Η κρίση στην Τουρκία, που προσλαμβάνει όλο και περισσότερες εκφάνσεις, ρίχνει όλο και πιο βαριά τη σκιά της στην Ελλάδα. Μεταναστευτικό / προσφυγικό, σχέσεις Ε.Ε. – Τουρκίας, Κουρδικό, Συρία, επιδείνωση σχέσεων με τη Δύση, οικονομική βύθιση συνθέτουν ένα εκρηκτικό παζλ που κλυδωνίζει συθέμελα τον ανατολικό γείτονα, ο οποίος ταυτοχρόνως, περισσότερο παρά ποτέ την τελευταία εικοσαετία, στρέφει το βλέμμα του προς δυσμάς αναζητώντας τη βαλβίδα – μερικής, έστω – εκτόνωσης της δικής του κρίσης.

Η Ελλάδα, από την άλλη, δεμένη με τα πανίσχυρα δεσμά των μνημονίων της χρεοκοπίας, αισθάνεται -όχι αδίκως – όλο και περισσότερο αδύναμη τη διαπραγματευτική θέση της, καθώς, εκτός όλων των άλλων, η ηγέτιδα δύναμη της Ευρώπης, η Γερμανία, ιστορικά αποτέλεσε τον σύμμαχο της Τουρκίας κάθε φορά που ασχολήθηκε με γεωπολιτικούς όρους με την περιοχή μας.

Επιπλέον η Ελλάδα, επί χρόνια προσκολλημένη στην ατελέσφορη πολιτική του κατευνασμού, την τελευταία εικοσαετία έκανε βήματα προς τα πίσω αναγνωρίζοντας το 1997 στη Μαδρίτη, μετά το στραπάτσο των Ιμίων, τα «νόμιμα, ζωτικά συμφέροντα και ενδιαφέροντα» της Τουρκίας στο Αιγαίο, νομιμοποιώντας την επιδίωξή της να το «γκριζάρει».

Η τουρκική πολιτική των «γκρίζων ζωνών» συνεχίζεται και εντείνεται, ενώ επιπλέον, στις μέρες μας, Κύπρος και Ελλάδα βρισκόμαστε ακόμη μια φορά στη μέγγενη ισχυρότατων διεθνών πιέσεων για μια λύση του Κυπριακού που θα μετατρέπει την Κύπρο σε διεθνές προτεκτοράτο, ένα «μη κράτος» που θα αποτελεί άθυρμα ισχυρών δυνάμεων με επέκταση της τουρκικής επιρροής σε ολόκληρο το νησί.

Ταυτοχρόνως η συριακή κρίση και το προσφυγικό ρεύμα που δημιούργησε – μαζί με το μεταναστευτικό που τροφοδοτεί η αστάθεια στη στενή και ευρύτερη περιοχή μας – αποτελούν έναν ακόμη ισχυρό κίνδυνο για τη χώρα μας, η οποία εξ αιτίας του   μεταναστευτικού / προσφυγικού ρεύματος βρίσκεται με κλειστά τα βόρεια σύνορά της και απειλείται, σε περίπτωση κατάρρευσης της ευρωτουρκικής συμφωνίας για το προσφυγικό, να μετατραπεί σε μια απέραντη φυλακή για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους.

Το τελευταίο οχυρό

Η Τουρκία, βλέποντας στα ανατολικά της ότι δεν αποτελεί μέρος της λύσης του συριακού προβλήματος, βρίσκεται αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός ενιαίου κουρδικού κράτους στα σύνορά της, ενώ η συμμαχία της με τη Ρωσία είναι μακροπρόθεσμα αβέβαιη, καθώς οι Κούρδοι της Συρίας διατηρούν επίσης καλές σχέσεις με τη Μόσχα, η οποία, κατά τη συνήθειά της, διαχειρίζεται τις συμμαχίες της ως πρόσκαιρο εργαλείο επίτευξης βραχυχρόνιων στόχων.

Όμως για την Τουρκία, η οποία έχει ξεμείνει από πραγματικούς και σταθερούς συμμάχους, ο κίνδυνος εθνικού ακρωτηριασμού σε βάθος χρόνου δημιουργεί το δίλημμα που δημοσίως πλέον εκφράζεται από την ηγεσία της: η Τουρκία, εν όψει αναθεώρησης του στάτους της περιοχής, είτε θα μεγαλώσει είτε θα μικρύνει. Εξ ου και η αναθεωρητική της εμμονή με τη Συνθήκη της Λωζάννης, η οποία ωστόσο… εμπράκτως αναθεωρείται στα ανατολικά της με χαμένη την ίδια.

Η Ελλάδα επομένως αντιμετωπίζει έναν σοβαρό κίνδυνο που προέρχεται τόσο από την πιθανή επιλογή της Τουρκίας να εκτονώσει την κρίση προς τα δυτικά της όσο και από τις πάγιες επεκτατικές βλέψεις της προς τα δυτικά. Οι αναφορές του Ερντογάν όχι μόνο στα ελληνικά νησιά, αλλά και στα Βαλκάνια ως ευρύτερη περιοχή προφανώς δεν είναι πυροτεχνήματα για εσωτερική κατανάλωση, όπως πολλοί αφελείς πιστεύουν και στην Ελλάδα.

Η κεντρική επιδίωξη της Τουρκίας δεν είναι, ενδεχομένως, ένας πόλεμος, αλλά η βίαιη ρυμούλκηση της Ελλάδας σε ένα τραπέζι για διαπραγμάτευση εφ’ όλης της ύλης με στόχο την επέκταση της κυριαρχίας της στον ελληνικό

θαλάσσιο χώρο, εξέλιξη που μπορεί να επέλθει, πιθανώς, ύστερα από ένα θερμό επεισόδιο. Επιπλέον, μια λύση του Κυπριακού αυτή την ώρα, με όρους δυσμενείς για τον ελληνισμό, ρίχνει το τελευταίο οχυρό στον δρόμο της Τουρκίας προς το Αιγαίο.

Λιβανοποίηση

Η Ελλάδα, πέραν των πάγιων τουρκικών διεκδικήσεων, έχει πολύ ισχυρό βραχνά το μεταναστευτικό / προσφυγικό, το οποίο, με την τροπή που έχουν πάρει οι ευρωτουρκικές σχέσεις, ενδέχεται ακόμη μια φορά να μας χτυπήσει την πόρτα, με όρους πολύ δυσμενέστερους.

Σε περίπτωση κατάρρευσης της ευρωτουρκικής συμφωνίας η Ελλάδα θα βρεθεί μόνη έναντι της Τουρκίας και, ενδεχομένως, αναγκασμένη να καθίσει σε ένα τραπέζι διαπραγμάτευσης, στο οποίο το ισχυρό μεταναστευτικό χαρτί θα μπορεί να φέρει στο τραπέζι σοβαρά ανταλλάγματα τα οποία θα ζητήσει η Τουρκία ώστε να μην μας πλημμυρίσει με μετανάστες και πρόσφυγες.

Ο επιπλέον κίνδυνος προέρχεται από την αδυναμία της Ελλάδας – με ευθύνη τόσο δική της όσο και των Ευρωπαίων – να διαχειριστεί τους ήδη υπάρχοντες πρόσφυγες και μετανάστες. Αν με 60.000 ανθρώπους έχει τόσο πολλά προβλήματα, είναι εύκολο να φανταστούμε τι θα συνέβαινε με πολλαπλάσιους εγκλωβισμένους και απελπισμένους ανθρώπους τόσο σε επίπεδο κοινωνικής σταθερότητας όσο και σε επίπεδο άλλων κινδύνων όπως η τρομοκρατία. Η Ελλάδα θα μετατρεπόταν σε Λίβανο.

 Ήδη, με τα σημερινά δεδομένα, κορυφαία ,και εξειδικευμένα στελέχη της ΕΛΑΣ προειδοποιούν ότι το ελληνικό κράτος οφείλει να ξαναδεί το μοντέλο διαχείρισης προσφύγων και μεταναστών εστιάζοντας περισσότερο στην ανθρώπινη μεταχείριση ανθρώπων απελπισμένων, χωρίς χρήματα, χωρίς διέξοδο και προοπτική, επισημαίνοντας ότι η ένταξή τους σε ένα κλίμα ομαλότητας έχει αργήσει τραγικά, ενώ η ηθική, ψυχολογική και προνοιακή στήριξη είναι ελλιπέστατη. Τέλος, ας κρατήσουμε μια προειδοποίηση ανώνυμου υψηλού παράγοντα της Κομισιόν, ο οποίος προειδοποίησε αυτές τις μέρες, μέσω της ιστοσελίδας euro2day. gr , ότι ο Σόιμπλε ουδέποτε εγκατέλειψε το σχέδιό του για Grexit ή/και για διάσπαση της ευρωζώνης με όρους Βορρά και Νότου. Όμως αυτή τη φορά το όχημά του ίσως δεν είναι τα δημοσιονομικά, αλλά το προσφυγικό / μεταναστευτικό. Αυτό κι αν είναι καμπανάκι προειδοποίησης…