουν σε επίσημες συζητήσεις με τη Βρετανία πριν ξεκινήσει η διαδικασία εξόδου.

Μία δεύτερη πηγή ανησυχίας ότι οι διαπραγματεύσεις δεν θα είναι φιλικές, είναι το γεγονός ότι υπάρχει απόσταση σε αυτό που ζητάει η Βρετανία και σε αυτό που είναι διατεθειμένη να προσφέρει η ΕΕ. Οι πιθανότητες να καταφέρει η Βρετανία να πετύχει μία σχέση όπως αυτή της Νορβηγίας, δηλαδή με την πλήρη συμμετοχή στην οικονομική αγορά, περιορίζονται από τη στιγμή που θα απαιτηθεί από τη Βρετανία να δεχθεί την ελεύθερη μετακίνηση και την εργασία των πολιτών της ΕΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο, την συμμετοχή της χώρας στον Ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και την αποδοχή της δικαιοδοσίας των Ευρωπαϊκών δικαστηρίων, όλα αυτά τα ζητήματα δηλαδή για τα οποία οι Βρετανοί ψήφισαν «όχι» στο δημοψήφισμα.

Οι οπαδοί του Brexit θέλουν να συμμετέχουν στην κοινή αγορά και τα προϊόντα τους να μην έχουν δασμούς, αλλά μία τέτοια συμφωνία δεν θα είναι εύκολο να επιτευχθεί. Είναι αλήθεια ότι κάποιες Ευρωπαϊκές χώρες δεν θα είχαν αντίρρηση σε κάτι τέτοιο και θα δείξουν ευελιξία για να προστατεύσουν το δικό τους εμπόριο με τη Βρετανία. Αυτές οι χώρες επιδιώκουν οι διαπραγματεύσεις να γίνουν στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και όχι της Κομισιόν που είναι πιθανό να δείξει μεγαλύτερο ζήλο στην προάσπιση των αρχών της ελεύθερης κοινής οικονομικής Ευρωπαϊκής αγοράς.

Αλλά τα μέλη της ΕΕ είναι ιδιαίτερα  δύσκολο να συμφωνήσουν σε κοινές θέσεις για οτιδήποτε και όλες οι χώρες έχουν συμφέροντα να αμυνθούν κατά μιας συμφωνίας με τη Βρετανία που δεν θα δεσμεύεται από κοινές υποχρεώσεις σε τομείς όπως η φορολογία και οι κανόνες. Κάποιες χώρες κοιτούν για ευκαιρίες να κερδίσουν κάποια συγκριτικά πλεονεκτήματα στη σχέση με τη Βρετανία. Αλλά μόνο η κομισιόν έχει τους ειδικούς και τις πηγές για να καταρτίσει και να προχωρήσει σε μία εμπορική συμφωνία με την Βρετανία.

Αλλά ακόμη κι αν επέλθει συμφωνία η ΕΕ θα δυσκολευτεί να την επικυρώσει. Η απόφαση για ελεύθερο εμπόριο με τον Καναδά πήρε 7 χρόνια για να ολοκληρωθεί και τώρα αναμένεται η έγκρισή της από τα 27 εθνικά κοινοβούλια των κρατών μελών. Το ρίσκο η Βρετανία να οδηγηθεί σε μία σκληρή έξοδο σημαίνει ότι δεν θα υπάρχει καμία εμπορική συναλλαγή με τη Βρετανία τουλάχιστον για δύο χρόνια. Αυτό οδηγεί στην τρίτη αιτία έντασης, στο χάσμα δηλαδή που θα υπάρξει ανάμεσα στις προσδοκίες πολλών από αυτούς που υποστήριξαν το Brexit και του τι πρόκειται να συμβεί εάν οι περισσότερες οικονομικές προβλέψεις για την επιβράδυνση της βρετανικής οικονομίας βγουν αληθινές.

Κάποιοι από τους υποστηρικτές της παραμονής, ευελπιστούν ότι οι Βρετανοί που στήριξαν το Brexit θα το μετανιώσουν και θα ανοίξει ο δρόμος για ένα νέο δημοψήφισμα. Αλλά τα στοιχεία των προηγούμενων δύο εβδομάδων, όπου η λίρα κατρακύλησε, όπως επίσης και η εμπιστοσύνη των καταναλωτών δείχνουν το αντίθετο. Οι οπαδοί του Brexit κατηγορούν τον Κάμερον, τον υπουργό Οικονομικών και την Τράπεζα της Αγγλίας ότι δεν είχαν σχέδιο και ευθύνονται για την επιβράδυνση της οικονομίας. Η Βρετανική κυβέρνηση από την πλευρά έχει μακρά παράδοση στο να κατηγορεί τις Βρυξέλλες και δεν αναμένεται αλλαγή στη στάση της κατά την περίοδο των διαπραγματεύσεων του διαζυγίου.

Είναι απαραίτητο για τον φιλικό διακανονισμό να επικρατήσει η ψυχραιμία, καταλήγει ο Simon Nixon, αλλά αυτό μπορεί να είναι κάτι υπερβολικά αισιόδοξο.

 

Επιμέλεια: Κυριάκος Αργυρόπουλος