Απελπιστικά είναι τα στοιχεία της Eurostat για την Ελλάδα, καθώς, όπως προκύπτει από αυτά, ένας στους τρεις Έλληνες ζει σε συνθήκες φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα το 2015 βρισκόταν αντιμέτωπο με τον κίνδυνο της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού το 35,7% του πληθυσμού (3,8 εκατ. άνθρωποι), έναντι 28,1% το 2008. Στην Ε.Ε., το αντίστοιχο ποσοστό επανήλθε το 2015 στα επίπεδα του 2008, δηλαδή στο 23,7% (118,8 εκατ. άνθρωποι). 

Την ώρα μάλιστα που καταγράφονται αυτά τα δεδομένα, οι δανειστές ζητούν την περαιτέρω φτωχοποίηση της Ελλάδας μέσω της δεύτερης αξιολόγησης.

 

Έτσι, λοιπόν, οι επόμενες μέρες και εβδομάδες ώς τα μέσα Νοεμβρίου – που αρχίζουν οι χειμερινές διακοπές των δανειστών – αναμένονται «καυτές», με την κυβέρνηση να πιέζεται «από φίλους και εχθρούς» να τελειώσει το συντομότερο με τη β’ αξιολόγηση.

 

Τον «τόνο» των εξελίξεων έδωσε από χθες ήδη ο επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί, που δεσμεύτηκε να αναλάβει δράση για την υποστήριξη της Ελλάδας, εφόσον η Αθήνα εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της, όπως ζητά επιμόνως ο «σκληρός» Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

 

 

Το πρώτο πεδίο διαφωνιών μεταξύ γερμανικής και ελληνικής πλευράς είναι ο χρόνος έναρξης των συζητήσεων απομείωσης του χρέους, με τον Σόιμπλε σε κάθε ευκαιρία να δηλώνει ότι καμία συζήτηση για το χρέος δεν πρόκειται να γίνει μέχρι το τέλος του 2018, καθώς αυτό θα συνεπάγεται αποδυνάμωση της διάθεσης για μεταρρυθμίσεις, ενώ τόνισε ότι σε κάθε περίπτωση το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι το χρέος, αλλά η διοίκησή της.

 

Μάλιστα ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών επισημαίνει ότι η ελληνική πλευρά θέλει να ρυθμίσει το χρέος για να μπορέσει να αποφύγει να κάνει περισσότερες μεταρρυθμίσεις. 

 

Από την άλλη, ο Έλληνας πρωθυπουργός διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι το τέλος της β’ αξιολόγησης πρέπει να σηματοδοτήσει και την έναρξη των συζητήσεων.

 

Στη μέση, προσπάθειες να γεφυρώσει το χάσμα πραγματοποιεί ο διοικητής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, ο οποίος επιδιώκει για μια κοινά αποδεκτή λύση όσον αφορά το ζήτημα του ελληνικού χρέους. Γι’ αυτό και, όπως αναφέρεται, επικρατεί πυρετός διαβουλεύσεων στο ευρωπαϊκό στρατόπεδο, με πρωτοβουλία κυρίως της ΕΚΤ, προκειμένου να βρεθεί κοινά αποδεκτή λύση στο θέμα του χρέους.

 

Όπως και να έχει, πάντως, αύριο που ξεκινά τελικά η​ πρώτη φάση των διαπραγματεύσεων στην Αθήνα με τους επικεφαλής των θεσμών, η κυβέρνηση θέλει να εξασφαλίσει μια καλή «έκθεση συμμόρφωσης» για​ ​τον Νοέμβριο​. 

 

​Ειδικό ρόλο σε αυτό έχει αναλάβει και ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, ώστε στη Φραγκφούρτη, όπου έχει μεταβεί, να μεταφέρει μηνύματα και να κάνει «λόμπινγκ» υπέρ της χώρας μας​ με τα «γεράκια» της Bundesbank, στο πλαίσιο της συνεδρίασης του Δ.Σ. της ΕΚΤ που ξεκίνησε χθες και ολοκληρώνεται σήμερα.

 

 

​Στη Φραγκφούρτη ​ο διοικητής της ΤτΕ ​ έχει προχωρήσει σε συζητήσεις για τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ESM), για την ανάγκη να ετοιμάσει το ΔΝΤ τη δική του έκθεση βιωσιμότητας του χρέους ώστε να συμφωνήσει να ενταχθεί στο ελληνικό πρόγραμμα και, στη συνέχεια, για την προοπτική ένταξης της Ελλάδας από το 2017 στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης του Μάριο Ντράγκι (στο οποίο οι άλλες χώρες βρίσκονται ήδη από το 2015).

 

Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση θα δώσει τον υπέρ πάντων αγώνα να κλείσει η συμφωνία για τα προαπαιτούμενα της β’ αξιολόγησης, ακόμη και με σκληρές αλλαγές στα εργασιακά, την κατάργηση φοροαπαλλαγών, τη συμφωνία για το νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2016-2020 αλλά και τα μέτρα του κρατικού προϋπολογισμού για το 2017.

 

Προς το παρόν η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προβάλει σθεναρή αντίσταση στο μάλλον… αναμενόμενο αίτημα των θεσμών για περικοπή των προνοιακών επιδομάτων, ενώ θα επιχειρήσει να καρπωθεί όσο το δυνατόν περισσότερα στο ζήτημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

 

 

Έτσι λοιπόν το κυβερνητικό επιτελείο στο Μέγαρο Μαξίμου έχει πάρει φωτιά. Προσπαθεί να καταστρώσει τη στρατηγική της κυβέρνησης, με τον πρωθυπουργό να δίνει ξεκάθαρες εντολές στους υπουργούς που συμμετείχαν στη σύσκεψη, όπως οι Τσακαλώτος και Κατρούγκαλος, να ζητήσουν από τους εκπροσώπους των θεσμών να «παίξουν» με ανοιχτά χαρτιά από την αρχή, προκειμένου αποφευχθούν δυσάρεστες εκπλήξεις και «αιφνιδιασμοί» κατά την πορεία των διαπραγματεύσεων.

 

Οι διαπραγματεύσεις ξεκινούν με την «προκαταρκτική» φάση, που περιλαμβάνει τη συλλογή στοιχείων και προτάσεων από τα ελληνικά υπουργεία για τα 33 προαπαιτούμενα του προγράμματος από τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών που θα βρεθούν αύριο στην Ελλάδα.

 

Συνολικά, έως τον Μάρτιο του 2017 η κυβέρνηση θα πρέπει να έχει δρομολογήσει νέες παρεμβάσεις στο φορολογικό σύστημα. Η πορεία υλοποίησης των παρεμβάσεων αυτών θα εξετασθεί κατά τη β’ αξιολόγηση, ενώ θα πρέπει να έχουν περάσει από τη Βουλή μέχρι το τέλος του χρόνου.

 

Η αλήθεια είναι ότι παρότι τα περισσότερα από τα προαπαιτούμενα της δεύτερης αξιολόγησης δεν είναι δημοσιονομικού χαρακτήρα, αλλά αφορούν διαρθρωτικές αλλαγές, υπάρχουν κάποια «κομβικά» θέματα στα οποία οι απόψεις κυβέρνησης και θεσμών δεν ταυτίζονται. Συγκεκριμένα:

 

1. Στα εργασιακά, το θέμα SOS της δεύτερης αξιολόγησης, η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας με βάση και το πόρισμα της επιτροπής σοφών που έχει στα χέρια του το υπουργείο Εργασίας, εγκυμονεί κινδύνους για επανεξέταση του κατώτερου μισθού. Επίσης στην ατζέντα των δανειστών υπάρχουν θέματα όπως οι ομαδικές απολύσεις, η αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου και η επαναφορά της ανταπεργίας (lock out).

 

2. Στο ασφαλιστικό θα πρέπει να γίνει γρήγορα η προετοιμασία από ασφαλιστικά ταμεία για την είσπραξη των επιπλέον εισφορών που θα επιβληθούν από 1.1.2017 σε ελευθέρους επαγγελματίες. Το μεγάλο στοίχημα (ανάλογο αυτό του εργασιακού) για το υπουργείο Εργασίας είναι να θέσει ένα ρεαλιστικό και εφαρμόσιμο πλάνο για τη σύσταση και λειτουργία του Ενιαίου Φορέα Κύριας Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), που πρέπει να μπει σε λειτουργία ώς τον επόμενο Μάρτιο.

 

3. Θα πρέπει να οριστικοποιηθεί το σχέδιο για την εξοικονόμηση πόρων ύψους 700 εκατ. ευρώ από κοινωνικά επιδόματα, με στόχο την καθολική εφαρμογή του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), όπως μετονομάστηκε το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα από την 1.1.2017.

 

4. Θα πρέπει να οριστικοποιηθεί και να ψηφιστεί το ταχύτερο δυνατό το νομοσχέδιο για τον εξωδικαστικό μηχανισμό επίλυσης διαφορών που αφορά τα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια και το χρονοδιάγραμμα για την αναμόρφωση του νόμου Κατσέλη. Κύκλοι της αγοράς τονίζουν ότι, παρά τις γενικές αρχές, το νομοσχέδιο έχει πολλά νομικά προβλήματα, που θα πρέπει να επιλυθούν.

 

5. Θα πρέπει να ολοκληρωθεί η σύσταση νέων Διοικητικών Συμβουλίων των τεσσάρων μεγάλων συστημικών τραπεζών και του ΤΧΣ ώστε να ξεκινήσει άμεσα η εκκαθάριση των «κόκκινων» δανείων.

 

6. Διαφορές αναμένονται και στο πακέτο των αλλαγών στο Δημόσιο. Οι προτάσεις του ΥΠΕΣ για την αναμόρφωση των ειδικών μισθολογίων, την οριστικοποίηση του τρόπου αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων και το σύστημα μόνιμης κινητικότητας, που απαιτεί το μνημόνιο, είναι αρκετά μακριά από όσα ζητούν οι δανειστές.

 

7. Η πορεία του μετασχηματισμού της ΓΓΔΕ σε ανεξάρτητη αρχή εσόδων, αφού θα πρέπει εκτός από το νομοθετικό πλαίσιο να οριστικοποιηθεί το διοικητικό πλάνο και ο προϋπολογισμός της νέας ανεξάρτητης υπηρεσίας.

 

8. Η προεργασία που έχει γίνει από το ΥΠΑΝ για την επόμενη φάση στο άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος, η οποία δείχνει να έχει καθυστερήσει. 

 

9. Η οριστικοποίηση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2016-2020, το οποίο βρίσκεται σε εκκρεμότητα από το καλοκαίρι λόγω κυρίως του αιτήματος του οικονομικού επιτελείου για μείωση των στόχων για πρωτογενές πλεόνασμα για το 2019 και το 2020 κάτω από το 3,5% του ΑΕΠ που προβλέπει το πρόγραμμα.

 

10. Η σύσταση και λειτουργία του νέου υπερταμείου αποκρατικοποιήσεων και το χρονοδιάγραμμα του ορισμού διοίκησης, δημιουργίας της Εταιρείας Δημοσίων Συμμετοχών (ΕΔΗΣ Α.Ε.) και το πλάνο μέχρι το νέο ταμείο, που θα περιλαμβάνει επίσης το ΤΑΙΠΕΔ, το ΤΧΣ, την ΕΤΑΔ και την ΕΔΗΣ, καταστεί πλήρως λειτουργικό. Επίσης μένει να λυθεί και το νομικό πλαίσιο διαχείρισης των τεσσάρων υποεταιρειών του ταμείου.