Μια επιφανειακά αντιφατική εικόνα,  που όμως δείχνει πιο εσωτερικά συνεπής όσο βαθύτερα εξετάζεται, προκύπτει από την Τρίτη έκδοση της έρευνας “Τι πιστεύουν οι Έλληνες”, του ερευνητικού οργανισμού “διαΝΕΟσις”, την οποία παρουσιάζει η “Καθημερινή της Κυριακής”.

Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει κατ’ αρχήν το μέρος εκείνο της έρευνας (“Οικονομία, κράτος, ιδιωτική πρωτοβουλία”) που εστιάζει στην κρίση, στα αίτια της και στις πιθανές οδούς διαφυγής. Εδώ δείχνει να επικρατεί πλέον ένας μεγαλύτερος ρεαλισμός (για παράδειγμα το 62,1% θεωρεί ότι η κρίση οφείλεται κυρίως “στις δικές μας αδυναμίες”)και μια διάθεση να δοκιμαστεί ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης, πιο ανοικτό και λιγότερο εξαρτημένο από το κράτος.     

Σύμφωνα με την έρευνα, οι Έλληνες πιστεύουν στη συρρίκνωση του Δημοσίου, προτιμούν μείωση της φορολογίας, ακόμα και αν σημαίνει περικοπή κοινωνικών παροχών, και βλέπουν την ανάκαμψη να προέρχεται από ξένες επενδύσεις και εξαγωγές, όχι από την εισοδηματική πολιτική μιας “φιλολαϊκής κυβέρνησης”.

Η παγκοσμιοποίηση, την οποία τρεις στους πέντε θεωρούν απειλή για την Ελλάδα σε αφηρημένο επίπεδο, θεωρείται η μοναδική ευκαιρία για την επιστροφή στην ευημερία.

Ένα άλλο μέρος των ευρημάτων της έρευνας παρουσιάζει το πορτραίτο μιας κοινωνίας κλειστής, φοβικής προς τον κόσμο και την αλλαγή, εθισμένης σε ανεδαφικές θεωρίες που δεν αντέχουν στην επαφή με την πραγματικότητα. Ο ευρωσκεπτικισμός εξακολουθεί να κερδίζει έδαφος, με την πεποίθηση να παγιώνεται ότι η Ελλάδα δεν έχει ωφεληθεί ιδιαιτέρως από τη συμμετοχή της στην ευρωπαϊκή κοινότητα.

Ένας στους τρεις Έλληνες πιστεύει ότι τα συμφέροντα της Ελλάδας θα εξυπηρετούνταν καλύτερα υπό την αιγίδα της Ρωσίας παρά εντός της ευρωζώνης, ενώ τέσσερις στους πέντε πιστεύουν στις σκοτεινές παρασκηνιακές δυνάμεις που κινούν τα νήματα της Ιστορίας. Άξιον αναφοράς ότι το 26,5% θεωρεί ότι μας ψεκάζουν, (το ποσοστό ξεπερνά το 50% μεταξύ των οπαδών της Χρυσής Αυγής και φτάνει το 37% μεταξύ των οπαδών των ΑΝΕΛ).

Η Αριστερά σε υποχώρηση

Άλλο ενδιαφέρον στοιχείο της έρευνας, είναι ότι ο καπιταλισμός ως μέθοδος οργάνωσης της παραγωγής έχει κερδίσει πόντους στα μάτια των Ελλήνων: Οι οπαδοί του φτάνουν στο 33,3%, αυξημένοι από το 23,9% της προηγούμενης έρευνας της “διαΝΕΟσις”. Αντίθετα, η Αριστερά αρχίζει να χάνει την λάμψη της στην χώρα μας:  Από το 52,5% της θετικής γνώμης που είχε καταγράψει η προηγούμενη έρευνα, τώρα το ποσοστό υποχωρεί στο 37,4%.

Τέλος, σε κοινωνικό επίπεδο, η εχθρότητα προς του μετανάστες παραμένει σε υψηλά επίπεδα- σχεδόν ένας στους δύο Έλληνες βλέπει αρνητικά τους μουσουλμάνους και δύο στους πέντε δηλώνουν ότι ενοχλούνται από την ανέγερση τζαμιού στην Ελλάδα.