Παρά το ότι η κυβέρνηση διαρρηγνύει για άλλη μια φορά τα ιμάτιά της ότι δεν οδεύουμε στο τέταρτο μνημόνιο, αλλά αντίθετα κατάφερε να αποκρούσει τις περισσότερες απαιτήσεις της τρόικας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το τελικό κείμενο της συμφωνίας άλλα λέει, αφού ο κατάλογος είναι πιο μακρύς από ποτέ, καταγράφοντας 140 προαπαιτούμενα, τα οποία πετσοκόβουν ακόμη περισσότερο το εισόδημα εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών. Παρά ταύτα οι δανειστές συνεχίζουν να μας εμπαίζουν βλέποντας και πάλι δημοσιονομικό κενό και δυσκολία επίτευξης του στόχου για πλεόνασμα ύψους 3,5% του ΑΕΠ.

Τα πάνω από 1 δισ. ευρώ νέα μέτρα που φέρνει το οικονομικό επιτελείο, για να μπορέσει να στηρίξει τον κρατικό προϋπολογισμό το 2018, τα οποία θα νομοθετηθούν μέσα στην επόμενη εβδομάδα, έρχονται να προστεθούν στα μέτρα που έχουν ήδη ψηφιστεί κατά την ολοκλήρωση της α’ αξιολόγησης, αλλά δεν έχουν ακόμη ενεργοποιηθεί. Και κάπως έτσι από το 2018 αυξάνεται η παρακράτηση φόρου για μισθωτούς και συνταξιούχους, κόβεται κατά το ήμισυ ο προϋπολογισμός του επιδόματος θέρμανσης, χάνεται η έκπτωση φόρου για τις ιατρικές δαπάνες, αυξάνονται οι ασφαλιστικές εισφορές για επιτηδευματίες αλλά και για αγρότες, κόβεται στα όρια της πλήρους κατάργησης το ΕΚΑΣ, ενώ ενεργοποιείται και ο φόρος υπεραξίας στις αγοραπωλησίες ακινήτων, ο οποίος θα βαρύνει τον πολίτη, και θα μειωθούν οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων στα όρια των εμπορικών. 

Παράλληλα, αναμένεται να «πειραχθούν» τα ειδικά μισθολόγια αλλά και οι αμοιβές των ενστόλων.

 

H αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών είναι αναμφίβολα το βαρύτερο μέτρο της επόμενης χρονιάς.

Δεδομένου ότι θα υπάρξει και μεταβατική περίοδος ενός έτους (σ.σ.: λόγω της έκπτωσης του 15% που προβλέπεται επί της βάσης υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για το 2018), μένει να φανεί – μέσα από την εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου που θα κατατεθεί στο τέλος της εβδομάδας στη Βουλή – ποιος θα είναι ο δημοσιονομικός αντίκτυπος της σύνδεσης των ασφαλιστικών εισφορών με το φορολογητέο εισόδημα της προηγούμενης χρονιάς, προσαυξημένο κατά τις ασφαλιστικές εισφορές. Οι επιβαρύνσεις, παρά την έκπτωση, είναι σημαντικές. Ωστόσο, επειδή δεν επέρχεται καμία μεταβολή σε όσους δηλώνουν εισοδήματα έως και 7.000 ευρώ τον χρόνο η δημοσιονομική απόδοση μπορεί να περιορίζεται αισθητά. Σε κάθε περίπτωση, η πλήρης επιβάρυνση θα αποτυπωθεί από το 2019, όταν πλέον θα έχει γίνει παρελθόν και η έκπτωση του 15%.

 

Νέες αυξήσεις-σοκ όμως από 9,2% έως 30% έρχονται και στις εισφορές των αγροτών για το 2018, το 2019 και τα επόμενα έτη, αφού καταργείται η έκπτωση των ασφαλιστικών επιβαρύνσεων από το εισόδημα που θα λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό των εισφορών κάθε επόμενου έτους!

Οι επιβαρύνσεις από το 2018, με τις νέες εισφορές, φτάνουν:

Στα 30 ευρώ τον μήνα για όσους δηλώνουν εισόδημα μέχρι 4.900 ευρώ.

Στα 128 ευρώ τον μήνα για όσους δηλώνουν εισόδημα μέχρι 20.900 ευρώ.

Στα 250 ευρώ τον μήνα για όσους έχουν εισόδημα έως 40.000 ευρώ.

Στα 308 ευρώ τον μήνα για όσους έχουν εισόδημα έως 50.500 ευρώ.

 

Ακόμη και αν δεν μεταβληθεί το εισόδημα για τα επόμενα δυο χρόνια και οι αγρότες δηλώσουν τα ίδια με αυτά που είχαν το 2016 ή το 2015, οι εισφορές τους θα αυξηθούν σημαντικά.

Ο λόγος είναι επειδή το υπουργείο Εργασίας, με νομοθετική διάταξη που θα περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο με τα νέα μέτρα, καταργεί την έκπτωση εισφορών από το εισόδημα και πλέον οι εισφορές κάθε επόμενου έτους θα υπολογίζονται χωρίς να αφαιρούνται οι εισφορές που πληρώθηκαν στο προηγούμενο έτος.

Θα υπολογίζονται δηλαδή στα μικτά (εισόδημα συν εισφορές) και όχι στα καθαρά (εισόδημα μείον εισφορές).

 

Καταιγίδα περικοπών και στα κοινωνικά επιδόματα φέρνει το νέο μνημόνιο, ενώ η κυβέρνηση θα πρέπει να νομοθετήσει και να εφαρμόσει μεταρρύθμιση των παροχών αναπηρίας από την 1η Ιουλίου 2018. Ειδικότερα από το 2017 καταργούνται επιδόματα 8 εκατ. και η δαπάνη τους ενσωματώνεται στο Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (επειδή αλληλεπικαλύπτονται), ενώ άλλα 2 εκατ. καταργούνται από το 2018.

 

Τα επιδόματα αυτά είναι:

Το επίδομα ένδειας που δινόταν από τους δήμους μαζί με το επίδομα φυσικών καταστροφών και αφορούσε 500-1.300 ωφελουμένους με προϋπολογισμό 2,8 εκατ. ευρώ.

Το επίδομα απροστάτευτων τέκνων. Αφορούσε 13.000 ωφελουμένους με προϋπολογισμό 5,268 εκατ. για το 2016. Ενσωματώνεται στο ΚΕΑ σταδιακά. Τα 3,952 εκατ. μεταφέρονται το 2017 και τα υπόλοιπα το 2018.

Το επίδομα για την αντιμετώπιση της σχολικής διαρροής. Αφορούσε 5.000 ωφελουμένους για παρακολούθηση υποχρεωτικής εκπαίδευσης με προϋπολογισμό 1,75 εκατ. ευρώ.

Το επίδομα ΟΑΕΔ για νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας. Αφορούσε 5.500 ωφελουμένους με μεταφερόμενο προϋπολογισμό 2 εκατ. (το 1,5 εκατ. από το 2017 και τα υπόλοιπα το 2018).

Ο προϋπολογισμός του επιδόματος θέρμανσης θα πρέπει να «πετσοκοπεί» κατά 58 εκατ. ευρώ, κάτι που πρακτικά σημαίνει και μείωση του επιδόματος κατά 50%. Η μείωση θα αφορά τη χειμερινή σεζόν 2017-2018, που σημαίνει ότι το επίδομα του Ιανουαρίου είτε θα δοθεί σε πολύ λιγότερους είτε κομμένο κατά 50% (σ.σ.: από τα 25 λεπτά ανά λίτρο στα 12 λεπτά ανά λίτρο). Το πώς θα γίνει η μείωση θα προσδιοριστεί με υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί στο τέλος του χρόνου.

 

Την ίδια ώρα η κατάργηση φοροαπαλλαγών ύψους 189 εκατ. ευρώ που ισχύουν κυρίως για μισθωτούς και συνταξιούχους θα τους αδειάσει εντελώς τις τσέπες, αφού έρχεται έκπτωση 10% από τον φόρο εισοδήματος των δαπανών των φορολογουμένων για ιατρική, φαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη, η οποία θα οδηγήσει σε μείωση των καθαρών αποδοχών όλων των μισθωτών και των συνταξιούχων με αποδοχές άνω των 8.636 ευρώ ετησίως. Η διαφορά δεν θα είναι μεγάλη, καθώς η μείωση μπορεί να κυμαίνεται από 30-50 λεπτά του ευρώ ανά μήνα και να φτάνει μέχρι και τα 3-5 ευρώ για έναν εργαζόμενο με μισθό της τάξεως των 2.000-3.000 ευρώ.

Επίσης έκπτωση 1,5% κατά την παρακράτηση φόρου εισοδήματος επί των μισθών και των συντάξεων.

 

Το μνημόνιο αναφέρεται ρητά και στον «εξορθολογισμό των ειδικών μισθολογίων, ακολουθώντας την ίδια μεθοδολογία που είχε χρησιμοποιηθεί και για το ενιαίο μισθολόγιο». Η μεθοδολογία αυτή δεν είναι τίποτα περισσότερο από την κατάργηση επιδομάτων. Περικοπή αναμένεται και στους στρατιωτικούς.

 

Στον μακρύ κατάλογο των περικοπών προστίθενται και 100.000 χαμηλοσυνταξιούχοι, οι οποίοι κινδυνεύουν να χάσουν το ΕΚΑΣ από τον επόμενο μήνα, αφού θα κληθούν να το επιστρέψουν, και μάλιστα αναδρομικά (από 1.1.2017).

Στον κατάλογο με τις «προαπαιτούμενες δράσεις», στο νούμερο 36 αναφέρεται πως «με στόχο να καταργηθεί το ΕΚΑΣ, θα υιοθετήσει (η κυβέρνηση) τις υπουργικές αποφάσεις για τους κανόνες χορήγησης για το 2017».

Όπως αναφέρεται και στο αναθεωρημένο μνημόνιο, η πρόσθετη περικοπή στη δαπάνη για το ΕΚΑΣ θα πρέπει να φτάσει το 2018 στα 238 εκατ. ευρώ, καθώς η συνολική εξοικονόμηση θα πρέπει να εκτοξευτεί στα 808 εκατ. ευρώ έναντι 570 εκατ. ευρώ το 2017. Δεδομένου ότι η συνολική δαπάνη είναι στα 853 εκατ. ευρώ, πρακτικά το ΕΚΑΣ δεν θα λαμβάνουν από το νέο έτος παρά ελάχιστοι.

 

Παράλληλα η επιβολή του φόρου υπεραξίας ακινήτων δεν θα παραταθεί πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2017. Αυτό σημαίνει ότι από το νέο έτος θα πρέπει να έχει προετοιμαστεί το έδαφος ώστε να επιβαρύνεται ο πωλητής για το κέρδος που προκύπτει, αφαιρώντας από το τίμημα της πώλησης το κόστος της αγοράς.

 

Από το νέο έτος θα ενεργοποιηθεί και ο φόρος διαμονής στα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα, ο οποίος κυμαίνεται από 0,5 ευρώ έως 4 ευρώ, ανάλογα με την κατηγορία του ξενοδοχείου ή του δωματίου.

Στη δαγκάνα του οικονομικού επιτελείου μπαίνουν και οι βραχυχρόνιες ενοικιάσεις ακινήτων, αφού υπολογίζεται ότι ο φόρος και από τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες ενοικίασης αποδίδει δημοσιονομικά.

Τέλος, επεκτείνεται και για το 2018 ο προσωρινός φόρος που έχει επιβληθεί στις ναυτιλιακές εταιρείες.