«Η κατάσταση στην Ελλάδα είναι διαχειρίσιμη. Αυτό που πρέπει πλέον να γίνει είναι η ομαλή μετάβαση από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης σ’ ένα βιώσιμο σύστημα, όπου οι αιτούντες άσυλο και οι πρόσφυγες θα έχουν πρόσβαση σε επαρκή φροντίδα, υποστήριξη και λύσεις, που έχουν ανάγκη», είπε κατά τη διάρκεια της εβδομαδιαίας ενημέρωσης των εκπροσώπων των ΜΜΕ ο ύπατος αρμοστής του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες Filippo Grandi. 

 

Από τους 65.000 πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο, από τους οποίους οι περισσότεροι συμπλήρωσαν έναν χρόνο έγκλειστοι στους προσωρινούς καταυλισμούς και δομές και σε διαμερίσματα ή ξενώνες της Υ.Α. και άλλων ΜΚΟ, μόλις 10.000 ήταν αυτοί που έως και τις 20 Μαρτίου 2017 είχαν μετεγκατασταθεί σε κάποια άλλη χώρα – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 

Δώδεκα μήνες μετά, έχει γίνει αντιληπτό σε όλους αυτό που από τις πρώτες ημέρες φαινόταν, μετά το κλείσιμο των συνόρων από πλευράς της ΠΓΔΜ και άλλων τεσσάρων χωρών της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, πως όσοι εγκλωβίστηκαν στην Ελλάδα θα παραμείνουν εδώ τα επόμενα χρόνια. Πλέον αυτό που πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση είναι η όσο το δυνατόν συντομότερη κι ομαλή ένταξη των ανθρώπων αυτών – τουλάχιστον όσων το επιθυμούν – στην κοινωνία και τους καθημερινούς ρυθμούς της. 

 

Σύμφωνα με το πλάνο που πρόκειται να παρουσιάσει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ στην κυβέρνηση όσον αφορά την αντιμετώπιση του προσφυγικού από εδώ και πέρα, προτεραιότητα αναμένεται να δοθεί στη βελτίωση των συνθηκών υποδοχής των προσφύγων.

 

Μετά τη μικρή αύξηση των αφίξεων το χρονικό διάστημα μεταξύ 17-20 Μαρτίου, οπότε στα νησιά πέρασαν τουλάχιστον 322 νέοι πρόσφυγες και μετανάστες, το τελευταίο τριήμερο (24-27 Μαρτίου) οι αφίξεις από τα παράλια μειώθηκαν στις 113 σε τρία περιστατικά, σύμφωνα με την καταγραφή του κέντρου επιχειρήσεων της ελληνικής ακτοφυλακής.

 

Αυτή τη στιγμή στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου παραμένουν 14.268 άτομα σε σύνολο 62.166 στις δομές όλης της χώρας, σύμφωνα με το αρμόδιο συντονιστικό όργανο διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης.

 

Είναι «ηλίου φαεινότερο» πως η χώρα μας μόνη της δεν μπορεί να διαχειριστεί την προσφυγική κρίση. Απαιτούνται αμέσως πρωτοβουλίες και συντονισμένες ενέργειες των υπόλοιπων κρατών – μελών της Ε.Ε. προκειμένου να «τρέξουν» με πιο γρήγορο ρυθμό οι έλεγχοι των αιτήσεων ασύλου, καθώς επίσης και οι διαδικασίες μετεγκατάστασης για όσους πάρουν άσυλο ή της επαναπροώθησης στην Τουρκία γι’ αυτούς των οποίων το αίτημα ασύλου απορρίπτεται. Παράλληλα, όμως για τους δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που θα επιλέξουν να παραμείνουν στην Ελλάδα η πολιτεία οφείλει να εκπονήσει ένα αποτελεσματικό και ρεαλιστικό πλάνο διαχείρισης.

 

Οι τρεις άξονες στους οποίους πρέπει να βασιστεί το πρόγραμμα αυτό, σύμφωνα με την Υ.Α., είναι: 

 Οι περισσότερες ευκαιρίες στέγασης σε αστικές περιοχές (διαμερίσματα).

 Η αναβάθμιση των δομών φιλοξενίας.

 Το κλείσιμο των ακατάλληλων δομών.

 Επιπλέον, πρέπει να επισπευσθεί η διαδικασία μεταφοράς σε ασφαλείς χώρους των ευάλωτων ομάδων (ηλικιωμένων, ασθενών, ΑμεΑ, γυναικών και ασυνόδευτων παιδιών), οι οποίες στην παρούσα φάση πέφτουν θύματα σεξουαλικής και έμφυλης βίας εντός των δομών. 

 Η πολιτεία πρέπει να δώσει μεγαλύτερη βαρύτητα στα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα με σκοπό την παροχή μεγαλύτερης ασφάλειας και καλύτερων συνθηκών διαμονής, διαβίωσης και πρόσβασης στην εκπαίδευση. 

 

Οι υπηρεσίες της Ύπατης Αρμοστείας έχουν καταγράψει συνολικά 2.100 ανηλίκους, οι οποίοι έφθασαν μόνοι στην Ελλάδα. Από αυτούς, μόλις οι 1.400 φιλοξενούνται σήμερα σε ξενώνες ή δομές προσαρμοσμένες στις ανάγκες τους.

Άλλα 700 παιδιά βρίσκονται εκτός δομών περιμένοντας είτε να αδειάσει κάποια θέση είτε να προχωρήσει η διαδικασία επανένωσής τους με κάποιον συγγενή τους στην υπόλοιπη Ευρώπη. Διαδικασία που, παρά τις αλλεπάλληλες εκκλήσεις οργανώσεων για τα δικαιώματα και την προστασία των παιδιών, εξακολουθεί να προσκρούει στη γραφειοκρατία, μα κυρίως στην απροθυμία των υπηρεσιών πολλών ευρωπαϊκών χωρών ως προς την επίσπευση των διαδικασιών.

 

Έτσι αδιευκρίνιστος παραμένει έως και σήμερα ο αριθμός των ασυνόδευτων προσφυγόπουλων, των οποίων η τύχη αγνοείται, με πολλούς να εκφράζουν φόβους ότι έχουν πέσει θύματα σωματεμπόρων, σεξουαλικής κακοποίησης ή άλλης εγκληματικής ενέργειας που θέτει σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή τους. 

 

Αντίθετα με τους κρατικούς φορείς, έκθεση της διεθνούς ΜΚΟ Save the Children, που δημοσίευσε πρόσφατα η βρετανική εφημερίδα «Ιndependent», ανεβάζει τον αριθμό των ασυνόδευτων προσφυγόπουλων στην Ελλάδα σε 5.000. Πολλά από αυτά παραμένουν εγκλωβισμένα στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, καθώς και σε πρόχειρες, ακατάλληλες δομές και σε καταυλισμούς ή ακόμα και σε κρατητήρια αστυνομικών τμημάτων, πέφτοντας συχνά θύματα σεξουαλικής ή άλλης κακοποίησης. 

 

Όπως αναφέρεται στην έκθεση, η πολύμηνη κράτησή τους, σε συνδυασμό με τις κακές συνθήκες διαβίωσης, έχει συνέπεια πολλά από αυτά να εμφανίζουν σημάδια κατάθλιψης, ενώ έχουν καταγραφεί ακόμα και απόπειρες αυτοκτονίας παιδιών ηλικίας μεταξύ 9 και 12 ετών! Μάλιστα, θέλοντας να κάνουν γνωστή την απόγνωσή τους, δεν διστάζουν να βιντεοσκοπήσουν τα απονενοημένα διαβήματά τους και να τα αναρτήσουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Επιπλέον συχνό είναι το φαινόμενο πολλά από αυτά τα παιδιά να εξαφανίζονται ξαφνικά ή να πληρώνουν μεγάλα χρηματικά ποσά σε διακινητές για να μπορέσουν να φύγουν από την Ελλάδα.

 

Στις αρχές της εβδομάδας, κατά τη διάρκεια της άτυπης συνόδου των υπουργών Εσωτερικών των 27 κρατών – μελών της Ε.Ε., ο αρμόδιος επίτροπος για θέματα Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος κάλεσε ξανά τους εταίρους να τηρήσουν τη δέσμευσή τους επισπεύδοντας τη διαδικασία μετεγκατάστασης προσφύγων και αιτούντων άσυλο από την Ελλάδα και την Ιταλία με στόχο τους 4.500 πρόσφυγες τον μήνα (3.000 από την Ελλάδα και 1.500 από την Ιταλία) με στόχο την αποσυμφόρηση των δομών.

Η έκκλησή του πάντως ακόμη μια φορά μοιάζει – για τους γνωρίζοντες – με «φωνή βοώντος εν τη ερήμω».