Ικανοποιημένη δηλώνει η Αθήνα από την επίσκεψη Ομπάμα και τις δηλώσεις πολιτικής στήριξης στην υπόθεση του χρέους και της επαναφοράς της ελληνικής οικονομίας σε τροχιά ανάπτυξης. 

Ωστόσο το βλέμμα του κυβερνητικού επιτελείου στρέφεται τώρα στο Βερολίνο, τόσο στο πλαίσιο των συναντήσεων του Αμερικανού προέδρου με τη Γερμανίδα καγκελάριο όσο και γενικότερα εν όψει του Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου. Σε μια πρώτη αντίδραση, την Τρίτη, το Βερολίνο παρενέβη ακαριαία για να ξεκόψει τις οποίες ελληνικές προσδοκίες από τη συνάντηση Ομπάμα – Μέρκελ. Χθες ο Σόιμπλε δήλωσε ότι όποιος μιλάει για ελάφρυνση του χρέους προσφέρει κακές υπηρεσίες στην Ελλάδα.

 

Σε κάθε περίπτωση το αποτέλεσμα των επαφών του Ομπάμα στο Βερολίνο αναμένεται, και στην Αθήνα η κυβέρνηση αποτιμά την επίσκεψή του ως πολύ σημαντική στον βαθμό που ένας Αμερικανός πρόεδρος, ο οποίος παραμένει στο τιμόνι των ΗΠΑ ώς τις 20 Ιανουαρίου, εξέπεμψε καθαρά υποστηρικτικά μηνύματα ως προς τα συμφέροντα της ελληνικής οικονομίας. 

Ο απερχόμενος Αμερικανός πρόεδρος όχι μόνο τοποθετήθηκε κατά της λιτότητας αλλά αντιμετώπισε το θέμα της ρύθμισης του χρέους ως «πολιτικό ζήτημα», κοινώς ως ζήτημα βούλησης της ευρωπαϊκής ηγεσίας να προχωρήσει σε μια βιώσιμη, «ανθεκτική» λύση. Όπως είπε, η αναπτυξιακή στρατηγική πρέπει να συνδυάζεται από ελάφρυνση του χρέους, κάτι που «είναι πολιτικό ζήτημα», ενώ σε ό,τι αφορά τη συγκυρία σημείωσε ότι ίσως τώρα είναι η ώρα: «τώρα που η ελληνική οικονομία μπήκε και πάλι σε τροχιά ανάπτυξης», ίσως «να είναι η κατάλληλη στιγμή» για να προχωρήσουν οι εμπλεκόμενες πλευρές σε μια βιώσιμη λύση για το χρέος. Όπερ μεθερμηνευόμενον, «η ώρα είναι τώρα» και όχι μετά τις γερμανικές εκλογές.

 

Κατά το Μαξίμου, το μήνυμα ότι «η λιτότητα δεν μπορεί να είναι συνταγή ανάπτυξης» είναι μια σημαντική δήλωση η οποία έχει αποδέκτη και το Βερολίνο. Κυβερνητικές πηγές σημειώνουν ότι στέκονται ιδιαιτέρως και στις αναφορές Ομπάμα στην αναπτυξιακή ατζέντα με τρόπο που να οδηγεί σε τόνωση της απασχόλησης. Επίσης, υπογραμμίζουν ως ιδιαίτερης σημασίας το γεγονός ότι ο Αμερικανός πρόεδρος δεν έθεσε ζήτημα μέτρων λιτότητας ή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων ως προϋπόθεση για το χρέος.

 

Η αξία και η αποτελεσματικότητα της παρέμβασης Ομπάμα θα φανεί σύντομα και ενδεχομένως μένει να απαντηθεί αν θα υπάρξει συνέχεια με ενεργό τρόπο από την αμερικανική πλευρά, κι ακόμη αν και πώς θα επηρεάσει τη ρητορική και άλλων ηγετών της Ευρώπης. Ο ίδιος τήρησε πάντως ισορροπίες αναγνωρίζοντας και τα δίκαια των Βορειοευρωπαίων και την πολυπλοκότητα στη λήψη αποφάσεων στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τους περιορισμούς που υπάρχουν εξαιτίας του κοινού νομίσματος.

 

Η γερμανική πλευρά αντέδρασε άμεσα και αρνητικά στις προτροπές του Αμερικανού προέδρου, κάτι που μάλλον δεν ξάφνιασε κανέναν. Πάντως, σε αντίθεση με τη γερμανική κυβέρνηση, η οποία μίλησε για έναρξη της συζήτησης όταν εκπληρωθούν οι ελληνικές υποχρεώσεις προς το τέλος του προγράμματος, η κυβέρνηση επέμεινε χθες διά του κυβερνητικού εκπροσώπου Δημήτρη Τζανακόπουλου πως η απόφαση της 24ης Μαΐου ήταν ξεκάθαρη ότι με το κλείσιμο της 2ης αξιολόγησης ξεκινά η συζήτηση για τη συγκεκριμενοποίηση των μέτρων σε βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο επίπεδο. 

 

Ο ίδιος παρέπεμψε και στις πρόσφατες δηλώσεις Ντάισελμπλουμ για την απόφαση επί των βραχυπρόθεσμων μέτρων στο προσεχές Eurogroup και τη συζήτηση για τα υπόλοιπα. Να σημειωθεί εδώ ότι ο πρόεδρος του Eurogroup εμφανίστηκε να δίνει τα εύσημα στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛΛ λέγοντας ότι είναι πολύ πιο αφοσιωμένη στην υλοποίηση των δεσμεύσεών της και εργάζεται πιο εποικοδομητικά από τις προηγούμενες.

Από την άλλη, ανεξαρτήτως των επίσημων αντιδράσεων, η ελληνική πλευρά φαίνεται να ποντάρει στον … Ντόναλντ Τραμπ. Με την έννοια ότι η ανάδειξη του Τραμπ στην ηγεσία των ΗΠΑ, με όλα όσα συμβολίζει ή υπερασπίζεται, θα πυροδοτήσει ή θα ενθαρρύνει μεγαλύτερη άνοδο του λαϊκισμού στην Ευρώπη αν η ευρωπαϊκή ηγεσία δεν κάνει σύντομα στροφή από τη λιτότητα στην αναπτυξιακή ατζέντα. Με άλλα λόγια η κυβέρνηση ευελπιστεί ότι η ευρωπαϊκή ηγεσία, μετά και το Brexit, θορυβείται ακόμη περισσότερο μπροστά στον φόβο για το ενδεχόμενο της εισαγωγής του φαινομένου Τραμπ στην Ευρώπη.