Κατ’ επανάληψη το «Π» το τελευταίο διάστημα έχει επισημάνει τη δύ σκολη ισορροπία που είναι υποχρε ωμένη να τηρήσει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ μεταξύ των απαιτήσεων των διεθνών γκουρού των χρηματοοικονομικών, των διεθνών πιστωτών (διάβαζε και νταβατζή δων) της χώρας,  των ευρωκρατών, που πιέζουν αφόρητα για να διατηρήσουν τον φερετζέ της σταθερότητας, της εκρηκτικής κοινωνικής κατάστασης στο εσωτερικό, των προεκλογικών δεσμεύσεων u και της δεδηλωμένης διάθεσης του πρωθυ πουργού να είναι αυτός που θα ορίσει το παιχνίδι υλοποιώντας τις εξαγγελίες του για αναπτυξιακή διέξοδο από την κρίση.

Κατ’ επανάληψη το «Π» το τελευταίο διάστημα έχει επισημάνει τη δύ σκολη ισορροπία που είναι υποχρε ωμένη να τηρήσει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ μεταξύ

των απαιτήσεων των διεθνών γκουρού των χρηματοοικονομικών,

των διεθνών πιστωτών (διάβαζε και νταβατζή δων) της χώρας,

των ευρωκρατών, που πιέζουν αφόρητα για να διατηρήσουν τον φερετζέ της σταθερότητας,

της εκρηκτικής κοινωνικής κατάστασης στο εσωτερικό,

των προεκλογικών δεσμεύσεων u και της δεδηλωμένης διάθεσης του πρωθυ πουργού να είναι αυτός που θα ορίσει το παιχνίδι υλοποιώντας τις εξαγγελίες του για αναπτυξιακή διέξοδο από την κρίση.

Τα πράγματα, ακόμη και με την πάροδο των ημερών, δυσκολεύουν καθώς η πίεση συνεχώς αυξάνεται. Είναι άλλωστε ήδη γνωστή η πρώτη, εντελώς αρνητική, διάθεση των «αγορών» στην πρώτη ανακοίνωση μέτρων, αφού την επομένη της πρωθυπουργικής ομιλίας σημειώθηκε νέο ξεπούλημα των ελληνικών ομολόγων.

Η διαφορά των αποδόσεων (spread) ανάμεσα στα ελληνικά και τα γερμανικά ομόλογα εκτινά χθηκε, το κόστος ασφάλισης για τα ελληνικά κρατικά ομόλογα έναντι αθέτησης πληρωμών (swap) αυξήθηκε πάλι, το Χρηματιστήριο Αθηνών υποχώρησε εκ νέου και μια πλημμύρα αρνητικών δημοσιευμάτων και προειδοποιήσεων θεσμικών διεθνών παικτών προστέθηκε σε ό,τι ξέραμε από τις προηγούμενες μέρες.

Όλα αυτά σημαίνουν ότι τα μέτρα που η ελληνι κή κυβέρνηση εξήγγειλε για εξυγίανση των δημό σιων οικονομικών της χώρας εξελήφθησαν από τις «αγορές» ως ανεπαρκή, παρά τη στήριξη που δημοσίως έλαβε ο Γιώργος Παπανδρέου μετά τη λήξη της συνόδου κορυφής. Είναι προφανές ότι, αμέσως μετά τις γιορτές, οπότε θα πρέπει να υπάρξει η εξειδίκευση των μέτρων που θα έχουν κατεύθυνση μείωσης των ελλειμμάτων, θα δούμε όχι μόνο το πώς σκοπεύει να κινηθεί η κυβέρνη ση, αλλά και τη στάση που θα διαμορφωθεί διε θνώς έναντι της χώρας.

Τα μέτωπα

Αυτή την ώρα τα μέτωπα του Παπανδρέου είναι πολλαπλά, πέρα από αυτό των «αγορών» και όσων στα διεθνή ΜΜΕ τις… προστατεύουν και πιέζουν για σκληρά μέτρα:

Το εσωκομματικό και στο πλαίσιο της Κοινο βουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ, καθώς είναι έντονη η αντιπαράθεση μεταξύ των στελεχών που τίθενται υπέρ μέτρων  σοκ και όσων επιμέ νουν στην τήρηση των προεκλογικών δεσμεύσε ων.

Το συνδικαλιστικό, καθώς οι εργαζόμενοι και οι εκπρόσωποί τους αντιδρούν σφόδρα στο να με τακυλιστεί το κόστος στις πλάτες τους. u Αυτό των εγχώριων οικονομικών παραγόντων και τραπεζιτών, που ζητούν τα μέτρα σοκ για να κρατήσουν τα κεκτημένα.

Ένα ακόμη όσων δεν επιθυμούν διαρθρωτικές αλλαγές, ώστε να απομυζούν με την άνεσή τους το Δημόσιο.

Αλλά και όσων κρούουν τον κώδωνα του κινδύ νου οι διαρθρωτικές αλλαγές να γκρεμίσουν ό,τι απέμεινε ως ιδέα κοινωνικού κράτους ύστερα από αλλεπάλληλα κύματα αλλαγών και «εκσυγχρονι σμών».

Ο προβληματισμός στο Υπουργικό Συμβούλιο τη Δευτέρα για τα μέτρα κράτησε πάνω από τρεις ώρες. Οι δύο γραμμές είναι ορατές και ο Πα πανδρέου επιχειρεί να τις «συνδυάσει», αφού οι δυσκολίες να πειστούν οι αγορές είναι μεγάλες, το γνωρίζει και δεν επιθυμεί να «αδειάσει» τη σκληρή πλευρά. Έχει, όμως, όπως λένε οι συνεργάτες του, πεποίθηση ότι χωρίς κοινωνική συγκατάθεση δεν θα μπορέσει να προχωρήσει, αφού επιμένει ότι άλλο είναι τα σκληρά και άλλο τα άδικα μέτρα.

Σε εξέλιξη

Ειδικότερα στο εσωκομματικό πεδίο η μάχη βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, αφού ακόμη γίνεται μάχη για την εξειδίκευση του παγώματος των μισθών. Οι θιασώτες των πιο ανεκτών από την κοινωνία μέτρων θεωρούν ότι η αναφορά του Πα πανδρέου πως θα δοθεί η ωρίμανση 2% για μικτές αποδοχές πάνω από 2.000 ευρώ τούς δικαιώνει, αφού έτσι είχε ανακοινωθεί στο Υπουργικό Συμ βούλιο για τον προϋπολογισμό.

Οι «νεοφιλελεύθεροι» της κυβέρνησης από την πλευρά τους δίνουν τη δική τους μάχη για περισ σότερες περικοπές στην εισοδηματική πολιτική, που θα περιλαμβάνει το πρόγραμμα σταθερότη τας στα μέσα Ιανουαρίου.

Ο Παπανδρέου πιέζει όχι μόνο για άμεση έναρξη διαλόγου με τους επιμέρους φορείς ανά υπουργείο, αλλά και για σύντμηση του χρόνου κατάθεσης νομοσχεδίων για το ασφαλιστικό, το φορολογικό, τα φάρμακα, τις νοσοκομειακές δαπάνες και τα εξοπλιστικά νωρίτερα από το εξά μηνο.

Nηφαλιότητα

Στην κυβέρνηση και στο ΠΑΣΟΚ θεωρούν ότι είχε απόλυτη επιτυχία η συνάντηση υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας διότι επικράτησε νη φαλιότητα, ψυχραιμία και αναγνώριση απ’ όλους της κρισιμότητας των στιγμών, ουδείς μίλησε για θέατρο ή επικοινωνιακό τερτίπι και, ανεξαρτήτως ιδεολογικών και πολιτικών διαφορών, όλοι έδει ξαν ότι επιθυμούν παρόμοιες συζητήσεις μακριά από τις κάμερες, όπου υπάρχει ένα μίνιμουμ συνεννόησης. Συνεπώς στέλνεται μήνυμα στην ελληνική κοινωνία ότι κάτι αλλάζει στο πολιτικό σκηνικό της χώρας.

Η συνάντηση, λένε, βοήθησε να κατανοηθεί από την κοινωνία η κρισιμότητα της συγκυρίας, όπως δείχνουν κυλιόμενες δημοσκοπήσεις που έχουν στη διάθεσή τους, και να περάσουν πιο «εύκολα» τα μέτρα στην κοινωνία.

Η κυβέρνηση μετά τη συνάντηση μπορεί με με γαλύτερη ευκολία να νομοθετήσει για μια σειρά κρίσιμων θεμάτων, όπως ο νόμος περί ευθύνης υπουργών, η παρακολούθηση του προϋπολογι σμού από τη Βουλή, η μείωση των εξοπλιστικών δαπανών, η διαφάνεια στο πολιτικό χρήμα κ.ά.

Oδοφράγματα

Ωστόσο ας μη θεωρηθεί ότι η συμφωνία σε κάποια βασικά ζητήματα αντικατοπτρίζει κάποιου είδους γενικότερη συναίνεση.

Ήδη ο Σαμαράς, η Παπαρήγα, ο Τσίπρας, ακό μη και ο Καρατζαφέρης στήνουν τα δικά τους… οδοφράγματα, είτε στο πολιτικό είτε στο κοινωνι κό πεδίο, καθώς τόσο η εξειδίκευση των μέτρων όσο και η ανάπτυξη πρωτοβουλιών της κυβέρνη σης σε διάφορους τομείς πολιτικής, από τον νέο εκλογικό νόμο μέχρι τα μέτρα που θα απαιτούν τη δημοσιοποίηση όλων των χρηματοδοτικών πηγών των κομμάτων, θα δημιουργήσουν το επόμενο διάστημα πολλών ταχυτήτων πολιτικές συγκρούσεις.

Χώρια που, χωρίς να δούμε τα οικονομικά, φο ρολογικά και ασφαλιστικά μέτρα, δεν μπορούμε από τώρα να προδιαγράψουμε το μέγεθος της αντίδρασης εκ μέρους της κοινωνίας.

Έτσι κι αλλιώς λοιπόν η ισορροπία που καλείται να τηρήσει η κυβέρνηση είναι μια ισορροπία τρό μου. Και ο τρόμος επιτείνεται από τη διαπιστω μένη αδυναμία – ή αβελτηρία – της κυβέρνησης να στελεχώσει εγκαίρως κρίσιμους τομείς του κράτους, αλλά ακόμη και να μοιράσει αρμοδιό τητες σε υφυπουργούς, με αποτέλεσμα οι όποιες τομές προωθήσει να τελούν υπό την αίρεση της κρατικής αδυναμίας. Όλα του γάμου δύσκολα λοιπόν και το κράτος γυμνό και αδύναμο να λει τουργήσει…