Η Ουκρανία διέσωσε σήμερα τη μεγαλύτερη της τράπεζα σε μια κίνηση που είχε τη στήριξη των διεθνών δωρητών του Κιέβου προκειμένου να προστατεύσει το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας και που συνοδεύτηκε από την έκκληση του προέδρου Πέτρο Ποροσένκο για ηρεμία και διαβεβαιώσεις προς τους καταθέτες.

Σε μια από τις μεγαλύτερες αναδιαρθρώσεις του τραπεζικού συστήματος της χώρας από τότε που η Ουκρανία βυθίστηκε σε οικονομική και πολιτική αναταραχή πριν από δύο και πλέον χρόνια, η κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε ότι η PrivatBank δεν είχε ολοκληρώσει το πρόγραμμα ανακεφαλαιοποίησής της.

Οι πρακτικές δανεισμού που είχαν μεγάλο ρίσκο άφησαν ένα κεφαλαιακό κενό περίπου 5,65 δισεκ. δολαρίων στον ισολογισμό της PrivatBank την 1η Δεκεμβρίου, ενώ το 97% των εταιρικών δανείων είχε δοθεί σε επιχειρήσεις που συνδέονταν με τους μετόχους της, ανέφερε στην ανακοίνωσή της η κεντρική τράπεζα.

Η PrivatBank είναι το πετράδι του στέμματος της επιχειρηματικής αυτοκρατορίας του Ίγκορ Κολομόισκι, ενός πανίσχυρου μεγιστάνα που βρέθηκε σε μια παρατεταμένη διαμάχη πέρυσι με τον Ποροσένκο.

Η διάσωσή της – η οποία ο υπουργός Οικονομικών είπε ότι θα απαιτήσει τουλάχιστον 4,5 δισεκ. δολάρια από τον προϋπολογισμό – θα μπορούσε να συμβάλει να αποδεσμευθούν μεγαλύτερα κεφάλαια στο πλαίσιο του προγράμματος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου τον επόμενο χρόνο, αλλά θα μπορούσε να απειλήσει με περισσότερη αστάθεια. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν κατ’ επανάληψη ζητήσει πρόωρες εκλογές για να εκδιώξουν τη φιλοδυτική ηγεσία που ανέλαβε την εξουσία μετά τις διαδηλώσεις του 2014.

Ο Ποροσένκο κάλεσε τους περισσότερους από 20 εκατ. πελάτες της τράπεζας να «παραμείνουν ήρεμοι» και δήλωσε ότι είχε υποβάλει προσχέδιο τροπολογίας στο κοινοβούλιο με στόχο να δοθεί πρόσθετη προστασία στους καταθέτες.

Ο ηγέτης του αντιπολιτεύομενο Ριζοσπαστικού Κόμματος Όλεγκ Λιάσκο επέρριψε στην κεντρική τράπεζα την ευθύνη για τα προβλήματα της PrivatBank, λέγοντας ότι «οι Ουκρανοί θα πρέπει να πληρώσουν για αυτά τα λάθη από την τσέπη τους».

Άλλος βουλευτής της αντιπολίτευσης χαρακτήρισε την εξέλιξη «τη μεγαλύτερη ληστεία της χιλιετίας στον κρατικό προϋπολογισμό της Ουκρανίας».

«Είμαστε βέβαιοι ότι το να περάσει η τράπεζα σε κρατικά χέρια είναι ο μόνος δυνατός τρόπος για να σωθούν τα χρήματα των πελατών της τράπεζας και το χρηματοπιστωτικό σύστημα», ανέφερε η κεντρική τράπεζα.

Βάσει των τραπεζικών μεταρρυθμίσεων που έχουν την υποστήριξη της Δύσης, η Ουκρανία προβλέπεται ότι θα κλείσει όποιες τράπεζες δεν μπορούν να πετύχουν τους στόχους της ανακεφαλαιοποίησης, αλλά η PrivatBank θεωρείται πολύ μεγάλη για να καταρρεύσει.

Ο πρόεδρος της PrivatBank, πάντως, αρνήθηκε ότι είχε δοθεί ένα τόσο μεγάλο ποσοστό δανείων σε εταιρίες που σχετίζονται με τους ιδιοκτήτες της και δήλωσε σε συνέντευξη τύπου ότι η βασική προτεραιότητα του Κολομόισκι είναι να καλυφθούν οι υποχρεώσεις της τράπεζας προς τους καταθέτες.

Η κεντρική τράπεζα είπε ότι η Ουκρανία είναι έτοιμη να παράσχει ρευστότητα στην PrivatBank, προσθέτοντας ότι δεν θεωρεί ότι η κρατικοποίησή της θα επηρεάσει σημαντικά την αγορά συναλλάγματος ή τα επίπεδα του πληθωρισμού. Ο υποδιοικητής της δήλωσε ότι η αντίδραση του τραπεζικού συστήματος είναι φυσιολογική.

Το κράτος θα εκδώσει νέα ομόλογα αξίας 43 δισεκ. γκρίβνια (1,6 δισεκ. δολάρια) στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης, ενώ θα συμπεριλάβει στην εκ των έσω διάσωση (bail-in) τους κατόχους ομολογιών της PrivatBank αποτιμημένων σε ξένο νόμισμα. Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, η τράπεζα θα πουληθεί μόλις σταθεί και πάλι στα πόδια της.

Η ανακεφαλαιοποίηση της PrivatBank και άλλων μεγάλων τραπεζών καθώς και η μείωση του δανεισμού τους προς τους μετόχους ήταν ένα από τα βασικά προαπαιτούμενα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο πλαίσιο του προγράμματος μεταρρυθμίσεων με αντάλλαγμα την παροχή βοήθειας 17,5 δισεκ. δολαρίων. Το ΔΝΤ χαιρέτισε την κίνηση ως ένα σημαντικό βήμα για τη θωράκιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της Ουκρανίας, προσθέτοντας ότι θα συνεχίσει να στηρίζει τη χώρα.