1 Είναι ο άνθρωπος που το 2010, επί Γιώργου Παπανδρέου, διαμόρφωσε ένα μνημόνιο για το οποίο είχε ειδοποιηθεί εξ αρχής εγγράφως από τον τότε επικεφαλής οικονομολόγο του ΔΝΤ Ολιβιέ Μπλανσάρ ότι το τότε προτεινόμενο πρόγραμμα ήταν πολύ εύκολο να πάει λάθος, ακόμα και αν η Ελλάδα συμμορφωνόταν πλήρως με την εφαρμογή του. 

 

Μάλιστα, του επισήμαινε πως η επακόλουθη ύφεση θα ήταν μεγαλύτερη και μακροβιότερη σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Κάτι που εν συνεχεία επιβεβαιώθηκε πλήρως.

 

2 Είναι ο άνθρωπος που, με την απαίτηση να κοπούν οπωσδήποτε συντάξεις, έστειλε στη… σύνταξη τον Αντώνη Σαμαρά, καθώς δεν έκλεινε επί πολλούς μήνες η περίφημη πέμπτη αξιολόγηση του δεύτερου μνημονίου – το οποίο, κατά τον τότε ΥΠΟΙΚ Γκίκα Χαρδούβελη, «δεν έβγαινε» –, μια εκκρεμότητα που τίναξε στον αέρα το φοβερό «success story» του τότε πρωθυπουργού και τον αποδυνάμωσε τραγικά εν όψει της προεδρικής εκλογής.

 

3 Είναι ο άνθρωπος που τώρα έχει μπλοκάρει τη διαπραγμάτευση του Αλέξη Τσίπρα για μια συνολική συμφωνία που θα μπορούσε υπό όρους να οδηγήσει στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ, σε μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και στις δοκιμαστικές εξόδους στις αγορές, ώστε να αποφευχθεί ένα τέταρτο μνημόνιο.

 

Στην τρέχουσα διαδικασία, παρότι πολλάκις αποδείχθηκε ότι οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ – και του ιδίου – πέφτουν τραγικά έξω, ο Τόμσεν βλέπει όλους τους επίσημους αριθμούς «ανάποδα» απ’ ό,τι τους βλέπουν… όλοι οι άλλοι και, με βάση τη δική του ανάγνωση (αναλυτικό ρεπορτάζ στις σελίδες 8-9), απαιτεί θηριώδη μέτρα, προκαταβολικά ψηφισμένα, για την περίοδο μετά τη λήξη του τρέχοντος μνημονίου.

 

Ακόμη χειρότερα, ο Τόμσεν ξεδιπλώνει όλο τον κυνισμό του λέγοντας στη γερμανική εφημερίδα «Handelsblatt»: «Εάν αποδειχτεί ότι η πρόβλεψή μας υπήρξε πολύ απαισιόδοξη (σ.σ.: σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2016), θα αναθεωρηθεί όταν θα έχουμε όλα τα στοιχεία για το 2016».

Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ότι, καθώς η πρώτη επίσημη επικύρωση των δημοσιονομικών αποτελεσμάτων του 2016 γίνεται από την Eurostat στο τέλος Απριλίου και η τελική τον Οκτώβριο του 2017, ο επικεφαλής του ευρωπαϊκού τομέα του ΔΝΤ:

 Απαιτεί «εδώ και τώρα» ένα… μνημόνιο μέσα στο μνημόνιο, με το οποίο δεσμεύει τη νυν και την επόμενη κυβέρνηση, αλλά, αν έχει κάνει… λάθος, θα είναι πολύ αργά για δάκρυα όταν θα το διαπιστώσει.

 Σπρώχνει – στην περίπτωση που η κυβέρνηση αρνηθεί να αυτοχειριαστεί πολιτικά – την όποια συνολική λύση έως και για μετά τις γερμανικές εκλογές, με αποτέλεσμα να χαθεί το τρένο της ποσοτικής χαλάρωσης και να κινδυνεύσουν σοβαρά όλοι οι άλλοι στόχοι της οικονομίας, ακόμη και η έξοδος στις αγορές, με ενδεχόμενο εμπλοκής και τον Ιούλιο, όταν η Ελλάδα θα πρέπει να αποπληρώσει δανειακές υποχρεώσεις ύψους 7,5 δισ. ευρώ.

 Εκβιάζει τον Τσίπρα με το ίδιο επιχείρημα με το οποίο εκβίαζε και τον Σαμαρά: Αν δεν μπορείς ή δεν θέλεις να κάνεις αυτά που ζητάω, να περάσει ο επόμενος.

 

Τι ζητάει επακριβώς; Αν φύγουμε λίγο από τους αριθμούς και πάμε στη φιλοσοφία των μέτρων που απαιτεί, θα δούμε ότι επανέρχονται οι δύο βασικές επιλογές του: το κόψιμο συντάξεων στον μέγιστο βαθμό και η φορολόγηση ακόμη και των μικρότερων εισοδημάτων.

 

Στις απόψεις του αυτές δεν είναι μόνος. Ο πρώτος που συμφωνεί με αυτές είναι ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος θεωρεί ότι η παρουσία του ΔΝΤ στο πρόγραμμα αποτελεί εγγύηση για βαθιά μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού και του φορολογικού συστήματος, η οποία θα κοστίσει ακριβά ακόμη μια φορά, ιδιαίτερα στα χαμηλά εισοδήματα, με την προσδοκία ότι ίσως βοηθήσει την επιχειρηματικότητα και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.

Το ΔΝΤ απουσιάζει από το τρίτο μνημόνιο επειδή εξ αρχής διαφωνούσε με τη δομή και τις προτεραιότητές του. Κυρίως επειδή ζητούσε «κούρεμα» χρέους. Τώρα, λοιπόν, επιχειρεί, συντασσόμενο επί της ουσίας με τον Σόιμπλε και την άρνησή του να προχωρήσει σε μια σοβαρή ελάφρυνση χρέους, να αλλάξει το ίδιο το μνημόνιο, τη δομή και τη λογική του.

 

Στο πλαίσιο αυτό ελάχιστα τον ενδιαφέρει – όπως άλλωστε και τον Σόιμπλε – αν οι δημοσιονομικοί στόχοι επιτυγχάνονται, αν η ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση θα διευκολύνει όχι μόνο την έξοδο στις αγορές, αλλά και τον δανεισμό των επιχειρήσεων. Η «αύξηση της ανταγωνιστικότητας» είναι το παν, αλλά πάντα με τους δικούς τους όρους και το δικό τους σχέδιο.

 

Ακόμη περισσότερο, ελάχιστα ενδιαφέρονται – κυρίως ο Τόμσεν, αφού ο Σόιμπλε έχει και το ζόρι των γερμανικών εκλογών – για το πολιτικό μέλλον του Τσίπρα, όπως ουδέποτε ενδιαφέρθηκαν για το μέλλον του Παπανδρέου και του Σαμαρά.

Επιπλέον ουδόλως ενδιαφέρονται για το μέλλον του… Μητσοτάκη, ο οποίος στην επίσκεψή του στη Γερμανία αντιμετωπίστηκε κι αυτός ως ένας ακόμη αναλώσιμος (αναλυτικό ρεπορτάζ στη σελίδα 6) επειδή θυμούνται ακόμη ότι επί θητείας του στο υπουργείο Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης δεν έκανε καμιά από τις ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που προέβλεπε το μνημόνιο Σαμαρά.

Όποιος λοιπόν στην Ελλάδα πιστεύει ότι οι «εμμονές» του Τόμσεν μπορούν να αγνοηθούν, μάλλον κάνει λάθος. Ο εφιάλτης είναι πάλι εδώ – και κάτι μας λέει ότι ήρθε για να μείνει…