Στερεοφωνικά την άκουσε το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης την απόφαση του Eurogroup να δοθεί στη χώρα μας υπο-δόση 1,1 δισ. ευρώ, αντί για τα 2,8 δισ. ευρώ.

Αποφασίστηκε, λοιπόν, το σπάσιμό της σε δυο τμήματα: στα 1,1 δισ. που συνδέθηκαν με τα 15 προαπαιτούμενα και στα 1,7 δισ. που συνδέονται με την εξόφληση συγκεκριμένου ποσού ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου σε ιδιώτες, δηλαδή χρήματα που θα κυκλοφορήσουν στην αγορά, η οποία βρίσκεται σε μεγάλη δυσπραγία.

Βέβαια εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι το θέμα αυτό έπρεπε να το είχε διευθετήσει η κυβέρνηση και όφειλε και να έχει ήδη καταβάλει στους προμηθευτές του Δημοσίου το ποσό (1,1 δισ. ευρώ) που αντιστοιχούσε από την πρώτη δόση (7,5 δισ. ευρώ συνολικά) η οποία έχει εκταμιευτεί στις αρχές Ιουλίου.

 

Το μόνο που αρκείται να πει η ελληνική πλευρά τώρα είναι ότι δεν ήταν σε θέση να παρουσιάσει την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου, η οποία θα πιστοποιεί πότε και πού ακριβώς καταβλήθηκαν τα ποσά που είχαν προβλεφθεί, ειδικά για τον μήνα Σεπτέμβριο.

Πηγές του οικονομικού επιτελείου έλεγαν ότι η δυσκολία οφείλεται στο ότι το μεν κράτος έχει ήδη χορηγήσει τα ποσά στους φορείς που είναι αρμόδιοι για τις πληρωμές προς του ιδιώτες (π.χ. ΕΟΠΥΥ), αλλά η εξόφληση προς τους τελικούς αποδέκτες είτε δεν έχει πραγματοποιηθεί είτε δεν έχει διεκπεραιωθεί λογιστικά.

 

Η εξέλιξη αυτή, όπως και να έχει, δεν βοηθά καθόλου τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, ο οποίος εμφανίζεται ότι δεν μπορεί να κλείσει ζητήματα που έπρεπε να έχουν διευθετηθεί προ μηνών, την ώρα που θέλει να ολοκληρώσει το ταχύτερο τη δεύτερη αξιολόγηση για να ανοίξει το θέμα του χρέους μέχρι το τέλος του χρόνου.

 

Δηλαδή, εάν η δεύτερη αξιολόγηση δεν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου, τότε δεν θα υπάρχει και πολιτική και νομική βάση για να ξεκινήσουν οι συζητήσεις για το χρέος, αφού το ορόσημο για αυτές είναι το τέλος του 2016, σύμφωνα με την απόφαση του Eurogroup του περασμένου Μαΐου, την οποία επικαλείται η κυβέρνηση.

Αντιθέτως, ενισχύεται ο χερ Σόιμπλε, ο οποίος τελικά νίκησε στα σημεία στην επί σχεδόν πέντε μέρες δημόσια αντιπαράθεσή του με την ηγεσία του ΔΝΤ για το ελληνικό ζήτημα. Άλλωστε το σπάσιμο αυτής της υποδόσης, όπως και όσων ακολουθήσουν, έχει προαναγγελθεί από την απόφαση του Eurogroup του περασμένου Μαΐου. 

 

Απλώς ο άνθρωπος δηλώνει για μια ακόμη φορά ότι ελέγχει μέχρι τελευταίου ευρώ τις εκταμιεύσεις από τον δανεισμό: τα χρήματα θα πηγαίνουν είτε στην εξόφληση του χρέους, δηλαδή των ίδιων, είτε στην εξόφληση των οφειλών του Δημοσίου. Σε κάθε περίπτωση, τίποτα δεν θα περνά από τον κρατικό προϋπολογισμό, έστω και για λίγο.

 

Επίσης αποσαφήνισε ότι έχει επιπλέον κίνητρα να κάνει διασταλτική ερμηνεία των κανόνων του για συμμετοχή του στο τρίτο μνημόνιο ως δανειστής. Με δυο στελέχη της άμεσης ή έμμεσης επιρροής του στο Υπερταμείο αποκρατικοποιήσεων, η ηγεσία του ΔΝΤ μπορεί να υποστηρίξει στο διοικητικό συμβούλιό του ότι πληρούνται εν μέρει οι νέοι κανόνες έκτακτου δανεισμού που ισχύουν από φέτος. Δηλαδή, ότι «για χώρες που το χρέος τους εκτιμάται βιώσιμο, αλλά όχι με μεγάλη πιθανότητα, το ΔΝΤ μπορεί να χορηγήσει έκτακτη πρόσβαση σε χρηματοδότηση χωρίς εκ των προτέρων μείωση του χρέους, για όσο διάστημα το κράτος-μέλος λαμβάνει επίσης χρηματοδότηση από άλλους πιστωτές (επίσημους ή ιδιώτες), αλλά εφόσον η χρηματοδότηση συμβάλλει στη βελτίωση των προοπτικών βιωσιμότητας του χρέους του μέλους και παρέχει επαρκείς εγγυήσεις για τους πόρους του ΔΝΤ».

 

Ωστόσο, είναι εξαιρετικά απίθανο αυτή η επιλεκτική ανάγνωση και ερμηνεία των κανόνων του ΔΝΤ από τη γερμανική ηγεσία να πείσει την ηγεσία του Ταμείου να μπει αβασάνιστα στο τρίτο μνημόνιο. Μπορεί το Υπερταμείο ιδιωτικοποιήσεων και τα περιουσιακά στοιχεία που διαθέτει να φτάνουν και να περισσεύουν ως εγγυήσεις για το μικρό ποσό με το οποίο καλείται να μπει το ΔΝΤ στον δανεισμό – όχι παραπάνω από 15-16 δισ., σύμφωνα με δημόσια παραδοχή της Λαγκάρντ –, αλλά το πρόβλημα του ΔΝΤ δεν είναι τόσο τα χρήματα.

 

Είναι κυρίως η διεθνής αξιοπιστία του – καταρρακωμένη πολλαπλώς στην περίπτωση της Ελλάδας, οσονούπω και στην περίπτωση της Πορτογαλίας, αν επιβεβαιωθεί ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία η εξώθησή της προς ένα δεύτερο μνημόνιο. Γι’ αυτό και η ηγεσία του ΔΝΤ θέτει ως απόλυτη προτεραιότητα την προκαταβολική μετάθεση της πολιτικής ευθύνης ενός ακόμη αποτυχημένου ελληνικού μνημονίου στην ηγεσία της Γερμανίας και της ευρωζώνης, συμπυκνωμένη στο blame game για τη βιωσιμότητα του χρέους και των υψηλών πλεονασμάτων.

 

Με λίγα λόγια αυτό που είναι σαφές στην ελληνική κυβέρνηση είναι ότι η γερμανική πλευρά ποντάρει σε καθυστέρηση της δεύτερης αξιολόγησης, ώστε να προκαλέσει αναβολή και των αποφάσεων για το χρέος στη συνεδρίαση του Eurogroup, στις 7 Δεκεμβρίου, ελπίζοντας σε ένα «στραβοπάτημα» της Αθήνας, που θα επιτρέψει στον Σόιμπλε να ζητήσει την αναβολή των αποφάσεων για το χρέος ώς το τέλος του τρίτου προγράμματος, με το επιχείρημα ότι θα πρέπει, πριν παραχωρηθεί στην Ελλάδα η αναδιάρθρωση, να έχει επιβεβαιωθεί η ορθή εφαρμογή του μνημονίου.

 

Αν αυτό το σχέδιο τελικά δεν του βγει, τότε δεν θα διστάσει να σταματήσει τις απαιτήσεις ΔΝΤ και ελληνικής κυβέρνησης για μια σημαντική ελάφρυνση του χρέους, να επαναφέρει στο τραπέζι των συζητήσεων την άποψη ότι, αν η Ελλάδα χρειάζεται μια μεγάλη ελάφρυνση χρέους, επειδή δεν μπορεί να είναι συνεπής με τον μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό στόχο για πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, μπορεί να την έχει, εφόσον συμφωνήσει να αποχωρήσει από την ευρωζώνη!

Και κάπως έτσι θα αναγκάσει την ελληνική κυβέρνηση να υποχωρήσει από τα αιτήματά της για χαλάρωση της λιτότητας και να αποδεχθεί ότι θα παραμείνει δεσμευμένη να εκπληρώσει τον υπερβολικά φιλόδοξο στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%, με μια οριακή ενδεχομένως προσαρμογή, που δεν θα απαιτήσει σοβαρά μέτρα για το χρέος.

 

Εάν η ελληνική κυβέρνηση, υπό το βάρος των διλημμάτων για το Grexit, κάνει αυτήν την υποχώρηση, ο Σόιμπλε θα μπορέσει να πιέσει το ΔΝΤ να παραμείνει στο ελληνικό πρόγραμμα, επιβάλλοντας στην Ελλάδα τη λήψη όλων των πρόσθετων μέτρων που το Ταμείο θεωρεί απαραίτητα για να επιτευχθούν πλεονάσματα πάνω από 1,5% (ο Π. Τόμσεν ήδη προσδιόρισε τα μέτρα, τονίζοντας ότι χρειάζεται νέα μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης και αλλαγή του αφορολόγητου ορίου για τον φόρο εισοδήματος).

 

Στην πραγματικότητα, όλοι αυτοί οι ελιγμοί αποφυγής της ελάφρυνσης χρέους από τον Β. Σόιμπλε υπαγορεύονται από τον φόβο ότι η γερμανική κυβέρνηση θα βρεθεί σε αδιέξοδο, εάν εγκαταλείψει το πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας στο ΔΝΤ.

Το σκεπτικό αυτό αναλύει η «Bild», επισημαίνοντας ότι «το γεγονός ότι το ΔΝΤ απειλεί να εγκαταλείψει το κλαμπ των δανειστών φέρνει τη γερμανική κυβέρνηση σε πολύ δύσκολη θέση. Διότι το Κοινοβούλιο είχε θέσει ως όρο τη συμμετοχή των αυστηρών ελεγκτών του ΔΝΤ προκειμένου να συμφωνήσει στο τρέχον πακέτο στήριξης, αφού υπάρχει έντονη δυσπιστία απέναντι στην Κομισιόν, η οποία τηρεί πιο ενδοτική στάση. Εάν το ΔΝΤ δεν συμμετέχει πλέον οικονομικά, θα είναι σχεδόν ανέφικτο για τον μεγάλο συνασπισμό να πείσει τους Γερμανούς πολίτες ότι η Ελλάδα δεν είναι ένα τεράστιο βαρέλι χωρίς πάτο».

 

Είναι ενδιαφέρον ότι το άρθρο αυτό έχει τον τίτλο: «Κούρεμα χρέους και μετά αντίο!». Και καταλήγει στο σενάριο του Grexit, σε περίπτωση αποχώρησης του ΔΝΤ: «Στην καλύτερη περίπτωση η αποχώρηση του ΔΝΤ θα μπορούσε να αποτελέσει την αρχή για μια ειλικρινή συζήτηση σχετικά με ένα γενναιόδωρο κούρεμα χρέους για την Ελλάδα – με παράλληλη αποχώρησή της από τη νομισματική ένωση».