Ούτε μία ούτε δύο, αλλά 356 συστάσεις περιλαμβάνει η Έκθεση Αξιολόγησης Συνθηκών Ανταγωνισμού στην Ελλάδα 2017, η οποία παραδόθηκε από τον ΟΟΣΑ στην κυβέρνηση. Ειδικότερα, η έκθεση, σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Οικονομίας Ηλία Ξανθάκο, κάνει λόγο για άνοιγμα αγορών και αντιμετώπιση «στρεβλώσεων», συστάσεις που πρέπει να υλοποιηθούν έως το τέλος του 2016.

Στην έκθεσή του με τίτλο «Αξιολόγηση των Συνθηκών Ανταγωνισμού στην Ελλάδα», ο ΟΟΣΑ εκτιμά  ότι η χαλάρωση των περιορισμών που εντοπίζονται σε σειρά κλάδων θα μπορούσε να έχει θετική επίδραση στην ελληνική οικονομία, η οποία υπολογίζεται σε περίπου 414 εκατ. ευρώ.

Η άρση πολλών από τους κανονισμούς που περιορίζουν τον επιχειρηματικό ανταγωνισμό στην Ελλάδα θα μπορούσε να αποφέρει οφέλη τόσο για τους καταναλωτές, μέσω της πτώσης των τιμών, όσο και για τις επιχειρήσεις, μέσω της αύξησης των κερδών, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ.

 

Όπως σημειώνεται, οι φραγμοί στον ανταγωνισμό μπορεί να αποθαρρύνουν την είσοδο νέων επιχειρήσεων στην αγορά, εμποδίζοντας την καινοτομία και την αποδοτικότητα. Αποτέλεσμα αυτών είναι οι υψηλές τιμές στην αγορά, οι χαμηλές επενδύσεις και οι λιγότερες θέσεις εργασίας.

«Η βελτίωση του ανταγωνισμού είναι ζωτικής σημασίας για την ευημερία στην Ελλάδα», επισημαίνει ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ Άνχελ Γκουρία στην εισαγωγή της έκθεσης και προσθέτει ότι «η υλοποίηση των συστάσεων του ΟΟΣΑ θα μπορούσε να συμβάλει στις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες που στοχεύουν στην επαναφορά της οικονομίας σε μια τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης».

 

Η έκθεση αποτελεί το τελευταίο στάδιο του έργου «Αξιολόγηση συνθηκών ανταγωνισμού στην ελληνική νομοθεσία», μιας ανεξάρτητης μελέτης που ζήτησε η ελληνική κυβέρνηση με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού και η οποία θα δοθεί σε επίσημη τελετή αύριο στην κυβέρνηση.

Η πρόσφατη αξιολόγηση αποτελεί την τρίτη στη σειρά εκ μέρους του ΟΟΣΑ και καλύπτει πέντε κλάδους: το ηλεκτρονικό εμπόριο, τις κατασκευές, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, το χονδρεμπόριο και μια σειρά από υποτομείς της μεταποίησης, όπως τα χημικά προϊόντα και τα φάρμακα.

 

Στο σύνολό τους, οι κλάδοι αυτοί αντιστοιχούν στο 11,2% του ελληνικού ΑΕΠ και το 16,7% της απασχόλησης στην Ελλάδα. Το κόστος του έργου, από το οποίο προέκυψε η τρίτη εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, ήταν 1,3 εκατ. ευρώ και χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χωρίς συμμετοχή της Ελλάδας στη χρηματοδότηση. Μάλιστα, ο νέος υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης (πρώην υπουργός Οικονομίας) επισήμανε ότι η τρίτη εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ είναι μία από τις πολλές παρακαταθήκες θεμάτων που κλείνουν στο υπουργείο Οικονομίας και, συγκριτικά με τις δύο προηγούμενες, οι συστάσεις αφορούν μεγαλύτερο εύρος νομοθεσίας. 

 

Για τις 356 συστάσεις συνεργάστηκαν 15 ερευνητές και πλήθος από στελέχη πέντε υπουργείων και έγιναν 120 συναντήσεις με 34 φορείς. Οι συστάσεις αφορούν πέντε τομείς της οικονομίας, αξιολογήθηκαν 1.290 νομοθετήματα, βρέθηκαν 577 εμπόδια και 356 από αυτά κατέληξαν σε συστάσεις. 

 

«Χρειάζεται τιτάνια προσπάθεια για να εφαρμοστούν οι συστάσεις του ΟΟΣΑ εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών και να συμβάλουν έτσι στην έξοδο της ελληνικής οικονομίας από την κρίση», επισημαίνει ο υπουργός και προσθέτει ότι το κείμενο αποτελεί κομβική μεταρρύθμιση σε τομείς όπως το ηλεκτρονικό και χονδρικό εμπόριο, οι κατασκευές, η μεταποίηση και τα μέσα μαζικής επικοινωνίας. 

Ο υπουργός αναφέρθηκε και στη σημασία της συμμετοχής των φορέων της αγοράς στη διαμόρφωση των συστάσεων, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει η ένταση που υπήρχε στις προηγούμενες εργαλειοθήκες. 

 

Ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ Ριντάρο Ταμάκι, πάντως, σημειώνει ότι η έκθεση θα βοηθήσει την πορεία της χώρας προς την ανάπτυξη και έχει δώσει ώθηση σε έργα σε πολλούς τομείς της οικονομίας αλλά και σε τομείς όπως η εκπαίδευση και η καταπολέμηση της διαφθοράς. «Η νομοθεσία που αφορά τον ανταγωνισμό είναι σημαντικό εργαλείο για να βοηθήσει στην ανθεκτικότερη ανάπτυξη», είπε ο ίδιος και συνέχισε: «Η χώρα πέρασε επώδυνη πορεία και οι συνέπειες της κρίσης είναι ακόμη ορατές, με τους πολίτες να βιώνουν ακόμη στοιχεία της, όμως η πλήρης ανάκαμψη θα πάρει κι αυτή τον χρόνο της». 

 

Επισήμανε δε ότι, αν εφαρμοστούν οι συστάσεις, θα υπάρξει όφελος για την ελληνική οικονομία τουλάχιστον 414 εκατ. ευρώ. 

Ως παράδειγμα ανέφερε ότι αρκετές από τις συστάσεις που έγιναν για τον κατασκευαστικό τομέα στοχεύουν στην αύξηση της συμμετοχής στους διαγωνισμούς δημοσίων έργων και μελετών. Οι χαμηλότερες τιμές συνδέονται με υψηλότερη συμμετοχή. 

 

Αναλύθηκαν οι διαγωνισμοί στην Ελλάδα από το 2010 έως το 2015 και βρέθηκε ότι κατά μέσο όρο μια επιπλέον προσφορά σε διαγωνιστική διαδικασία οδηγεί σε μεγαλύτερες εκπτώσεις κατά έναν μέσο όρο 30-34% με όφελος που ανέρχεται στα 18 εκατ. ευρώ ετησίως. 

Αντίστοιχα και για τη νομοθεσία στον τομέα του χονδρεμπορίου νωπών τροφίμων επισημάνθηκε ότι ο περιορισμός πρέπει να χαλαρώσει ώστε να επιτρέψει στους χονδρέμπορους να εγκαταστήσουν ανταγωνιστικές αγορές, ενώ στον φαρμακευτικό κλάδο η αλλαγή της ρύθμισης για τα γενόσημα αυξάνει το όφελος για τους καταναλωτές κατά 34 εκατ. ευρώ ετησίως. Τέλος, τόνισε ότι «ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στην ισοπροπυλική αλκοόλη εφαρμόζεται κατά περίπλοκο τρόπο που αλλοιώνει τις επιλογές και αυξάνει αδικαιολόγητα το κόστος των επιχειρήσεων. Η άρση του φόρου αυτού θα εξαλείψει αυτό το κόστος και θα οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές, αυξάνοντας το όφελος για τους καταναλωτές κατά 3,6 εκατ. ευρώ ετησίως». 

Ακόμη ανέφερε ότι οι συστάσεις του ΟΟΣΑ αφορούν το 11% του ΑΕΠ και το 16% της απασχόλησης.

 

Ο Κάσπαρ Ρίχτερ από την Ε.Ε. ανέφερε από την πλευρά του ότι η ελληνική οικονομία ανακάμπτει αργά, αλλά γίνονται βήματα για βιώσιμη ανάπτυξη και πρόσθεσε: «Ο ανταγωνισμός είναι αναπόσπαστο κομμάτι για την ευημερία των καταναλωτών. Όσο πέφτουν οι τιμές, οι επιχειρήσεις θα οδηγούνται σε ανάπτυξη και επέκταση και οι πολίτες σε ευημερία». 

 

Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομίας Ηλίας Ξανθάκος ανέφερε ότι οι συστάσεις πρέπει να υλοποιηθούν μέχρι το τέλος του έτους, οπότε η μεταρρυθμιστική πίεση ή κόπωση, σε συνδυασμό με τα λιγότερα στελέχη στη δημόσια διοίκηση, δημιουργεί προβληματισμό, καθώς πρέπει να ολοκληρωθεί ολοένα και μεγαλύτερο έργο. «Αλλά η δημόσια διοίκηση νομίζω ότι θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων», συμπλήρωσε ο ίδιος. 

 

Έργα τέτοιου τύπου, ανέφερε ο Ξανθάκος, θα έπρεπε να πραγματοποιούνται ανεξάρτητα από τη δανειακή σύμβαση. Σχετικά με την αποτίμηση των δύο παλαιότερων εκθέσεων, για την πρώτη εκτιμάται ότι άνω του 72% μετατράπηκαν σε νομοθεσία και σχεδόν έχουν ολοκληρωθεί οι αλλαγές, ενώ και για τη δεύτερη εργαλειοθήκη έχουν υλοποιηθεί οι συστάσεις σε μεγάλο βαθμό. Υπάρχουν στοιχεία για ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων με μείωση των τιμών για τα αρτοποιήματα, τα βιβλία (πτώση τιμής 14%) και τα διατροφικά συμπληρώματα και βιταμίνες, για τα οποία υπάρχει διαθεσιμότητα και σε σούπερ μάρκετ, όπου πωλούνται φθηνότερα από άλλα σημεία πώλησης. 

 

Για να φανούν τα οφέλη των συστάσεων στην πραγματική οικονομία, όπως ανέφεραν τα στελέχη του ΟΟΣΑ, θα χρειαστεί χρόνος και, επειδή οι συστάσεις αφορούν συγκεκριμένο εύρος της οικονομίας – δηλαδή εστιάζουν μόνο στον ανταγωνισμό και τις τιμές των προϊόντων –, απαιτούνται και άλλες πολιτικές για να επεκταθούν τα αποτελέσματα.

 

Τελικά «κλείδωσε», λέει, η συζήτηση για το χρέος τον Δεκέμβριο, οπότε αναμένεται να ανοίξει και το θέμα των πλεονασμάτων, αφού με την ολοκλήρωση μάλιστα του Eurogroup είδαμε τον Πιερ Μοσκοβισί και τον Γερούν Ντάισελμπλουμ να εμφανίζονται αισιόδοξοι πως η συνεδρίαση του Δεκεμβρίου θα φέρει συνολική συμφωνία, μεταξύ άλλων, και για το χρέος!