Θα γίνεις Γουτεμβέργιος και θα εκδίδεσαι ολομόναχος

Θα γίνεις Γουτεμβέργιος και θα εκδίδεσαι ολομόναχος

Αύριο θα σε εκδίδουν άλλοι δίχως να ρωτάνε πολλά. Μεθαύριο θα βγάζεις ο ίδιος το βιβλίο σου – και ο σώζων ψηφιακόν εαυτόν σωθήτω

Ήρθε και στην Ελλάδα η διαδικασία της έκδοσης ενός βιβλίου κατά παραγγελία, χωρίς η εκδότρια εταιρεία να γυρεύει πολλά πολλά, χωρίς να διαθέτει το μεράκι του μικρού παραδοσιακού εκδότη-βιβλιοπώλη ή το επιχειρηματικό σχέδιο (business plan), την πανελλήνια δικτύωση και τον προϋπολογισμό του μεγάλου εκδοτικού οίκου. Η λογική είναι απλή: οποιοσδήποτε συγγραφέας μπορεί να δει το πόνημά του τυπωμένο, φτάνει το περιεχόμενο να μην αντίκειται στη νομοθεσία, να το εγκρίνει μία μάλλον ανεκτική Επιτροπή Ανάγνωσης και ο ίδιος να χώσει ελαφρώς το χέρι στην τσέπη καταβάλλοντας ένα ποσό (γύρω στα 450 ευρώ) ως συμμετοχή στα έξοδα. Βέβαια, όποιος ονειρεύεται να δει χιλιάδες αντίτυπα διασκορπισμένα στις προθήκες και του πιο ταπεινού βιβλιοχαρτοπωλείου στην Άμφισσα, την Ιεράπετρα ή την Αλεξανδρούπολη, θα προσγειωθεί απότομα. Ελάχιστα αντίτυπα θα πάρουν σάρκα και οστά. Η εκτύπωση θα γίνεται ανάλογα με τη ζήτηση (print on demand) και ο διάλογος θα έχει ως εξής: «Έχετε το βιβλίο του τάδε;». «Μάλιστα. Θέλετε να σας το τυπώσουμε;». Και η παραλαβή θα είναι λιγάκι αργή: σε ένα μήνα από την παραγγελία, εφόσον δεν προτιμήσει ο αγοραστής να το αποκτήσει σε ψηφιακή μορφή «κατεβάζοντάς» το άμεσα από το Διαδίκτυο, πληρώνοντας με την πιστωτική του κάρτα φυσικά. Η πρώτη διδάξασα γαλλική εταιρεία Publicbooks μόλις έφερε στην Ελλάδα αυτή τη γρήγορη και ευέλικτη διαδικασία, σε συνεργασία με γνωστή αλυσίδα βιβλιοπωλείων. Όλες οι βιβλιογραφικές εργασίες εκτελούνται. Από πανεπιστημιακά συγγράμματα και περιθωριακή ποίηση μέχρι απομνημονεύματα, ταξιδιωτικές εντυπώσεις και βαριά μυθιστορήματα. Καταργούνται οι τεράστιες αποθήκες, τα «καλάθια» για το ξεπούλημα ή η άκαρδη πολτοποίηση για όσα έργα δεν ήταν «γραφτό τους» να συναντήσουν το αναγνωστικό κοινό. Γιατί όχι; Η ουσία παραμένει στην ανάπτυξη της πανάρχαιας και λυτρωτικής διαδικασίας της ανάγνωσης. Το ότι αυτό γίνεται σε ψημένες πλάκες από πηλό, σε ειλητάρια από πάπυρο, σε χαρτί χειρόγραφο ή χαρτί τυπωμένο, μικρή σημασία έχει. Το να έχεις κάτι να πεις και το να έχεις κάτι να διαβάσεις, αυτά μόνο μετράνε. Εξάλλου διαδικασίες τύπου Publibook είναι «απλώς» το επόμενο βήμα. Γιατί θα υπάρξει και το μεθεπόμενο: η διαδικτυακή αυτοέκδοση. Θα γίνεις Γουτεμβέργιος και θα εκδίδεσαι ολομόναχος στο Ίντερνετ. Μεθαύριο θα βγάζει ο καθένας το βιβλίο του – και ο σώζων ψηφιακόν εαυτόν σωθήτω. Αφήστε που αυτό το «μεθαύριο» είναι ήδη εδώ. Αρκετοί ήδη γράφουν και διακινούν τα βιβλία τους σαν οιονεί σημειώματα σε μπουκάλια ριγμένα στο πέλαγος του παγκόσμιου ιστού και εισπράττουν άμεσα τις αντιδράσεις των αναγνωστών. Εμπρός στο δρόμο που χάραξαν οι μπλόγκερς. «Και το κέρδος;» θα αναρωτηθεί εύλογα κανείς. Από την πλευρά των εκδοτικών οίκων, αφενός το χαρτί ακόμα καλά κρατεί: η Biblionet, η βάση δεδομένων του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, η οποία πλέον περιλαμβάνει και τις ακουστικές εκδόσεις (audio-books) και τις ηλεκτρονικές (e-books), έχει μία λίστα νέων εκδόσεων η οποία κοντεύει να σπάσει το φράγμα των 10.000 τίτλων το χρόνο! Μόνο το 2008 κυκλοφόρησαν, λέει, 415 νέα μυθιστορήματα ελλήνων λογοτεχνών. Και από την πλευρά των συγγραφέων; Το πιο πιθανό είναι ότι θα πληγούν οι δημοφιλέστεροι με τους ευπώλητους τίτλους («μπεστσελερίστες» – τι λέξη κι αυτή). Όμως, πόσοι πνευματικοί εργάτες έβγαλαν χοντρά λεφτά από τα βιβλία τους; Πόσοι βιοπορίζονται μόνον από τα συγγραφικά δικαιώματα; Στην πραγματικότητα ελάχιστοι. Οικονομικά ισχύει το «τι είχαν, τι έχασαν». Για τη διακίνηση του έργου τους όμως ισχύει το ότι ήδη έχει ανοίξει μία νέα λεωφόρος επικοινωνίας, ένα απέραντο πεδίο ενδεχόμενης συνάντησης με το κοινό. Ακόμη και για εκδόσεις μη λογοτεχνικές, όπως συγγράμματα θεωρητικών και θετικών επιστημών, βιογραφίες και αυτοβιογραφίες, δοκίμια, βιβλία για τις τέχνες, παιδικά βιβλία, εκπαιδευτικά βοηθήματα κ.λπ. Κάθε συγγραφέας θα σκαρώνει στο σπίτι του, στον υπολογιστή του, το έργο του. Θα το εικονογραφεί, θα το σελιδοποιεί και θα το περιποιείται όπως γουστάρει. Μετά, θα κάνει ένα τελευταίο «κλικ» και θα το εκτοξεύει στο κυβερνοδιάστημα. Καλή τύχη…

Γιώργος Ι. Αλλαμανής [[email protected]]