Η δημοκρατία στην Ουγγαρία βρίσκεται σε θανάσιμο κίνδυνο, αν επιβιώσει θα καθορίσει το μέλλον της διχασμένης Ευρώπης, γράφει σε άρθρο του ο Guardian. Αυτή την εβδομάδα η μεγαλύτερη εφημερίδα της αντιπολίτευσης έκλεισε μετά από έξι δεκαετίες ύπαρξης. Το ψηφιακό της αρχείο εξαφανίστηκε από το διαδίκτυο, οι εργαζόμενοι απολύθηκαν και τους απαγορεύθηκε η πρόσβαση στα emails τους.

Δημόσια παρουσιάστηκε ως εμπορική απόφαση, στην Ουγγαρία όπου αυξάνεται η κοινωνική καταπίεση υπάρχει ένας διαδεδομένος κυνισμός απέναντι σε τέτοιους ισχυρισμούς. Αλλά εδώ υπήρχε μία εφημερίδα που τόλμησε να αμφισβητήσει την κυβέρνηση και στα θέματα της πολιτικής, της διαφθοράς, αλλά κυρίως στις επιθέσεις κατά της δημοκρατίας.

Ο αυταρχικός, δεξιός, λαϊκισμός αλλάζει το δυτικό κόσμο και η Ουγγαρία είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Η πρόσφατη ιστορία έχει δείξει ότι από την οικονομική κρίση του 2008 υπήρξε μία μεγάλη αλλαγή. Από το κίνημα ανεξαρτησίας της Σκωτίας, τους Ποδέμος στην Ισπανία, τον Τραμπ και τη Λεπέν και την ακροδεξιά στην Ουγγαρία, από τον Μπέρνι Σάντερς, τον Κόρμπιν και τον ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα μία επίπονη μάχη για το μέλλον του Δυτικού κόσμου έχει μόλις αρχίσει.

Ο πρωθυπουργός του δεξιού κόμματος της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν το έχει κατανοήσει. Το δίδαγμα που άντλησε από την κρίση του 2008 είναι ότι «οι δημοκρατικές χώρες δεν μπορούν να παραμείνουν ανταγωνιστικές». Έχει παραδεχθεί ότι χτίζει μία αυταρχική δημοκρατία και αυτό παραμένει ισχυρό στον κόσμο του.

Άλλοι το περιγράφουν με πιο σκληρούς χαρακτηρισμούς. Ο Ούγγρος αντιπολιτευόμενος Gaspar Miklos, κατηγορεί την κυβέρνηση ότι «κατουράει στο φιλελεύθερο status quo προς όφελος του μετά-φασισμού».

Ο Βρετανός ουγγρικής καταγωγής ποιητής George Szirtes λέει ότι η δημοκρατία στη χώρα είναι σε κίνδυνο και η Lydia Gall από το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τονίζει ότι «τα τελευταία έξι χρόνια συνεχίζεται μία θεμελιώδης υποτίμηση ή περιορισμός της νομικής προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Το 2010 και το 2011 η Ουγγαρία υιοθέτησε μία σειρά νόμων που καταδικάστηκαν από την Διεθνή Αμνηστία ως απειλή για το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης.

Αυτή η αυταρχική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα παραβιάσει το Σύνταγμα της χώρας για θέματα της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης, τις θρησκευτικές ελευθερίες, τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων. Κρίσιμοι θεσμοί της χώρας όπως το γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα και το Συνταγματικό Δικαστήριο, αλώθηκαν από το κυβερνών κόμμα. Αυτοί είναι θεσμοί που θα έπρεπε να ελέγχουν την κυβέρνηση λέει η Gall. Υπάρχει μία αυξανόμενη αίσθηση απουσίας ανεκτικότητας στην χώρα με αυτούς που αντιδρούν να χαρακτηρίζονται ως προδότες και τρομοκράτες και το χειρότερο είναι ότι ένα από τα αντιπολιτευόμενα κόμματα είναι το νεοφασιστικό κόμμα Jobbik.

Η στάση της Ουγγαρίας είναι χαρακτηριστική στο θέμα των προσφύγων, σε τέτοιο βαθμό που ανάγκασε τον υπουργό εξωτερικών του Λουξεμβούργου να προτείνει την αποπομπή της χώρας από την ΕΕ. Τον περασμένο χρόνο η χώρα κηρύχθηκε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και κατασκεύασε  φράχτη στα σύνορα με την πρόθεση να μην περνάν πρόσφυγες από τη Σερβία. Οι πρόσφυγες στα σύνορα έπεφταν θύματα ξυλοδαρμού και τους κηνυγούσαν σκυλιά.

Και ποια ήταν η αντίδραση της Ευρώπης; Η Ουγγαρία εξαρτάται από την οικονομική στήριξη της Ευρώπης. Το άρθρο 7 του Ευρωπαϊκού Συντάγματος επιβάλει κυρώσεις στα μέλη που παραβιάζουν τους Ευρωπαϊκούς κανόνες, συμπεριλαμβανομένου και του δικαιώματος ψήφου. Όμως η Κομισιόν έκανε δυσκολότερη τη διαδικασία για κάποιον να επικαλεστεί το άρθρο 7 και πέρσι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απέρριψε πρόταση για την ενεργοποίησή του ακόμη και για την ενεργοποίηση μηχανισμού προειδοποίησης.

Όταν η Ουγγαρία συνταξιοδότησε νωρίτερα δικαστικούς για να αντικατασταθούν από πιο εύκαμπτους η ΕΕ αντέδρασε αλλά μόνο στο πλαίσιο της διάκρισης μεταξύ των ηλικιών. Η Ουγγαρία υποχρεώθηκε να πληρώσει αποζημιώσεις σε αυτούς που απέλυσε αλλά τελικά πέτυχε το στόχο της. Το πρόσφατο δημοψήφισμα δεν πέτυχε το σκοπό του εξαιτίας της μικρής συμμετοχής, αλλά ενίσχυσε το κλίμα και τη ρητορική της ξενοφοβίας και του ρατσισμού.

Η κατάσταση στην Ουγγαρία αντηχεί το ενοχλητικό ευρωπαϊκό παρελθόν αλλά το πιο τρομακτικό είναι ότι μπορεί να είναι μία ένδειξη για το μέλλον. Αντί η νέα γενιά να νιώθει απέχθεια για τέτοιες μεθόδους, συμπεριλαμβανομένων και των αποφοίτων των πανεπιστημίων, μοιάζει να έλκεται όλο και περισσότερο από τον ακροδεξιό εξτρεμισμό. Η Πολωνία βρίσκεται στο όριο μιας αυταρχικής δεξιάς κυβέρνησης και απομακρύνεται από τις μάχες που δόθηκαν για την κατάκτηση της δημοκρατίας. Χωρίς επιπτώσεις με νόημα, αυτές οι κυβερνήσεις νιώθουν ότι ενθαρρύνονται. Στην Αυστρία το ακροδεξιό κίνημα έφτασε μία ανάσα από την εξουσία στη Γαλλία ενισχύεται, όπως επίσης στη Σουηδία και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες.

Η θεραπεία σε αυτά τα κινήματα είναι η αριστερά που προσφέρει μία εμπνευσμένη εναλλακτική σε σχέση με τις ανασφάλειες και τις φιλοδοξίες του κόσμου μετά το 2008. Αυτό δεν το έχουμε ακόμη. Αλλά δεν υπάρχει δικαιολογία για την αδράνεια. Και για την Αγγλία είναι δύσκολο να καταδικάσει την Ουγγαρία μετά την ψήφο για το Brexit, όπου επέλασαν η ξενοφοβία και ο εθνικισμός. Εφημερίδες όπως η  Daily Mail και η Daily Express με ανατριχιαστικά εξώφυλλα καταδίκασαν τους προδότες που επιθυμούν να παραμείνει η χώρα στην ΕΕ και τους κατηγόρησαν για σχέδιο ανατροπής της λαϊκής βούλησης, και η πτέρυγα του Brexit παρέμεινε σιωπηλή.

Είναι αυξανόμενη τάση στη σύγχρονη Ευρώπη να περιγράφονται οι αντίπαλοι ως αντιπατριώτες, Η ιστορία της Ευρώπης είναι ξεκάθαρη για το που μπορεί να οδηγήσει μία τέτοια τακτική. Η Ουγγαρία είναι ίσως η πιο ακραία, αμιγής περίπτωση για το που οδηγείται η Ευρώπη. Είναι μία προειδοποίηση που δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη καταλήγει το άρθρο του Guardian.

 

Επιμέλεια: Κυριάκος Αργυρόπουλος