Με πυρετώδεις ρυθμούς γίνονται οι προετοιμασίες για το ταξίδι του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις Ηνωμένες Πολιτείες στις 16 – 17 Μαΐου. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του ο Ερντογάν θα συναντηθεί με τον νέο Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. 

Υψηλόβαθμα στελέχη του τουρκικού κράτους έχουν μεταβεί στις ΗΠΑ, ώστε να ξεκινήσουν τις επαφές για τα φλέγοντα ζητήματα που απασχολούν την Άγκυρα και να προετοιμάσουν το έδαφος για όλα όσα θα συζητήσει ο Ερντογάν με τον Τραμπ. 

 

Ήδη, ο Τούρκος αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού Χουλουσί Ακάρ συναντήθηκε με τον Αμερικανό ομόλογό του, ενώ και ο επικεφαλής των Μυστικών Υπηρεσιών της Τουρκίας (ΜΙΤ) Χακάν Φιντάν είχε συνάντηση με τον επικεφαλής της CIA διευθυντή Μάικ Πομπέο. Και μπορεί οι παραπάνω συναντήσεις να είχαν κανονιστεί από τον Φεβρουάριο, ωστόσο στην Ουάσιγκτον ταξίδεψαν μαζί τους ο υπουργός Δικαιοσύνης Μπεκίρ Μποζντάγ και ο Ιμπραχίμ Καλίν, σύμβουλος και εκπρόσωπος Τύπου του Τούρκου προέδρου. 

 

Φιντάν και Ακάρ στις επαφές που είχαν επικεντρώθηκαν στο συριακό ζήτημα, στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας και κυρίως στο ζήτημα της συνεργασίας των ΗΠΑ με τους Κούρδους του YPG στη Συρία. Δυστυχώς για την τουρκική διοίκηση, οι επαφές του Ακάρ και του Φιντάν δεν είχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα καθώς, όπως ανακοινώθηκε, οι ΗΠΑ πρόκειται να προμηθεύσουν με όπλα το YPG στο πλαίσιο ανακατάληψης της Ράκα από τους τζιχαντιστές του ISIS. 

O Καλίν και ο Μποζντάγ επικεντρώθηκαν στα πολιτικά ζητήματα, όπως για παράδειγμα το αίτημα έκδοσης του Φετουλάχ Γκιουλέν στην Τουρκία. Ωστόσο, υπάρχει ακόμα ένα θέμα ψηλά στην ατζέντα των συζητήσεων των δυο πλευρών, το οποίο μάλιστα «ακουμπά» σε προσωπικό επίπεδο τον Ερντογάν. 

 

Το ζήτημα αυτό είναι η σύλληψη, κράτηση και παραπομπή σε δίκη του Ριζά Ζαράμπ, καθώς και η πρόσφατη σύλληψη του Μεχμέτ Χακάν Ατίλα, γενικού διευθυντή της Χάλκμπανκ, της μεγαλύτερης τουρκικής κρατικής τράπεζας. 

 

Ο 33χρονος Ριζά Ζαράμπ είναι Τουρκοϊρανός επιχειρηματίας, ο οποίος είχε μια αμύθητη περιουσία και… υψηλές γνωριμίες. Ήταν ιδιοκτήτης 20 σπιτιών, επτά γιοτ και ενός ιδιωτικού τζετ. Είχε παντρευτεί μια από τις μεγαλύτερες σούπερ σταρ της Τουρκίας, την Εμπρού Γκιουντές, ενώ στους φίλους του ανήκε και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. 

 

Τον Μάρτιο του 2016 ο Ζαράμπ συνελήφθη στο Μαϊάμι των Ηνωμένων Πολιτειών, όταν, κατά δήλωσή του, επρόκειτο να επισκεφτεί με την οικογένειά του την Disneyland. Οι κατηγορίες για τις οποίες συνελήφθη ο Ζαράμπ ήταν η παραβίαση του αμερικανικού εμπάργκο προς το Ιράν και η συνακόλουθη συγκρότηση παράνομου δικτύου συναλλαγών για τη χρηματοδότηση της χώρας. 

 

Μέχρι τη στιγμή της σύλληψής του ο Ζαράμπ ήταν υπό την «προστασία» της τουρκικής κυβέρνησης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, όταν έγινε γνωστή η είδηση της σύλληψής του, η τουρκική κυβέρνηση να υποστηρίξει πως οι ΗΠΑ έχουν κάποιον άλλον λόγο για τον οποίο διώκουν τον Ζαράμπ και πως θέλουν να πλήξουν ανθρώπους που ανήκουν στο περιβάλλον του Ερντογάν.

 

Ο Μεχμέτ Χακάν Ατίλα είναι γενικός διευθυντής της τράπεζας Χάλκμπανκ. Η Χάλκμπανκ είναι η μεγαλύτερη τουρκική κρατική τράπεζα και στην ουσία ελέγχεται απόλυτα από το περιβάλλον του Τούρκου προέδρου. Η τράπεζα είναι μέρος της οικονομικής πολιτικής που ασκεί η Τουρκία στα Βαλκάνια και τη Μέση Ανατολή. Η Χάλκμπανκ βρέθηκε στη δίνη του σκανδάλου δωροδοκίας του 2013, όταν και αρκετά μέλη της τέθηκαν σε αυστηρό έλεγχο για τα πεπραγμένα τους.

 

Ο Ατίλα συνελήφθη στο αεροδρόμιο «JFK» της Νέας Υόρκης στις 27 Μαρτίου 2017 με την κατηγορία πως «βοήθησε τον Ζαράμπ να παρακάμψει τις κυρώσεις εναντίον του Ιράν και να σταλούν με παράνομο τρόπο εκατομμύρια δολάρια μέσω παράνομων συναλλαγών».

 

Ένα δίκτυο παράνομων συναλλαγών που ανακαλύφθηκε τυχαία τον Ιανουάριο του 2013 και δημοσιοποιήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2013 είναι ο λόγος που ο Ζαράμπ και ο Ατίλα βρίσκονται στο εδώλιο του κατηγορουμένου.

Η αποκάλυψη του παράνομου δικτύου χρυσού και των κινήσεων των μελών που μετείχαν σε αυτό, αποτέλεσε πλήγμα και για την εικόνα που οικοδομούσε ο Ερντογάν στο εσωτερικό της χώρας. Το σκάνδαλο αυτό έδωσε την καλύτερη αφορμή στον Ερντογάν, ώστε να καταγγείλει τις πρακτικές του Φετουλάχ Γκιουλέν – ο οποίος ήλεγχε μεγάλο μέρος των δικαστών και των αστυνομικών –, λέγοντας πως οι διώξεις που ασκήθηκαν ήταν ένα «πραξικόπημα κατά της κυβέρνησης».

 

Έτσι, λοιπόν, τον Δεκέμβριο του 2013 ο Ζαράμπ συνελήφθη μαζί με δεκάδες άλλους επιχειρηματίες με την κατηγορία της δημιουργίας παράνομου δικτύου για εμπόριο χρυσού με το Ιράν, καθώς και για ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Παράλληλα, ο Ζαράμπ κατηγορήθηκε πως δωροδόκησε υπουργούς της τουρκικής κυβέρνησης ακόμα και με χρήματα τοποθετημένα σε κουτιά… παπουτσιών για να διευκολύνει τη δράση του.

Μεταξύ των εμπλεκομένων στο σκάνδαλο δωροδοκίας ήταν και τέσσερις υπουργοί και στενοί σύμβουλοι του Ερντογάν: ο υπουργός Εσωτερικών Γκιουλέρ, ο υπουργός Οικονομίας Τσαλαγιάν, ο υπουργός Ανάπτυξης Μπαϊρακτάρ καθώς και ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Μπαγίκ. 

 

Κατά τη διάρκεια των συλλήψεων στις 17 Δεκεμβρίου, γιοι των προαναφερθέντων υπουργών βρέθηκαν στο… κρατητήριο, ενώ τηλεφωνικές υποκλοπές που βγήκαν στη δημοσιότητα ενοχοποίησαν και τον Μπιλάλ Ερντογάν, γιο του Τούρκου προέδρου. 

 

Παράλληλα, στο πλαίσιο της εισαγγελικής έρευνας στη χώρα, συνελήφθη και ο Σουλεϊμάν Άσλαν, διευθύνων σύμβουλος της Χάλκμπανκ. 

Ο Ερντογάν, που τότε ήταν πρωθυπουργός, μίλησε για «συνωμοσία». Λίγους μήνες αργότερα και ύστερα από έντονες παρεμβάσεις του στη Δικαιοσύνη, οι διώξεις εναντίον των υπουργών – και του γιου του – αποσύρθηκαν και η υπόθεση τέθηκε στο αρχείο. Οι σχέσεις, όμως, του Ερντογάν με τον Ζαράμπ και τον Ατίλα παρέμεναν στενές και γι’ αυτό ακριβώς ο Ερντογάν προσπαθεί να τους απαλλάξει από τη δίωξη που αντιμετωπίζουν στις ΗΠΑ. 

 

Ο Ερντογάν γνωρίζει πως αν ο Ζαράμπ και ο Ατίλα δώσουν περισσότερες πληροφορίες και στοιχεία αναφορικά με τη συγκρότηση του παράνομου δικτύου, καθώς και για τις οικονομικές κινήσεις του στις αμερικανικές αρχές, τότε θα βγει προς τα έξω ένα άλλο του πρόσωπο, το οποίο πόρρω απέχει από τον ευσεβή μουσουλμάνο πολιτικό, ο οποίος… θυσιάζεται για τους πολίτες του. Την ίδια στιγμή τα στοιχεία αυτά θα μπορούσαν να αποτελέσουν το έναυσμα για να ξεκινήσει ποινική δίωξη κατά του Ερντογάν στις ΗΠΑ αναφορικά με τη χρηματοδότηση του Ιράν κατά την περίοδο του αμερικανικού εμπάργκο. 

 

Επομένως, είναι λογικό οι δυο αυτές συλλήψεις να απασχολούν τον Τούρκο πρόεδρο, ενδεχομένως πολύ περισσότερο από το ζήτημα της έκδοσης του Γκιουλέν, και γι’ αυτό θέλει να εκδοθούν στην Τουρκία, όπου η υπόθεση θα κλείσει με γρήγορες διαδικασίες και «αναίμακτα» για τον ίδιο.