Το δημοψήφισμα θα γίνει και θα σημαίνει το τέλος της με­ταπολίτευσης και την αρχή ενός νέου πολιτικού κύκλου, επισημαίνει στο «Π» ανώτερο κυβερνητικό στέλεχος, θυμίζοντας ότι και η μεταπολίτευση ξεκίνησε με δημοψή­φισμα.

Το δημοψήφισμα θα γίνει και θα σημαίνει το τέλος της με­ταπολίτευσης και την αρχή ενός νέου πολιτικού κύκλου, επισημαίνει στο «Π» ανώτερο κυβερνητικό στέλεχος, θυμίζοντας ότι και η μεταπολίτευση ξεκίνησε με δημοψή­φισμα. Όπως επισημαίνουν κυβερνη­τικά στελέχη με έκδηλη αγωνία, αν η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν πέσει μέ­σα στο επόμενο τρίμηνο, στις αρχές του φθινοπώρου ο πρωθυπουργός έχει μια πολύ φιλόδοξη ατζέντα προκειμένου να αλλάξει άρδην το πολιτι­κό σκηνικό.

Ο Γ. Παπανδρέου, όπως υπαινίχθη­κε και στο Υπουργικό Συμβούλιο, δεν επιθυμεί ένα δημοψήφισμα που θα σχετίζεται με την οικονομική κρίση και τις δανειακές συμβάσεις της χώ­ρας, ούτε τη θεμελιακή απόφαση της παραμονής στο ευρώ, αλλά θα αφορά τη θεσμική συγκρότηση της χώρας και την αλλαγή της δομής του πολιτικού σκηνικού.

Οι «αγανακτισμένοι» στις πλατεί­ες όλης της χώρας, σύμφωνα με την ανάλυση του πρωθυπουργού, δεν βρί­σκονται μόνο για τα οικονομικά προβλήματα και τις περικοπές, αλλά κυρί­ως λόγω της πολιτικής σήψης και της πλήρους έλλειψης προοπτικής και ελ­πίδας. Ο Παπανδρέου επιχειρεί λοιπόν να κάνει ένα άλμα στο μέλλον και να εξωραΐσει τη συντριπτική αμφισβήτη­ση στο πρόσωπο του, εμφανιζόμενος ως συνολικός μεταρρυθμιστής του πο­λιτικού συστήματος.

Ο Παπανδρέου, παρ’ ότι δεν έχει καταλήξει, θέλει η επόμενη Βουλή να είναι συντακτική, ώστε να γίνουν ευ­ρείες αλλαγές και ανατροπές στο Σύνταγμα της χώρας. Στο δημοψήφισμα μπορεί να κλιθεί ο ελληνικός λαός να επικυρώσει ή να απορρίψει μια σειρά προτάσεων και όχι να πει ένα «ναι» ή ένα «όχι» σε ένα και μόνο θέμα.

Ανάμεσα στις σκέψεις και τις προ­τάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι είναι:

♦ Η περικοπή του αριθμού των βου­λευτών σε 200 ή 230 (στα πρότυπα της Πορτογαλίας).

♦ Η κατάτμηση της χώρας σε πολύ μικρές περιφέρειες και οι μισοί βουλευτές να προκύπτουν από λίστα επι­κρατείας που θα καταρτίζεται με προκριματικές εκλογές μέσα στα κόμματα (στα γερμανικά πρότυπα).

♦ Να επανεξεταστούν οι αρμοδιότη­τες του Προέδρου της Δημοκρατίας και να αναβαθμιστεί ο ρόλος του με τη δυνατότητα αναπομπής νομοσχε­δίων ή προκήρυξης δημοψηφισμά­των σε μείζονα θέματα, όπως και να αποσυνδεθεί η εκλογή του από τη δι­άλυση της Βουλής και την προκήρυξη εκλογών.

♦ Να κλείσει ο δρόμος της «εύκολης» και πρωθυπουργικής επιλογής σε προσφυγή σε εκλογές ανά πάσα στιγμή.

♦ Ερώτημα για την ασυλία βουλευτών και υπουργών και αν πρέ­πει να διατηρηθεί ή όχι.

Επίσης έχει κατατεθεί μια σειρά προτάσεων, όπως η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων ή όχι, η ίδρυ­ση και στη χώρα μας ιδιωτικών πανεπιστημίων, η αλλαγή στον τρόπο προ­στασίας των δασών με πιο ευέλικτες μορφές στα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Ο πρωθυπουργός που έχει μελε­τήσει την κουλτούρα της διακυβέρνησης μέσω δημοψηφισμάτων, όπως γίνεται στην Ελβετία ή στις σκανδι­ναβικές χώρες, θα προτείνει και στα άλλα κόμματα να γίνει μια διακομμα­τική επιτροπή που θα καταθέσει προ­τάσεις και θα επεξεργαστεί τη λίστα των ερωτημάτων που θα τεθεί στον ελληνικό λαό. Άλλωστε ο Α. Σαμαράς έχει πει κατά καιρούς – και το επανέ­λαβε στο Ζάππειο 2 – ότι επιθυμεί η επόμενη Βουλή να είναι αναθεωρητι­κή, ενώ και στην κυβέρνηση πιστεύ­ουν ότι δεν πρόκειται να αντιταχθεί γενικά στην πρόταση για συντακτική συνέλευση, αφού διαφορετικά θα φαίνεται σαν να μη θέλει η χώρα να κάνει το επόμενο βήμα. Η αναφο­ρά του πρω­θυπουργού στο κρίσιμο άτυπο Υπουργικό Συμβού­λιο μόνο τυχαία δεν ήταν. Προχτές ο  κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιώργος Πεταλωτής επανήλθε στο θέμα λέγοντας χαρακτη­ριστικά:

«Ο πρωθυπουργός και στο παρελθόν έχει μιλήσει για δημοψηφίσματα, για τον θεσμό των δημοψηφισμάτων. Αυ­τή είναι γνωστή και πάγια άποψή του. Όμως, από εκεί και πέρα, σε μία εποχή όπου πραγματικά χρειάζονται και απαι­τούνται μεγάλες συναινέσεις – και η μεγαλύτερη συναίνεση, εννοείται, ποια άλλη θα μπορούσε να είναι από ένα δη­μοψήφισμα απευθείας από τον ελληνι­κό λαό -, εάν όντως τεθούν ζητήματα μεγάλης σημασίας, εννοείται ότι ο θεσμός του δημοψηφίσματος είναι αυτός που μπορεί να συμβάλει ακριβώς στην επίτευξη της μεγαλύτερης συναίνεσης, που είναι η συναίνεση του ελληνικού λαού».

Ο Πεταλωτής περιέγραψε μάλιστα και τη διαδικασία λέγοντας ότι τα ζη­τήματα και τα αιτήματα αυτά – εννοεί­ται – θα εξειδικευθούν: «Θα αφορούν μεγάλες αλλαγές, οι οποίες θα πρέπει να γίνουν στο πολιτικό σύστημα, θα εξειδικευθούν και θα προσδιοριστούν επαρκώς και επακριβώς, εάν τεθεί ένα τέτοιο ζήτημα» είπε χαρακτηριστικά.

Μάλιστα μ’ έναν τρόπο συνέδεσε τη διαδικασία αυτή και με τον εκλογικό νόμο, λέγοντας ότι είναι έτοιμος, αλλά θα υπάρξει διαδικασία να υπάρχει σύνθεση απόψεων, «μια πολύ μεγάλη συ­ζήτηση», όπως τόνισε.

Κλείνοντας την ενημέρωσή του προ­χτές θύμισε με νόημα ότι «ο πρωθυπουργός χθες μίλησε για “θέσμιση” ξανά της Ελληνικής Δημοκρατίας και, φυσικά, όχι για κατάλυσή της, όπως προσπαθούν κάποιοι να επιδιώξουν. Που σημαίνει ότι το πολιτικό σύστη­μα, έτσι όπως το γνωρίζουμε, έχει πολ­λά περιθώρια για να αλλάξει βελτιωτι­κά. Αλλά πρέπει να γίνει και μια πολύ μεγάλη συζήτηση με τη λήψη πολλών αποφάσεων».

Και ο ίδιος ο Παπανδρέου μιλώντας στο Υπουργικό Συμβούλιο έκανε λόγο για αλλαγή του ευρύτερου πολιτικού συστήματος και αλλαγή στο κράτος, αλλαγή στο οικονομικό και παραγω­γικό μοντέλο της χώρας, και όλα αυ­τά κάτω από την ομπρέλα ενός γνήσι­ου πατριωτισμού. Το θέμα όμως είναι αν ο σχεδιασμός θα γίνει πράξη και αν αυτή η κυβέρνηση δείξει πολιτική αντοχή, κάτι που πολλοί θεωρούν… χλομό.