Οι Έλληνες δεν εμπιστεύονται τόσο τους δημοσιογράφους, όσο και τα ΜΜΕ, γιατί πιστεύουν ότι επηρεάζονται από αθέμιτα επιχειρηματικά και πολιτικά συμφέροντα.

Αυτό έδειξαν τα αποτελέσματα της έρευνας του Ινστιτούτου Reuters για την ψηφιακή ενημέρωση στην Ελλάδα το 2016 σε συνεργασία με το τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Το 16% των ερωτώμενων στην Ελλάδα εμπιστεύεται τα ΜΜΕ, ενώ μόνο το 7% θεωρεί ότι τα ΜΜΕ είναι ανεξάρτητα από αθέμιτες πολιτικές επιρροές. Τα ποσοστά αυτά είναι τα χαμηλότερα μεταξύ των 26 χωρών που έγινε η μελέτη.

«Τα μνημόνια υπονόμευσαν τα ΜΜΕ»

«Τα ΜΜΕ είναι μέρος της πολιτικής διαδικασίας, της κατανόησης του πολιτικού με ουσιαστικό ρόλο στη λειτουργία  του Δημοκρατικού πολιτεύματος. Η βαθύτατη κρίση εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς και το πολιτικό σύστημα περιλαμβάνει αλλά και ανατροφοδοτεί την κρίση αξιοπιστίας των μέσων ενημέρωσης», εξηγεί στο «Π» ο επίκουρος καθηγητής του ΑΠΘ, Νίκος Παναγιώτου. 

«Τα μνημόνια υπονόμευσαν τα ΜΜΕ και ειδικά τα τηλεοπτικά κανάλια πανελλαδικής εμβέλειας, που δέχονται τη μεγαλύτερη αμφισβήτηση. Αυτό εντάσσεται και στο ευρύτερο πλαίσιο αμφισβήτησης των θεσμών, ενώ από την άλλη πλευρά ερμηνεύει γιατί επικρατούν ψευδείς ειδήσεις», επισημαίνει.

 Στη συνέχεια, προσθέτει: «Είναι χαρακτηριστικό ότι οι πολίτες εμπιστεύονται περισσότερο τον στενό τους κύκλο, την επέκταση του οποίου συναντούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.  Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνιστούν ουσιαστικά μια διεύρυνση επέκτασης της εμπιστοσύνης που αποδίδουν στα δίκτυα φιλίας οι χρήστες τους». 

«Οι εξελίξεις αυτές υπογραμμίζουν παράλληλα και την αναγκαιότητα αλλαγής του υπάρχοντος επιχειρηματικού μοντέλου αλλά και αυτού της άσκησης της  δημοσιογραφίας. Να υπάρξει αλλαγή παραδείγματος από τη δημοσιογραφία του copy-paste στη δημοσιογραφία που θα αναδεικνύει το περιεχόμενο και θα επεξηγεί τα γεγονότα. Το μοντέλο της «περιγραφικής δημοσιογραφίας» όπως το ονομάζω είναι πεπερασμένο και αναποτελεσματικό, μέρος και αίτιο της κρίσης των ΜΜΕ», καταλήγει.  

Ο επίκουρος καθηγητής του τμήματος Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ του ΑΠΘ, Νίκος Παναγιώτου

Σημεία της έρευνας

Αυξάνεται η χρήση των κοινωνικών δικτύων για ενημερωτικούς σκοπούς, μειώνεται η απήχηση των τηλεοπτικών ειδήσεων, κυριαρχούν τα κινητά τηλέφωνα ως μέσο πρόσβασης στα ειδησεογραφικά sites και αυξάνεται η δυσαρέσκεια των χρηστών με τη διαδικτυακή διαφήμιση, σύμφωνα με την έρευνα του Ινστιτούτου Reuters.

Η έρευνα έδειξε ότι το 66% των Ελλήνων δηλώνει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για τις ειδήσεις. Το 56% διαβάζει ειδήσεις αρκετές φορές μέσα στη μέρα είτε χρησιμοποιώντας παραδοσιακά είτε νέα μέσα. Ένας στους δύο Έλληνες κοινοποιεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τις ειδήσεις που τον ενδιαφέρουν. Επίσης, το 74% των Ελλήνων διαβάζουν και σχολιάζουν τις ειδήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ το 86% αντιδρά σχολιάζοντας, κάνοντας like ή στέλνοντάς τις μέσω e-mail ή social media.

Σύμφωνα με την έρευνα, τα smartphones και τα tablets είναι πλέον οι κύριες συσκευές για ενημέρωση, ξεπερνώντας τους υπολογιστές σε αρκετές χώρες.

Επιπλέον, σημειώνεται ότι το 76% των χρηστών δεν παρακολουθεί ενημερωτικά βίντεο στο διαδίκτυο επειδή βρίσκει πιο βολική την ανάγνωση άρθρων, αλλά και επειδή ενοχλείται από τις διαφημίσεις που προηγούνται.