Της Τζένης Κ.

Την γλυκόξινη καραμέλα «πατρίδα» την πιπιλάει ο πρωθυπουργός από τότε που έσπασε με την υπερμεγέθη, ψεματοτραφείσα μύτη του το εκλογικό τσόφλι και βγήκε από το κλούβιο αυγό τού 2009. Την πικρή καραμέλα «κίνδυνος» τη γλύφει εξίσου μακροχρόνια και συστηματικά σύμπασα η Κυβέρνηση.

Της Τζένης Κ.

Την γλυκόξινη καραμέλα «πατρίδα» την πιπιλάει ο πρωθυπουργός από τότε που έσπασε με την υπερμεγέθη, ψεματοτραφείσα μύτη του το εκλογικό τσόφλι και βγήκε από το κλούβιο αυγό τού 2009. Την πικρή καραμέλα «κίνδυνος» τη γλύφει εξίσου μακροχρόνια και συστηματικά σύμπασα η Κυβέρνηση. Και οι δυο αυτές καραμέλες ανήκουν στην κατηγορία των επικοινωνιακών ζαχαρωδών (άνευ ζάχαρης) που άλλος τα απομυζά κι άλλος τα μεταβολίζει. Παρασκευάζονται και συσκευάζονται στην Ελλάδα σε αντίθεση με τη μεγάλη πλειοψηφία των υπόλοιπων προϊόντων που καταναλώνουμε καθημερινά…  Πρόκειται άραγε για αξιόπιστα και αποτελεσματικά αναλώσιμα;  Φυσικά… Η επίκληση στο συναίσθημα (σωτηρία της πατρίδας) και η κινδυνολογία (χρεοκοπία) αποτελούν χαρακτηριστικότατα εργαλεία της πειθούς, γενικώς. Και για να τεκμηριώσουμε τον ισχυρισμό θα σας παραπέμψουμε και στη σχετική βιβλιογραφία. Στο βιβλίο λοιπόν του Οργανισμού Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων (του all time classic ΟΕΔΒ τον οποίο παρεμπιπτόντως πάντοτε παραφράζαμε λέγοντας… Όταν Έχω Διάβασμα Βαριέμαι ) «Έκφραση- Έκθεση» (Τεύχος Γ’) που απευθύνεται στους μαθητές του Γενικού Λυκείου, στο κεφάλαιο της «Πειθούς» , το εκπαιδευτικό σύστημα «δίνει» στεγνά τους ίδιους τους γεννήτορές του. Αντιγράφουμε από τη σελίδα 68: «Με τον πολιτικό λόγο, ο πομπός επιθυμεί να πείσει το δέκτη να πάρει κάποιες αποφάσεις ή να προβεί σε κάποια ενέργεια. Ο δέκτης λοιπόν πρέπει να πειστεί ότι η απόφαση είναι σύμφωνη με τα δικά του προσωπικά συμφέροντα και με τα συμφέροντα του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου στο οποίο ανήκει. Έτσι, ο πολιτικός λόγος χαρακτηρίζεται βέβαια από λογική επιχειρηματολογία αλλά συχνά χαρακτηρίζεται κι από έντονη συναισθηματική φόρτιση και ρητορεία. Επειδή ο πολιτικός λόγος συνδέεται με την εξουσία , ορισμένες φορές στοχεύει στην παραπλάνηση ή στον εκφοβισμό του ακροατηρίου, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η άκριτη αποδοχή από το δέκτη (ακροατήριο)των  σκοπών και των αποφάσεων του πομπού. Στις περιπτώσεις αυτές, η αποδεικτική ισχύς των επιχειρημάτων αντικαθίσταται από αυταπόδεικτες έννοιες ή από λέξεις με τέτοια ηθική διάσταση («έθνος», «λαός», «εθνική σωτηρία» κλπ), που εμποδίζουν το λογικό έλεγχο και παγιδεύουν το δέκτη. Όταν ο πολιτικός λόγος παίρνει αυτή τη μορφή, με την παραποίηση των εννοιών και τη στρέβλωση των αξιών, γίνεται προπαγάνδα».  Δεν τα λέμε εμείς κύριε πρόεδρε, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και το Υπουργείο της Αννούλας τα λένε… Υπάρχει μάλιστα και εύγλωττη συνέχεια. Σε άλλο σημείο του ίδιου βιβλίου αναφέρονται τα εξής: … « Ο Αριστοτέλης στη ρητορική του διδάσκει το ρήτορα πώς να διεγείρει ορισμένα συναισθήματα , όπως οργή, πραότητα, αγάπη, μίσος, φόβο, εμπιστοσύνη, οίκτο, αγανάκτηση, φθόνο, ντροπή, περιφρόνηση κλπ. Ορίζει μάλιστα τρεις παραμέτρους, τις οποίες πρέπει να λαμβάνει υπόψη του ο ρήτορας σχετικά με το συναίσθημα. Σε ποια διάθεση πρέπει να βρίσκεται το ακροατήριο για να κυριευθεί από το συγκεκριμένο συναίσθημα, προς ποιους το απευθύνει και ποια αίτια το προκαλούν. Συνηθισμένα μέσα για την πρόκληση συναισθημάτων με στόχο την πειθώ είναι η περιγραφή και η αφήγηση. Για παράδειγμα, ένας βουλευτής που εισηγείται αύξηση των πολεμικών δαπανών, στην προσπάθειά του να πείσει, διεγείρει το φόβο του ακροατηρίου για την ασφάλεια της χώρας περιγράφοντας παραστατικά τον εκσυγχρονισμένο πολεμικό εξοπλισμό του γειτονικού εχθρικού κράτους (…) Μερικές φορές γίνεται κατάχρηση της παραπάνω τακτικής (επίκληση στο συναίσθημα) από αδίστακτους ρήτορες, που εκμεταλλεύονται τα συναισθήματα, τις προκαταλήψεις, τα όνειρα, τις προσδοκίες του κοινού ανθρώπου για να πετύχουν το σκοπό τους. Παράδειγμα, η κινδυνολογία ότι επίκειται πόλεμος, πείνα, εξάρθρωση της οικονομίας, διάλυση της χώρας, καταστροφή του κόσμου κλπ»…

Μήπως σας θυμίζουν κάτι όλα αυτά; Κι αν ήσασταν μαθητής και σας έβαζαν την άσκηση της σελίδας 41 (Να αναφέρετε κι εσείς συγκεκριμένα παραδείγματα στα οποία ο πομπός προσπαθεί να προκαλέσει κάποια συναισθήματα στο δέκτη…) τι θα γράφατε;;;

Τελικά, ή το Σύστημα έχει αυτοπροδοτικές αναλαμπές ή έχει γεμίσει ο τόπος κομουνιστές, αναρχικούς, ακτιβιστές και συριζαίους που παρεισφρέουν στους φορείς του. Θα άξιζε τον κόπο να ερωτηθεί επί του θέματος ο Πάγκαλος, ο Βενιζέλος, ο Παπανδρέου, ο Ραγκούσης κλπ για να μελετήσουμε τις εκδοχές πειθούς του καθενός…

Σημείωση: Από το συγκεκριμένο κομμάτι της σχολικής ύλης δεν έχει πέσει ποτέ θέμα στις εξετάσεις…