Εταιρείες, επιχειρηματίες, τράπεζες, «αχυράνθρωποι» και δικαστές ανακατεύονταν καλά στο μεγαλύτερο «πλυντήριο» που έστησε η Ρωσία στην Ευρώπη. Μολδαβοί «αχυράνθρωποι», που «έστηναν» εταιρείες – βιτρίνες (ή εταιρείες – κελύφη, shell companies, όπως είναι γνωστές) στην πατρίδα τους. Μολδαβοί δικαστές, που εξέδιδαν «ελαφρά τη καρδία» αποφάσεις για δάνεια. 

Εξωχώριες εταιρείες σε Μ. Βρετανία, Κύπρο και Ν. Ζηλανδία, όπου μεταφέρονταν τα χρήματα των Ρώσων επιχειρηματιών, αφού «περνούσαν» από τράπεζες της Μολδαβίας και, στη συνέχεια, της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εταιρείες όλης της Ευρώπης (μεταξύ αυτών και της Ελλάδας) που, τις περισσότερες φορές εν αγνοία τους, κατέληγαν να εισπράττουν τα «ξεπλυμένα» χρήματα.

 

Το «Laundromat» είναι ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά σκάνδαλα της τελευταίας δεκαετίας, που αποκάλυψε το Πρόγραμμα Έρευνας Διαφθοράς και Οργανωμένου Εγκλήματος (Organized Crime and Corruption Reporting Project – OCCRP). Πρόκειται για έναν μηχανισμό που χρησιμοποίησαν Ρώσοι επιχειρηματίες για να «ξεπλύνουν» βρόμικο χρήμα στο εξωτερικό, και κυρίως στην Ευρώπη, την περίοδο 2010-2014. 

 

Ο μηχανισμός αυτός κατάφερε να «ξεπλύνει» πάνω από 21 δισ. δολάρια, τα οποία προέρχονταν ως επί το πλείστον από δημόσια έργα στη Ρωσία και κατασπαταλήθηκαν σε πολυτελή αυτοκίνητα, ακίνητα, κοσμήματα και γιοτ. Μεγάλο μέρος των χρημάτων κατέληξε σε γνωστές εταιρείες στην Ευρώπη, όπως οι Samsung, Ericsson και Black&Decker, για προϊόντα ή υπηρεσίες τους. Αρκετές από τις εταιρείες που εν αγνοία τους εισέπρατταν «βρόμικο» χρήμα τοποθετούνται στη Μεγάλη Βρετανία, τη Νέα Ζηλανδία την Κύπρο και την Ελλάδα.

 

Στη χώρα μας έφτασαν συνολικά περίπου 2 εκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία. Πληροφορίες προερχόμενες από το «Vice» λένε ότι δύο αγροτικοί συνεταιρισμοί εμφανίζονται να έχουν λάβει πληρωμές από εμπλεκόμενες στο «Laundromat» βρετανικές και off-shore εταιρείες. «Πληρωμή για notebooks» ήταν η αιτιολογία πληρωμών σχεδόν 1,2 εκατομμυρίων δολαρίων στον πρώτο συνεταιρισμό, ενώ στον δεύτερο για πληρωμή ύψους 325.000 δολαρίων η αιτιολογία φέρεται να ήταν «αντλίες».

 

Πώς όμως λειτουργούσε το… πλυντήριο; Δύο εξωχώριες (off-shore) εταιρείες σύναπταν μεταξύ τους εικονικό δάνειο, χωρίς ποτέ να ανταλλάξουν πραγματικά χρήματα. Η εταιρεία που λάμβανε το δάνειο όριζε ως εγγυητή έναν «αχυράνθρωπο» στη Μολδαβία, ο οποίος με τη σειρά του είχε ως εγγυητή τον Ρώσο επιχειρηματία, που ήθελε να «ξεπλύνει» τα χρήματα. 

 

Η εταιρεία που λάμβανε το δάνειο δήλωνε αδυναμία πληρωμής του, ενώ εκείνη που της το είχε χορηγήσει εικονικά κινούνταν δικαστικά εναντίον της. Τότε η υπόθεση παραπεμπόταν στα δικαστήρια της Μολδαβίας, αφού εγγυητής ήταν ο Μολδαβός «αχυράνθρωπος». 

 

Οι Μολδαβοί δικαστές εξέδιδαν «ελαφρά τη καρδία» αποφάσεις για τα δάνεια. Όταν έβγαινε η δικαστική απόφαση, ο Ρώσος επιχειρηματίας που είχε μπει εγγυητής του «αχυρανθρώπου» υποχρεούνταν να πληρώσει. Τότε, έκανε μια γενναιόδωρη κατάθεση σε λογαριασμό σε τράπεζα της Μολδαβίας και από εκεί τα χρήματά του μεταφέρονταν στην εξωχώρια εταιρεία που είχε χορηγήσει εικονικά το δάνειο για τη δήθεν αποπληρωμή του. 

Μέσω του λογαριασμού αυτής της εταιρείας, ο Ρώσος επιχειρηματίας μπορούσε να διαθέσει τα χρήματά του οπουδήποτε και να είναι καλυμμένος νομικά.

 

Οι αρχές στη Ρωσία και τη Μολδαβία δήλωσαν ότι έχουν προχωρήσει σε ενέργειες για την πάταξη του ξεπλύματος χρήματος, ύστερα από αυτήν την αποκάλυψη.

 

Πάνω από 500 εκατομμύρια δολάρια του βρόμικου χρήματος της Ρωσίας πέρασαν από τα «χέρια» της τράπεζας HSBC, η οποία βρίσκεται τώρα στο μικροσκόπιο των βρετανικών αρχών. Σε ανακοίνωσή της, η τράπεζα επισημαίνει ότι «η υπόθεση αυτή τονίζει την ανάγκη για αποτελεσματικότερη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα».

 

Διεθνείς ερευνητές πιστεύουν ότι οι βρετανικές τράπεζες, όπως οι Barclay’s και HSBC, άθελά τους βοήθησαν στη μετακίνηση πάνω από 738 εκατομμυρίων δολαρίων που συνδέονται με τον ρωσικό μηχανισμό. Ο «Guardian» αναφέρει ότι η HSBC διαχειριζόταν 545 εκατ. δολάρια βρόμικου χρήματος, περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη βρετανική τράπεζα.

 

Οι κατηγορίες πέφτουν βαριές στην «πλάτη» της HSBC, η οποία πριν από πέντε χρόνια πλήρωσε 1,9 δισ. δολάρια για να διευθετήσει μια έρευνα για ξέπλυμα χρήματος στις ΗΠΑ. Επίσης, αναγκάστηκε να συμφωνήσει στην εγκατάσταση ενός ανεξάρτητου συστήματος για την επίβλεψη των προσπαθειών να καθαρίσει τις δραστηριότητές της.

 

Σαν να μην έφταναν αυτά, το 2016 ακούστηκε το όνομά της στο περίφημο σκάνδαλο των Panama Papers.

Οι κατηγορίες αυτές έρχονται να επιβεβαιώσουν τους φόβους ότι το βρετανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα έχει γίνει ένας αγωγός δισεκατομμυρίων δολαρίων παράνομων χρημάτων, εν καιρώ Brexit. Μάλιστα, το υπουργείο Οικονομικών της Μεγάλης Βρετανίας ανακοίνωσε τη δημιουργία μιας νέας μονάδας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

 

Αλλά δεν είναι μόνο οι τράπεζες στο… επίκεντρο. Η συμβουλευτική κυπριακή εταιρεία PWC έλαβε το ποσό των 27.000 ευρώ για την παροχή «συμβουλευτικών υπηρεσιών» σε μια ρωσική επιχείρηση στην Κύπρο. Η PWC είπε ότι «εφαρμόζει όλους τους σχετικούς νόμους και κανονισμούς για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος» και ότι προώθησε το e-mail που επικοινώνησε μαζί της στις αρμόδιες αρχές της Κύπρου.